Handleiding Passend Lezen app voor iPhone of iPad

Corine Blonk, Koninklijke Visio

Boeken, kranten of tijdschriften lezen als je slechtziend of blind bent? De Passend Lezen app maakt het mogelijk door audiolezen. Met de Passend Lezen app kun je boeken, hoorspelen, kranten en tijdschriften bestellen en lezen uit de bibliotheek Passend Lezen voor mensen met een leesbeperking. Deze app is de vervanger van de Daisylezer app.

In deze handleiding leggen we stap voor stap uit hoe je met de app op je iPhone of iPad kunt werken. Heb je een Android toestel, ga dan naar de Handleiding Passend lezen app voor Android.

Om de app te kunnen gebruiken heb je een abonnement bij Passend Lezen en een account nodig. Als je al lid bent van de Openbare Bibliotheek, dan kun je je ook aanmelden voor een gratis abonnement. Je kunt daarmee alleen boeken en hoorspelen luisteren, het is dan niet mogelijk om kranten of tijdschriften te beluisteren of Daisy Cd’s te bestellen.

Meer informatie vind je op de website van Passend lezen:

Meer informatie over het lidmaatschap bij Passend lezen

Meer informatie over het lidmaatschap via de Openbare Bibliotheek

Voor wie is deze handleiding?

Deze handleiding is geschreven voor wie slechtziend of blind is en de boeken van Passend lezen op een iPhone of iPad wil lezen. Hierbij gaan we in op de belangrijkste functies. Op de website van bibliotheek Passend lezen vind je ook een uitgebreide handleiding voor de Passend lezen app voor iOS en Android.

Deze handleiding gaat primair uit van het gebruik van een iPhone in staande positie met gebruikmaking van de schermlezer VoiceOver. Maar ook als je geen VoiceOver gebruikt, met een iPad werkt of je apparaat liever in liggende stand gebruikt zijn de beschrijvingen grotendeels ook goed te volgen. De schermen op iPhone en iPad zijn namelijk gelijk van opbouw. Alleen de pop-up keuzemenu’s kunnen op een iPad op een andere positie en minder beeldvullend verschijnen dan beschreven.

Opmerking:

In de instructies gebruiken we de termen Activeer en Navigeer.

• Met Navigeren bedoelen we het door VoiceOver laten benoemen van de opeenvolgende onderdelen op het scherm. Je selecteert telkens het volgende onderdeel door met 1 vinger naar rechts te vegen.

• Met Activeren bedoelen we het indrukken van een geselecteerde knop of ander onderdeel op het scherm. Met VoiceOver activeer je dit onderdeel met een dubbeltik, zonder VoiceOver tik je eenmaal op het gewenste onderdeel.

Tip: Op de website van Passend Lezen vind je ook een twaalftal korte instructievideo’s voor zowel Android als iOS.

1. De Passend lezen app downloaden en starten

Als je de app nog niet op je apparaat hebt kun je deze eerst downloaden.

Download de Passend Lezen app in de Appstore

Na het starten van de app dien je (eenmalig) in te loggen met je gebruikersnaam en wachtwoord:

1. Vul in de twee gelijknamige tekstvelden je gebruikersnaam en wachtwoord in.

2. Navigeer verder en activeer de schakelknop: Onthoud aanmeldgegevens. Dit is niet verplicht maar wel aan te raden. Je hoeft dan niet elke keer in te loggen als je de app wilt gebruiken.

3. Activeer onderaan de knop: Aanmelden.

4. Je komt nu op het startscherm. Bovenin vind je de koptekst: Boekenplank.

Tip voor het vervolg: Om op het startscherm te komen met de boekenplank kun je in veel gevallen linksboven de Terug knop gebruiken. Als dat niet gaat dan kun je de app (na het lezen) sluiten via de appkiezer. Als je de app daarna opnieuw opent dan zal het startscherm Boekenplank verschijnen.

Sluit je de app niet na het lezen, dan opent de app de volgende keer op de plek waar je het laatst bent geweest.

2. Een boek toevoegen

Een nieuw boek toevoegen aan je boekenplank doe je als volgt:

1. Activeer het startscherm (met een tik of dubbeltik), de Boekenplank verschijnt.

2. Activeer onder in het scherm de Tab: Zoeken.

   Of via het menu: activeer eerst linksboven de knop: Open menu. Activeer daarna daarna de knop: Zoeken.

