Gerard van Rijswijk, Koninklijke Visio
Jeroen Baldewijns, Licht en Liefde
Ben je slechtziend of blind en wil je leren werken met een Android telefoon of
tablet?
In dit deel uit de serie Android
leren
leer je hoe je met je een bluetooth toetsenbord kunt koppelen en gebruiken met
je tablet of telefoon.
Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat
kan bij Licht en Liefde (Vlaanderen) en Koninklijke Visio (Nederland). Onze
ICT-adviseurs helpen je graag met een passend advies of training. Aan het einde
van dit document vind je onze contactgegevens.
Opmerkingen vooraf
We gaan er van uit dat je Android toestel goed is ingesteld en dat je de
essentiele vingerbewegingen van Talkback kent. Zie hiervoor de onderdelen
Android
instellen
en de eerste drie delen uit de serie Android
leren.
Deze training is beschreven met behulp van een Samsung S20. Mogelijk staan
op jouw Android telefoon de instellingen net ergens anders, hebben ze een
andere benaming, of zijn de startschermen anders uitgevoerd.
Gebruik je een tablet dan zijn de schermen anders opgebouwd. De beschreven
werkwijze is dan meestal in hoofdlijnen gelijk, maar de plek waar bepaalde
teksten of knoppen zich bevinden, en hoe je daar kan komen, kan afwijken.
14.1 Wat kun je met een Bluetooth toetsenbord?
Je kunt op je Android telefoon of tablet een draadloos Bluetooth toetsenbord
aansluiten, wat het typen van tekst een stuk makkelijker maakt. Je hoeft dan het
schermtoetsenbord niet te gebruiken.
Maar ook voor de specifieke bedieningsgebaren van TalkBack biedt zo’n
toetsenbord een alternatief in de vorm van sneltoetsen (combinaties van toetsen
die je gelijktijdig moet indrukken). Je kan dus vanaf zo’n toetsenbord niet
alleen tekst typen, maar ook doorheen het schermbeeld navigeren met TalkBack en
onderdelen bedienen (een knop indrukken, een menuselectie maken, de stand van
een schuifknop wijzigen, …).
14.2 Een Bluetooth toetsenbord koppelen
Om een draadloos toetsenbord te kunnen gebruiken, moet je het eerst via
Bluetooth koppelen aan jouw smartphone of tablet:
Ga naar ‘Instellingen’ > ‘Verbindingen’ > ‘Bluetooth’.
Navigeer naar de Bluetooth-knop en zet deze aan.
Zet het Bluetooth-toetsenbord in de koppelmodus (raadpleeg hiervoor de
handleiding van het toetsenbord).
Navigeer naar de knop ‘Scannen’ en activeer deze; je toestel gaat zoeken
naar bluetooth-toestellen in de buurt en zodra hij hiermee klaar is hoor je
“Scannen stoppen”; het toetsenbord verschijnt in de lijst onder het kopje
‘Beschikbare apparaten’.
Navigeer naar het toetsenbord in de lijst en tik dubbel om het te koppelen
met je toestel.
Op je telefoon of tablet verschijnt een koppelverzoek met een code; toets
deze code in op het toetsenbord en druk op de Entertoets.
Als alles goed gaat, staat je toetsenbord nu onder het kopje ‘Gekoppelde
apparaten’ en is het klaar voor gebruik.
Tip: Je kan ook een bedraad USB-toetsenbord aansluiten (waarvoor je soms een
adaptertje nodig hebt), waarna je over dezelfde functies beschikt.
14.3 Welke toetsenborden kun je gebruiken?
Er zijn twee soorten draadloze toetsenborden die je kunt gebruiken met je
Android toestel: een toetsenbord voor Windows PC’s of een toetsenbord voor het
Apple-platform. Een Windows-toetsenbord herken je linksonder aan de Control-,
Windows- en Alt-toetsen. Bij een Apple-toetsenbord zie je op die plek de toetsen
Control, Option/Alt en Command.
De werking van deze toetsen is veelal identiek, maar de volgorde op het
toetsenbord verschilt:
De Control-toets op een Apple-toetsenbord staat op de plek van de
Control-toets op een Windows-toetsenbord.
De Option-toets (waar ook het opschrift ‘Alt’ of soms het teken ‘⌥’ op
staat) op een Apple-toetsenbord staat op de plek van de Windows-toets op een
Windows-toetsenbord.
De Command-toets (waar soms ook het teken ‘⌘’ op staat) op een
Apple-toetsenbord komt overeen met Alt-toets op een Windows-toetsenbord.
Goed om weten: Er bestaat ook een bluetooth brailletoetsenbord waarmee je
tekst kunt intypen én TalkBack kunt bedienen: het Hable One toetsenbord.
14.4 TalkBack-sneltoetsen voor je een extern toetsenbord
TalkBack biedt twee toetsenbordindelingen. De meeste toestellen gebruiken de
standaard toetsenbordindeling, die meer sneltoetsen biedt en die we hieronder
opsommen.
