Nanda van der Burg en Laurie Barents, Koninklijke Visio
Hoe vind je je kind op een druk schoolplein als je slechtziend of blind bent?
Hoe help ik mijn kind bij het huiswerk?
Als je kind naar school gaat of binnenkort naar school mag, verandert er veel
voor hem of haar. Maar ook voor jou als ouder zullen er veel nieuwe uitdagingen
ontstaan In dit artikel geven we je tips over de opvoeding van schoolgaande
kinderen als je zelf een visuele beperking hebt.
Deze serie tips over verzorging bestaat uit de volgende delen:
Je kind verzorgen 1 – de
babyfase
Je kind verzorgen 2 – de
peuterfase
Je kind verzorgen 3 – de
schoolleeftijd
Naar School
Zorg voor een vaste ontmoetingsplek op het schoolplein zodat jouw kind jou
gemakkelijk kan vinden.
Bespreek met de leerkracht jouw visuele beperking. Jullie kunnen dan samen
beslissen hoe, wat en of jij dit wil delen met de klasgenootjes van jouw
kinderen. De leerkracht kan indien nodig rekening houden met jouw visuele
beperking.
Je kunt je kind begeleiden met huiswerk door hem of haar zelf de te leren
tekst voor te laten lezen. Maak hierbij notities met behulp van een app op
je telefoon of tablet, een memorecorder of laptop zodat je je kind later kan
overhoren. Bij het overhoren ga je de begrippen langs en dan kan de vraag
hieruit bedacht worden. Veel schoolboeken zijn ook in digitale of gesproken
vorm bij Dedicon te verkrijgen.
Veel huiswerk wordt op de computer of iPad gegeven. Je kunt de pc of iPad
aanpassen zodat jij mee kan kijken of luisteren. Meer informatie over het
aanpassen van de
iPad,
Windows
pc,
Mac
of
Android
vind je op het Visio Kennisportaal.
Als je slechtziend bent kun je vragen om bij een toneelstuk of dergelijke of
je op een plek kunt zitten van waaruit je het zo goed mogelijk kunt zien.
Een alternatief optie is om zelf het stuk te filmen en later terug te kijken
op een groot beeldscherm of televisie. Een derde optie is het meenemen van
een toneelkijker.
Voorlezen of samen lezen
Lees je braille? Er zijn prentenboekjes, beginnende leesboekjes en
voorleesboeken in braille. Sommigen zijn uitgevoerd in een combinatie van
zwartdruk en braille. Enkele voorbeelden:
HetSamenLeesMomentje: een brailleboek naast een bestaand boek
Onbeperkt Lezen - Jeugdboeken in braille.
Je kunt ook zelf verhalen vertellen of samen luisteren naar gesproken
boeken.
In plaats van voorlezen kun je ook samen iets anders doen zoals een liedje
zingen.
Visio hield een webinar over lezen voor ouders met kinderen met een visuele
beperking. Ook voor ouders die blind of slechtziend zijn kan dit interessant
zijn. Ga naar het webinar Leesplezier voor jonge
kinderen.
Er op uit zonder papa of mama
Als je kind ouder wordt komt ook de vraag wanneer jouw kind zelfstandig lopend
of fietsend op pad kan gaan. Dit is van vele factoren afhankelijk. Voor ouders
is het handig om te weten wat ze aankunnen in het verkeer. Meer informatie:
Verkeersgedrag van kinderen, de ontwikkelingsfasen
(vvn)
Veilig in het verkeer
(opvoedadvies.nl).
Spelen
Gaat je kind op een nieuwe sportclub of vereniging? Zorg dan dat je ruim op
tijd vervoer regelt. Leer zelf de route of regel iemand die de kinderen kan
brengen en halen. Misschien woont er wel een teamgenootje in de buurt
waarmee je kind mee kan rijden.
Laat kinderen spelen in een aparte ruimte, bijvoorbeeld de eigen kamer of de
speelzolder. Zo kunnen ze een Lego dorp bouwen zonder dat jij het omver
loopt.
Laat je kind altijd zeggen wat hij of zij buiten gaat doen, zodat je weet
waar hij of zij is.