3. Typ of dicteer in het zoekveld de naam van de schrijver, titel van een boek of een onderwerp.

4. Activeer de knop: Zoek. Deze knop staat rechtsonder op je schermtoetsenbord.

5. De resultatenlijst verschijnt. Kies en activeer de gewenste titel.

6. Een scherm met informatie over het boek verschijnt.

   Desgewenst kan je met VoiceOver alle informatie over het boek laten voorlezen door met twee vingers naar boven te vegen.

7. Op bovenste helft van het scherm staat de knop: Speelvoorbeeld. Hiermee kun je een voorbeeld laten horen van de voorleesstem. Deze knop kan je desgewenst activeren.

8. Daaronder staat de knop: Toevoegen aan boekenplank. Activeer deze knop.

9. Er verschijnt een melding dat de titel is toegevoegd aan de boekenplank. Activeer de OK knop, om dit te bevestigen.

10. Activeer linksboven in het scherm de knop: Vorige, terug knop. Daarna activeer je nogmaals linksboven de knop: Boekenplank, terug knop. Je bent dan weer terug bij de boekenplank. Het nieuwe boek is toegevoegd aan je boekenplank en staat bovenaan de lijst.

Opmerking: In deze handleiding gaan we verder uit van de Lijstweergave van de boekenplank. Hierbij staan alle titels onder elkaar. De andere weergaveoptie van de boekenplank is Coverweergave. Hierbij worden de boeken in een raster getoond. Als je geen lijstweergave in beeld hebt kun je van weergave wisselen met de knop: Toon Lijstweergave / Toon Coverweergave. Deze knop ziet eruit als zes kleine blokjes en vind je helemaal rechtsboven in het scherm.

Opmerking: In het zoekscherm kun je de zoekresultaten beperken door bovenin het scherm de knop Zoektype, te activeren. Vervolgens kan je de zoekwaarde aanpassen in Titel, Auteur of Alles.

Opmerking: je kan een boek ook downloaden zodat je het boek ook zonder internetverbinding kan luisteren. Hoe je dat doet, lees je verderop.

Tip: kijk ook eens naar de lijsten: Aanwinsten of Populair, in het Menu of gebruik de Tab Aanwinsten onder op het scherm. Vanuit deze lijsten kan je op eenzelfde manier een boek toevoegen aan je boekenplank.

Tip: Je kunt ook altijd boeken toevoegen of verwijderen door telefonisch contact met Passend Lezen via 070 - 338 15 00. De afdeling Klantencontact is bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur en 13.00 tot 16.00 uur en op dinsdag van 9.00 tot 12.00 uur.

3. Een boek lezen

Eenmaal uitgezocht en op de boekenplank gezet kun je een boek gaan lezen.

1. Start de app en ga, indien nodig naar de boekenplank. Mocht je je op een ander scherm bevinden in de app activeer dan een aantal keer de terug knop linksboven op het scherm.

2. Op de Boekenplank vind je een lijst met de bestelde boeken.

3. Activeer een boek in de lijst.

4. Het leesscherm verschijnt.

5. Er zijn drie manieren waarop je boeken kunt weergeven, de navigatie modi. In deze handleiding gaan we uit van de standaard navigatiemodus Daisyknoppen.

   De andere mogelijkheden worden verderop uitgelegd.

6. In het midden van het scherm bevindt zich de afspeelknop. Deze knop verandert in een Pauzeknop zodra je het afspelen start.

7. Om terug te gaan naar de boekenplank activeer je linksboven de knop: Boekenplank terug knop. Dit is niet verplicht, je kan dit scherm ook geopend laten.

Opmerking: De app onthoudt waar je bent gebleven, ook als je de app sluit. Je kan verschillende boeken afwisselend lezen. Je hoeft dus niet 1 boek tegelijk te lezen. Het boek dat je het laatst gelezen hebt, staat bovenin de lijst van de boekenplank. Maar dit is eventueel aan te passen via de Sorteren optie.