De sneltoets-overzichten zijn bedoeld voor een Windows-toetsenbord. Heb je een
Apple-toetsenbord, dan vervang je de Alt-toets in de opgegeven sneltoetsen
eenvoudigweg door de Option-toets.
Sneltoetsen voor navigeren
Navigeer naar het volgende item |
Alt + Pijl-rechts |
Navigeer naar het vorige item |
Alt + Pijl-links |
Navigeer naar het bovenstaande item |
Alt + Pijl-omhoog |
Navigeer naar het onderstaande item |
Alt + Pijl-omlaag |
Navigeer naar het eerste item |
Alt + Ctrl + Pijl-links |
Navigeer naar het laatste item |
Alt + Ctrl + Pijl-rechts |
Activeer het element waarop de TalkBack-focus staat |
Alt + Enter |
Navigeer naar het volgende woord |
Alt + Shift + Ctrl + Pijl-rechts |
Navigeer naar het vorige woord |
Alt + Shift + Ctrl + Pijl-links |
Navigeer naar het volgende teken |
Alt + Shift + Pijl-rechts |
Navigeer naar het vorige teken |
Alt + Shift + Pijl-links |
Lees voor vanaf boven |
Alt + Ctrl + Enter |
Lees voor vanaf volgend onderdeel |
Alt + Ctrl + Shift + Enter |
Sneltoetsen voor algemene acties
Ga terug naar het vorig scherm |
Alt + Ctrl + Backspace of Alt + Delete |
Ga naar het startscherm |
Alt + Ctrl + h |
Toon de lijst met recente apps |
Alt + Ctrl + r |
Toon de meldingen |
Alt + Ctrl + n |
Open de zoekfunctie |
Alt + Ctrl + / |
Open het TalkBack-menu |
Alt + Spatiebalk |
Onderbreek of hervat TalkBack |
Alt + Ctrl + z |
Open de lijst met acties |
Alt + Ctrl + spatiebalk |
Toon de geïnstalleerde talen |
Alt + Ctrl + l |
Sneltoetsen voor navigeren in tekst
Ga naar het volgende woord |
Alt + Shift + Ctrl + Pijl-rechts |
Ga naar het vorige woord |
Alt + Shift + Ctrl + Pijl-links |
Ga naar het volgende teken |
Alt + Shift + Pijl-rechts |
Ga naar het vorige teken |
Alt + Shift + Pijl-links |
Sneltoetsen voor navigeren op webpagina's in Chrome
Ga naar de volgende kop |
Alt + h |
Ga naar de vorige kop |
Alt + Shift + h |
Ga naar de volgende link |
Alt + l |
Ga naar de vorige link |
Alt + Shift + l |
Ga naar de volgende afbeelding |
Alt + g |
Ga naar de vorige afbeelding |
Alt + Shift + g |
Ga naar de volgende knop |
Alt + b |
Ga naar de vorige knop |
Alt + Shift + b |
Ga naar het volgende selectievakje |
Alt + x |
Ga naar het vorig selectievakje |
Alt + Shift + x |
Ga naar het volgende invoerveld |
Alt + e |
Ga naar het vorig invoerveld |
Alt + Shift + e |
Ga naar de volgende tabel |
Alt + t |
Ga naar de vorige tabel |
Alt + Shift + t |
Tip: Je kunt ook een andere basistoets dan Alt kiezen voor je sneltoetsen.
Dat doe je via ‘Instellingen’ > ‘Toegankelijkheid’ > ‘TalkBack’ >
‘Instellingen’ > ‘Geavanceerde instellingen’ > ‘Sneltoetsen’ > ‘Functietoets
kiezen’.
Algemene sneltoetsen
Naast de specifieke TalkBack-sneltoetsen zijn er ook nog een aantal algemene
sneltoetsen (die ook zonder TalkBack werken):
Opdracht |
Op een Windows-toetsenbord |
Op een Apple-toetsenbord |
Ga naar het startscherm |
Windows + Enter |
Cmd + Enter |
Ga terug naar het vorig scherm |
Windows + Backspace |
Cmd + Backspace |
Open de meldingen |
Windows + N |
Cmd + N |
Open de standaard browser-app (Chrome, …) |
Windows + B |
Cmd + B |
Open de contacten-app |
Windows + C |
Cmd + C |
Open de standaard e-mail-app (Gmail, …) |
Windows + E |
Cmd + E |
Open de standaard muziek-app (Spotify, …) |
Windows + P |
Cmd + P |
Open de berichten-app |
Windows + S |
Cmd + S |
Open de Google Assistent-app |
Windows |
Cmd |
Tip: Wil je de Google Assistent gebruiken? Zet dan eerst TalkBack uit met de
sneltoets Alt + Ctrl + z. Druk vervolgens op de Windows- of Cmd-toets
(afhankelijk van type toetsenbord). Stop je het gebruik van de Google Assistent,
zet dan TalkBack weer aan met de toetscombinatie Alt + Ctrl + z.
Heb je nog vragen?
Voor Nederland:
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Voor Vlaanderen:
Neem contact op met een vlaamsoogpunt in jouw
buurt.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio, expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org
Licht en liefde: www.lichtenliefde.be