Hans Segers, Koninklijke Visio
Met de Shortcat app voor Mac kun je met het toetsenbord snel opdrachten geven
zonder dat je daarvoor sneltoetscombinaties hoeft te leren. De app is ontwikkeld
voor mensen die niet met een muis of trackpad kunnen of willen werken en die ook
niet met sneltoetsen uit te voeten kunnen. Maar ook als je dat wel doet kan de
app een hele nuttige aanvulling zijn. Dit geldt ook als je gebruik maakt van
VoiceOver.
De Shortcat app werkt op de achtergrond en vind je niet terug in de Menubalk of
Dock maar wordt alleen actief als je een sneltoets drukt, vergelijkbaar met
Spotlight. Net zoals bij Spotlight wordt na activatie een zoekvenster getoond.
Hoe werkt de Shortcat app?
Na het drukken van de sneltoets SHIFT+COMMAND+SPATIE wordt de Shortcat app
actief en worden alle knoppen, opdrachten, rubrieken enzovoorts op het scherm
voorzien van een geel label met enkele letters. Ook verschijnt er een
zoekvenster waarin je de letters van het label moet typen. Na het typen van
enkele letters verschijnt onder het zoekvenster een suggestielijst. Zodra de app
weet welke knop, opdracht of rubriek je bedoelt, kleurt deze groen. Na het
drukken van de ENTER toets start de opdracht en verdwijnt de Shortcat app weer
naar de achtergrond.
Hierdoor lijkt de app niet geschikt voor blinde of slechtziende mensen. Maar
schijn bedriegt. Wanneer je op een iets andere dan een visuele manier met de app
werkt kan deze app zeker een toegevoegde waarde bieden, ook als je een visuele
beperking hebt. De labels die Shortcat toont kun je weliswaar niet of niet goed
zien, maar de lijst met suggesties die Shortcat je na het intypen van een paar
letters geeft wordt wél netjes getoond en ook door VoiceOver uitgesproken.
Wanneer je dus de juiste benamingen van knoppen, opdrachten, rubrieken
enzovoorts van de apps kent die je wilt activeren kun je de app toch handig
gebruiken. Vaak wordt na het typen van de eerste drie letters al de juiste
suggestie getoond.
In de praktijk zul je van apps die je goed kent na enkele minuten stoeien vaak
al wel door hebben hoe je met de Shortcat app prettig kunt werken. Vaak is het
even logisch nadenken wat je moet typen al voldoende. Voor nieuwe apps zul je
eerst op de gebruikelijke wijze met VoiceOver alle items van de app moeten
doorgronden voordat je ook hier gebruik kan maken van de Shortcat app. Verderop
geven we een paar voorbeelden hoe je Shortcat in veelgebruikte programma’s kunt
gebruiken.
VoiceOver gebruikers horen vaak al na het typen van enkele letters de eerste
suggestie. Wanneer snelnavigatie uit staat, kun je met de pijl omlaag toets door
de suggestielijst lopen. Met ENTER activeer je de opdracht.
Shortcat downloaden
De Shortcat app kun je niet downloaden uit de App Store.
Gebruik de volgende link om Shortcat app naar je Mac te downloaden.
https://shortcat.app
Activeer vervolgens de knop Download Shortcat.
Open in de Finder de Download map en selecteer de Shortcat app.
Kopieer de app naar de map Apps of Programma’s, afhankelijk van je MacOS
versie.
Shortcat instellen
Activeer in de map Apps of Programma’s de Shortcat app om deze te starten.
De app blijft net als Spotlight op de achtergrond.
Druk de sneltoets SHIFT+COMMAND+SPATIE om de Shortcat app te activeren.
Druk COMMAND+KOMMA, het dialoogvenster Voorkeuren wordt geopend.
Tabblad General
Vink de optie Startup options, Launch at login; Aan, zodat de app meteen
opstart tijdens het opstarten van je Mac.
Bij Activation shortcut; kan je een andere toetscombinatie instellen voor
het activeren van het Shortcat app zoekvenster. Voorlopig raad ik je aan om
dit even zo te laten.
Eventueel kan je nog kiezen met welke letters je de pijltoetsen kan
vervangen als je niet met de pijltoetsen kan of wil werken.
De overige instellingen en tabbladen zijn meer voor gevorderden.
Sluit het Voorkeuren dialoogvenster.
Enkele voorbeelden
We demonstreren nu de werking van Shortcat aan de hand van enkele veel gebruikte
apps.
Shortcat gebruiken in de Finder app
In de Finder kan je snel naar mappen navigeren, apps starten en documenten open.
Downloads map openen
Druk SHIFT+COMMAND+SPATIE om de Shortcat app te activeren. Het zoekvenster
is nu actief.
Typ dow van Downloads. De eerste suggestie onder het zoekvenster is nu
Downloads, VoiceOver meldt dit.
Druk ENTER, de map Downloads in de Finder wordt geopend. De Shortcat app
verdwijnt meteen naar de achtergrond.
Documenten map openen
Druk SHIFT+COMMAND+SPATIE om de Shortcat app te activeren. Het zoekvenster
is nu actief.