Tip: Als je VoiceOver gebruikt kun je de opties pauzeren en afspelen activeren door met twee vingers te dubbeltikken. Dit werkt ook als de app wel gestart is maar niet in beeld staat. Andere audio apps, bijvoorbeeld een podcast, moeten dan wel gesloten zijn.

4. Navigeren in een boek

Wanneer je een boek geopend hebt zijn er meerdere manieren om door een boek te bladeren. Als je alleen een boek van voor naar achter wilt lezen heb je alleen de Afspeel / pauzeknop in het midden van het scherm nodig en kun je dit hoofdstuk overslaan.

Eenvoudig navigeren

Met de knoppen: Vorige en Volgende (de pijltjes links en rechts) kun je terug of vooruit navigeren in het boek. Deze twee knoppen vind je links en rechts van de afspeelknop.

De stapgrootte aanpassen

Om de stapgrootte van de Vorige en Volgende knoppen aan te passen activeer je de knop met de naam Navigatie niveau. Je blijft deze knop activeren totdat je de gewenste stapgrootte hebt gevonden.

Opmerking: als je een andere navigatiemodus gebruikt dan Daisyknoppen, verschijnt een menu waarin je de keuze kunt maken voor het gewenste niveau.

Je kunt kiezen uit de stapgroottes Niveau 1, Niveau 2, Pagina, Zin, Niveau, Minuten en Tijdsprong. Niveau 1 en niveau 2 kun je in een boek meestal zien als Hoofdstuk en Paragraaf. Let op, niet elk boek ondersteunt alle typen stappen.

Inhoudsopgave, Leessnelheid en Meer opties

Rechtsboven in het scherm staan drie knoppen: Leessnelheid, Inhoudsopgave en Meer opties.

• Knop Leessnelheid.
  Deze knop ziet eruit als een dashboard. Als je deze knop activeert, kan je met VoiceOver voorleessnelheid in dit boek bepalen door met een vinger naar boven of beneden te vegen. De snelheid wordt uitgedrukt in percentages. Hiermee kan je de snelheid aanpassen voor alle boeken op je boekenplank. Activeer daarna de Terug knop linksboven.

  Zodra je de snelheid aanpast, verschijnt onderin nog een knop: Terugzetten naar 100%.

• Knop Inhoudsopgave.
  Deze knop ziet eruit als drie streepjes. Na activeren verschijnt een scherm met de inhoudsopgave. Onderin het scherm kun je in de tabbladbalk kiezen of je de niveaus (heading), pagina’s (page) of bladwijzerlijst (bookmarks) wilt tonen. In elke lijst kan je je keuze activeren om naar het betreffende niveau, pagina of bladwijzer in het boek te springen.
  Maak je geen keuze, dan kan je terug met de Terug knop linksboven op het scherm.

• Knop Meer opties.

  Deze knop ziet eruit als drie puntjes onder elkaar. Als je deze knop activeert verschijnt er een menu met de volgende opties: Bladwijzer toevoegen, Tekst zoeken, Instellingen, Detailweergave, Slaaptimer, Waar ben ik en Annuleer. Enkele van deze opties worden later besproken in deze handleiding.

Je gaat weer terug naar de boekenplank via knop Annuleren in het menu.

5. Een boek downloaden

Je kunt boeken online via streaming lezen of je kunt het boek downloaden zodat je het boek ook zonder internetverbinding kunt lezen. Als je een boek downloadt lees je het daarna op dezelfde manier als via streaming.

Hoe download je een boek?

1. Voeg eerst het boek toe aan je boekenplank zoals eerder beschreven.

2. Als je VoiceOver gebruikt: Navigeer naar het boek in je boekenplank.

3. Als je VoiceOver gebruikt: Dubbeltik met één vinger op het scherm en houd na de tweede tik je vinger vast op het scherm. Wacht op een drietoon en laat dan los.
   Als je geen VoiceOver gebruikt: Tik op het boek en laat je vinger even staan op het boek.

4. Nu verschijnt onder in beeld een menu met een zestal opties.

5. Activeer de optie Downloaden. Activeer in een volgend scherm de knop OK. Het boek wordt nu gedownload. VoiceOver meldt steeds met hoeveel procent het downloaden gevorderd is.

6. Na enige tijd is de download gereed. Als je in de boekenplank nu naar het betreffende boek navigeert, meldt VoiceOver behalve de titel ook dat het boek gedownload is.