Als je kind alleen buiten wil gaan spelen is dit in het begin voor iedere
ouder spannend. Maar als je zelf slechtziend of blind bent is dit misschien
wel nog spannender. Ga in het begin mee om te bepalen of de speelgelegenheid
prettig is voor jouw kind. Zijn er meer kinderen van jouw leeftijd? Wordt er
leuk gespeeld? Geef duidelijk aan waar je kind mag spelen en waar niet.
Controleer in het begin regelmatig of je kind zich aan de regels houdt.
Algemene richtlijnen over het buiten spelen van jonge kinderen vind je op
ouders.nl: Vanaf welke leeftijd mogen kinderen alleen
buitenspelen.
Communiceren met je kind
Laat je kinderen vooral weten wat je wél kan! Benader de positieve kant.
Hou zoveel mogelijk een open communicatie met je kind over jouw visuele
beperking. Een kind kan zich hierover schamen. Bespreek deze gevoelens met
je kind.
Wellicht wil je kind je graag helpen met zaken rondom je visuele beperking.
Let er echter wel op dat je kind ‘kinds kan blijven’ en geen
verantwoordelijkheid gaat voelen voor jou of jouw beperking. Het is
afhankelijk van de leeftijd en het karakter van je kind hoe ver je hierin
kunt gaan.
Voor een slechtziend of blinde ouder is het maken en consequent toepassen
van duidelijke regels nog belangrijker dan bij goedziende ouders. Als
voorbeeld moet een kind altijd aangeven waar hij of zij is. Een kind zoeken
is een stuk lastiger als je slechter ziet.
Als je non-verbale communicatie niet opvangt kunnen er misverstanden
ontstaan. Vraag door als je niet weet of je kind ergens positief of negatief
van onder de indruk is.
Een kind opvoeden doe je niet alleen
Sommigen hebben het idee dat ouders van ziende kinderen het niet prettig
vinden om hun kinderen te laten spelen bij een vriendje of vriendinnetje
waarvan de ouder slechtziend of blind is. Mocht je merken dat dit speelt,
dan kun je de ouder zelf benaderen en het open bespreken. Zo kun je samen
tot duidelijkheid en oplossingen komen. Zo kun je bijvoorbeeld de andere
ouder uitnodigen voor een kopje thee zodat die kinderen samen ziet spelen.
Dit kan helpen om de andere ouder meer vertrouwen te geven om zijn of haar
kind bij je achter te laten. Bedenk dat het tijd kan kosten om vertrouwen te
winnen.
Sommige activiteiten zoals naar een museum gaan of de kerstboom optuigen
zijn misschien niet goed haalbaar of kosten teveel inspanning. Dit soort
activiteiten kun je iemand voor je laten doen zodat jij je goede humeur
behoudt.
Heb je een goedziende partner, zorg dan voor een goede taakverdeling en laat
niet alles overnemen door jouw partner.
Spreek open over de dingen die lastiger gaan in de opvoeding van je kind.
Dit geldt voor jullie allebei, ook goedziende mensen hebben hun uitdagingen.
Maar vergeet ook niet de dingen te bespreken die goed gaan en denk in
mogelijkheden. Zo groeien jullie samen tot een hechte eenheid.
Als je hulp nodig hebt geef dan goed aan hoe die hulp eruit dient te zien.
Mensen willen graag helpen maar weten niet altijd hoe. Hoe duidelijker jij
bent, hoe makkelijker het wordt.
Als je hulp van buiten jouw netwerk nodig hebt bij bijvoorbeeld het
huishouden of bij de opvoeding kan je terecht bij de sociale wijkteams van
de gemeente, het centrum voor jeugd en gezin of jouw huisarts.
Wil je contact met andere ouders met een visuele beperking? Enkele suggesties:
Dit artikel gaf je tips over de opvoeding van een schoolgaand kind. Het gaat
hierbij om algemene tips die vaak als prettig worden ervaren maar er zijn
uiteraard ook nog andere tips die wellicht beter bij jou passen. Misschien heb
je wel meer vragen over het opvoeden van kinderen. Of heb je andere vragen over
het dagelijks handelen zoals huishouden, mobiliteit en vrijetijdsbesteding. De
ergotherapeuten van Koninklijke Visio helpen je op professionele wijze met tips
en praktische adviezen, met als doel om je zelfstandigheid te vergroten.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org