Opmerking: je kan ook downloaden via de knop: Meer opties, deze knop heeft drie puntjes en staat naast het boek op de boekenplank.

Opmerking: Om een download weer te verwijderen van je apparaat volg je dezelfde procedure. Je kiest dan in het menu de knop: Download verwijderen.

6. Een boek verwijderen of inleveren

Als je een boek inlevert, verwijder je hem van je boekenplank.

1. Navigeer op de boekenplank naar het te verwijderen boek.

2. Als je VoiceOver gebruikt: Navigeer naar het boek in je boekenplank.

3. Als je VoiceOver gebruikt: Dubbeltik met een vinger op het scherm en houd na de tweede tik je vinger vast op het scherm. Wacht op een drietoon en laat dan los.
   Als je geen VoiceOver gebruikt: Tik op het boek en laat je vinger even staan op het boek.

4. Er verschijnt nu een menu. Activeer de optie: Inleveren. Activeer daarna in een volgend venster de knop: OK.

Opmerking: je kan ook een boek verwijderen via de knop: Meer opties, deze knop heeft drie puntjes en staat naast het boek op de boekenplank.

Let op: als je een boek hebt gedownload, kies je in het menu eerst de optie: Download verwijderen en daarna de knop: OK. Vervolgens lever je het boek in zoals hierboven beschreven.

7. Bladwijzers maken

Je kunt een bladwijzer plaatsen op een interessante plek in het boek zodat je daar later weer snel naartoe kunt navigeren.

1. Speel een boek af en pauzeer daar waar je een bladwijzer wilt maken.

2. Activeer rechtsboven de knop: Meer opties, te zien als drie puntjes onder elkaar.

3. Een menu verschijnt. Activeer de knop: Bladwijzer toevoegen.

4. Activeer rechts bovenin de knop: Bewaar.

Tip: Op dit scherm kan je kan eventueel ook nog een eigen gesproken notitie toevoegen en deze ook weer verwijderen. Voor VoiceOver gebruikers: de stem van VoiceOver wordt ook opgenomen.

Let op: als je een bladwijzer op een later moment activeert kan je niet meer direct terug naar de plek in het boek waar je eerder was. Je moet dan bij het begin weer starten of onthouden waar je was gebleven en dan weer naar die pagina navigeren. Maar je kunt natuurlijk ook eerst een extra bladwijzer maken.

8. Een bladwijzer oproepen

1. Activeer rechtsboven de knop: Inhoudsopgave. Deze is te zien als drie streepjes.

2. Activeer rechts onderin de Tab: Bladwijzers (bookmarks).

3. De lijst met bladwijzers in dit boek verschijnt. Selecteer en activeer de gewenste bladwijzer.

Tip: Als je de bladwijzer lijst op het scherm hebt staan en je selecteert een bladwijzer dan kan je met VoiceOver met een vinger naar boven of beneden vegen en verschillende opties zoals Verwijder of Meer info kiezen die je kan toepassen op deze bladwijzer. Gebruik je geen VoiceOver, tik dan op het knopje met de letter i, naast de bladwijzer in de bladwijzerlijst.

9. Een bladwijzer verwijderen

1. Activeer in het boek rechtsboven de knop Inhoudsopgave. Deze is te zien als drie streepjes.

2. Activeer rechts onderin de Tab Bladwijzers (bookmarks).

De lijst met bladwijzers in dit boek verschijnt.

1. Navigeer met VoiceOver naar de betreffende bladwijzer. Veeg met een vinger naar boven tot de optie: Verwijder, en activeer.

   Gebruik je geen VoiceOver, tik dan op het knopje met de letter i, naast de bladwijzer in de bladwijzerlijst en tik daarna op de verwijderknop, te zien als een prullenbakje.

10. Instellingen wijzigen

Weergave modi

Je kunt je boekenplank op verschillende manieren laten weergeven. Dit doe je door de knop rechtsboven in de boekenplank te activeren. Je kan kiezen tussen: Toon Lijstweergave of Toon Coverweergave.

Sorteren en filteren

Ook kan je de lijst op de boekenplank anders sorteren. Activeer hiervoor rechtsboven de knop: Filteren en sorteren. Deze ziet eruit als drie ongelijke horizontale streepjes. In het vervolgscherm kan je bijvoorbeeld op auteur of titel sorteren. De standaardinstelling is Laatst Gebruikt. In dit scherm kun je ook filteren op een bepaalde categorie, bijvoorbeeld alleen boeken tonen. Na het maken van je keuze activeer je de knop: Gereed, deze staat rechtsboven.

Lettergrootte, Themakleur, Navigatiemodus aanpassen

Je kunt onder meer de lettergrootte, kleur, themakleur of navigatiemodus. Activeer hiervoor linksboven in het scherm de knop: Open menu. Deze is te zien als drie streepjes. Activeer daarna de knop: Instellingen, en pas de instellingen naar wens aan.

Mobiele data uitschakelen

Als je niet wilt dat het mobiele netwerk (per ongeluk) wordt gebruikt kun je dit uitschakelen via de knop: Open Menu, deze knop staat linksboven op het scherm. Kies daarna de knop: Instellingen, en zet de schakelknop “2G/3G/4G toestaan” UIT.

11. Slaaptimer

Je kan een slaaptimer instellen als je een boek leest. Het boek wordt dan automatisch gepauzeerd na een door jou bepaalde tijdindicatie. Handig, mocht je tijdens het luisteren in slaap vallen!

1. Activeer een boek.

2. Activeer rechtsboven in het boek de knop: Meer opties.

3. Activeer de optie: Slaaptimer. Kies en activeer in het vervolgscherm voor één van de opties: 15, 30, 45 of 60 minuten. Let op: de instelling die je kiest, geldt voor al je boeken.

4. Activeer onderin het venster de knop: Start.

Tip: Je kan de slaaptimer ook instellen vanuit het afspeelscherm:

Met VoiceOver: selecteer eerst de afspeelknop. Dubbeltik daarna met een vinger en houd deze vast op het scherm. Wacht op de drietoon en laat dan je vinger los.

Zonder VoiceOver: druk lang op de afspeel/pauze knop.

Er verschijnt daarna een menu met opties waarmee je de slaaptimer direct voor een bepaalde tijdsduur kunt instellen.

12. Een ander afspeelscherm instellen

Standaard is het afspeelscherm voorzien van ‘Daisyknoppen’, volgens de Daisy zoekstructuur. Je kunt echter nog twee andere opties kiezen, ‘Audio en Tekst’ en ‘Alleen Audio’. Je leest nu eerst wat het inhoudt, daarna hoe je het instelt.

Audio en tekst

Als je kiest voor de optie ‘Audio en Tekst’, is het scherm gevuld met de inhoudsopgave. Je kan bijvoorbeeld naar een bepaald hoofdstuk of paginanummer navigeren. Onderaan het scherm staat er een navigatiebalk. Hierin wordt vermeld hoeveel tijd er is verstreken, totale speelduur van het boek, vorige/volgende knoppen, de afspeel/pauze knop en het navigatieniveau. Dit niveau kan je aanpassen door de knop met huidige niveau te activeren. Je past daarna het niveau aan met VoiceOver door met 1 vinger naar boven of beneden te vegen. Zonder VoiceOver tik je op het huidige niveau en kies je in het scherm dat wordt geopend het gewenste niveau.

Alleen audio

Als je kiest voor de optie ‘Alleen Audio’, staan er op de onderste helft van het scherm knoppen waarmee je naar de volgende opties gaat: afspelen/pauze knop, vorige/volgende knop en navigatieniveau. Daarboven staat de gelezen leestijd van het boek. Het navigatieniveau kan je aanpassen door deze knop onderin te activeren. Er verschijnt dan een menu met verschillende opties, zoals Pagina en Zin. Je past het niveau aan met VoiceOver door met 1 vinger naar boven of beneden te vegen. Zonder VoiceOver schuif je met een vinger omhoog of omlaag.

Keer daarna weer terug naar je boek door de terug knop te activeren, deze staat links boven op het scherm.

Daisyknoppen

Als je kiest voor de optie ‘Daisyknoppen’, staat er in het midden van het scherm de afspelen/pauze knop, links en rechts bevinden zich de volgende/volgende knoppen en boven en beneden op het scherm vind je de niveau hoger/lager knoppen. Onderin op het scherm staan de gelezen tijd, verstreken tijd en de totale speelduur.

Bij elke navigatiemodus vindt je rechts bovenin de knoppen: Leessnelheid, Inhoudsopgave en Meer opties.

De navigatiemodus wijzigen

1. Open links bovenin op de boekenplank de knop: Open menu (de drie streepjes).

2. Activeer de optie Instellingen.

3. Activeer onder de koptekst Speler, de knop: Navigatie en activeer daarna de optie: Audio en tekst, Alleen audio of Daisyknoppen.

Afbeeldingen van weergave met verschillende navigatiemodi in een boek.

De linker afbeelding is een boek met ‘Daisyknoppen’, de middelste afbeelding is een boek met ‘Alleen audio’ knoppen, en de rechter afbeelding is een boek met ‘Audio en tekst’ knoppen.

13. Kranten en tijdschriften lezen

Behalve boeken kun je met de Passend Lezen app ook kranten en tijdschriften lezen. Het verschil met boeken is dat je niet één tijdschrift kiest maar een ‘abonnement’ start, waardoor je steeds meerdere uitgaven in je lijst krijgt.

Een krant of tijdschrift toevoegen

1. Open de Open Menu knop linksboven in de boekenplank, te zien als drie streepjes.

2. Activeer de knop: Abonnementen

3. Activeer rechtsboven de knop: Wijzig.

4. Het vervolgscherm verschijnt met de koptekst: Abonnementen beheren. Hieronder verschijnt een lijst met bovenaan de bestaande abonnementen en daaronder opties voor nieuwe abonnementen.

5. Kies in de lijst een krant of tijdschrift en activeer deze. In het venster staat informatie over dit abonnement.

6. Activeer de knop: Abonneer, en activeer daarna de knop: OK.

Een krant of tijdschrift luisteren

1. Activeer de knop: Open menu, linksboven in de boekenplank.

2. Activeer de knop: Abonnementen.

3. Een lijst met kranten en tijdschriften verschijnt waar je op bent geabonneerd.

4. Activeer de krant of het tijdschrift en vervolgens de editie.

5. Het afspeelscherm verschijnt. Je kan nu de editie afspelen.

6. Om terug te gaan naar de lijst activeer je linksboven de terug knop

TIP: Je kan ook een editie downloaden om deze zonder internetverbinding te kunnen beluisteren. Activeer in dat geval de knop: Meer opties (te zien als drie puntjes). Activeer daarna de knop: Downloaden, en vervolgens de OK knop.

Met VoiceOver: kun je ook dubbeltikken en vasthouden en na de drietoon de optie: Downloaden activeren. Activeer daarna de OK knop.

Als je geen VoiceOver gebruikt: Tik op het boek en laat je vinger even staan op het boek.

Om de download te verwijderen kies je in dezelfde keuzelijst de optie: Download verwijderen.

Een abonnement opzeggen

1. Activeer rechtsboven in de lijst met abonnementen de knop: Wijzig.

2. In het vervolgscherm activeer je het abonnement dat je wilt opzeggen.

3. Activeer in het vervolgscherm de knop: Abonnement opzeggen.

4. Er verschijnt een melding dat het abonnement is opgezegd, activeer de OK knop.

5. Activeer meerder malen, linksboven, de Terug knop om terug te keren naar de boekenplank.

14. Berichten lezen en verwijderen

Soms krijg je een melding van Passend lezen, bijvoorbeeld over het onderhoud, nieuwtjes, aankondigingen of andere berichten.

Deze berichten vind je op de Tabbladbalk, onderin op het startscherm. Activeer de Tab: Berichten, en activeer vervolgens het bericht in de lijst.

Je vindt deze berichten ook via de knop: Open menu, linksboven op de boekenplank en vervolgens de knop: Berichten, te activeren.

Je kunt een bericht verwijderen door het bericht te openen en daarna de knop: Verwijder te activeren.

15. Verschillen in het gebruik van de app met iOS en Android

De app is op beide apparaten goed te gebruiken. Er zijn op moment van schrijven wel een behoorlijk aantal verschillen in de weergave. Zo staan de knoppen en opties in het Android apparaat vaker boven in beeld en moet je soms door meerdere vensters navigeren om een instelling te doen.

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org