Typ doc van Documenten. De eerste suggestie onder het zoekvenster is
Documenten, VoiceOver meldt dit.
Druk ENTER, de map Documenten wordt geopend. De Shortcat app verdwijnt
meteen naar de achtergrond.
Opmerking
Wanneer je in het zoekvenster de exacte naam van een document of bestand
typt, wordt het document of bestand meteen geopend zonder eerst naar de map
te hoeven navigeren.
Op dezelfde wijze kan je ook meteen een (sub)map openen door de naam van die
(sub)map te typen.
Om met PIJL OMLAAG door de suggestielijst te kunnen lopen moet Snelnavigatie
Uit staan.
Shortcat gebruiken in Safari
Om
met de Shortcat app prettig te kunnen werken is het noodzaak dat je van elke
website die je bezoekt weet welke rubrieken hierin aanwezig zijn. Je zal dus
eerst op de gebruikelijke manier een website moeten verkennen voordat je met
Shortcat app aan de slag kan.
Open Safari en typ de naam van de website die je wil bezoeken.
Druk SHIFT+COMMAND+SPATIE om Shortcat app te activeren. Het zoekvenster is
nu actief.
Typ in het zoekveld de rubriek naar keuze, bijvoorbeeld Sport. Na enkele
letters meldt VoiceOver mogelijk al de gewenste rubriek. Eventueel kun je
ook met PIJL OMLAAG door de suggestielijst lopen.
Druk ENTER om de rubriek Sport te openen.
Omdat de inhoud van de rubrieken constant veranderd kun je hier niet verder
met de Shortcat app maar moet je op de gebruikelijke manier op zoek naar het
nieuws in deze rubriek.
Opmerking
Met de Shortcat app kan je wel binnen een rubriek bijvoorbeeld Sport, na het
typen van een zoekwoord zoals handbal, nagaan of er nieuws is over handbal.
Verschijnen er geen suggesties over handbal dan weet je dat er op dat moment
geen nieuws is over handbal.
Om met PIJL OMLAAG door de suggestielijst te kunnen lopen moet Snelnavigatie
Uit staan.
Shortcat gebruiken in een tekstverwerker
Om met Shortcat app prettig in een tekstverwerker te kunnen werken is het nodig
dat je de indeling van Menubalk, lint of knoppenbalk kent. Hiermee weet je weet
wat je in het zoekveld moet typen.
Word
Als je in Word het lettertype wil wijzigen, activeer de Shortcat app en typ
op van Opmaak, dan een spatie en vervolgens le van lettertype en
druk ENTER. Het dialoogvenster Lettertype wordt geopend. Door ‘op spatie le’
te typen heb je Opmaak in de Menubalk geactiveerd en vervolgens Lettertype.
Vaak zul je daarna in een dialoogvenster verder moeten navigeren naar de
optie die je wil aanpassen.
Wil je een document printen activeer Shortcat app en typ de eerste drie
letters van Afdrukken en druk ENTER. Het dialoogvenster Afdrukken wordt
geopend.
Teksteditor en Pages
- Wil je een document in Teksteditor printen activeer Shortcat app en typ de
eerste drie letters van Druk Af en druk ENTER. Het dialoogvenster Druk Af
wordt geopend.
Opmerking
De eerste drie letters typen van opdracht is vaak voldoende om de juiste
opdracht te activeren.
In bovenstaande voorbeelden is het typen van de eerste drie letters voor een
printopdracht in Word net even anders dan voor de Teksteditor en Pages
ondanks dat ze dezelfde sneltoets hebben.
Het is dan ook belangrijk dat je per app de juiste benamingen weet van de
rubrieken, knoppen, opdrachten enzovoorts.
Spotlight versus Shortcat.app
Spotlight is standaard aanwezig in MacOS. Na installatie van de Shortcat app
lijkt de werking van de Shortcat app veel op de werking van Spotlight.
Beiden wachten op de achtergrond totdat ze met een sneltoets geactiveerd
worden.
Beiden hebben na activatie een vergelijkbaar zoekvenster met suggestielijst.
Met beiden kun je apps starten, mappen en documenten openen.
De toegevoegde waarde van de Shortcat app is dat je ook binnen apps direct
knoppen, opdrachten, rubrieken enzovoorts kan activeren.
Tot slot
Ondanks dat Shortcat.app niet ontworpen is voor slechtzienden en blinden is het
een prima toevoeging om sneller te kunnen werken. Het vergt wel een andere
manier van werken dan de makers van de app bedoeld hebben.
Omdat de Shortcat.app op de achtergrond draait en pas actief wordt na het
drukken van een toetscombinatie zit het Zoom en VoiceOver niet in de weg en kun
je het probleemloos installeren en gebruiken.
De Shortcat.app is geen must maar wel een prettige toevoeging om sneller te
kunnen werken. De een zal het meer gebruiken dan de ander. Vooral omdat je nu
ook opdrachten kan starten waar geen sneltoets voor is.
Pluspunten Shotcat
Zeer geschikt voor mensen die geen muis of Trackpad kunnen of willen
gebruiken of problemen hebben om al die sneltoetsen te leren.
Werkt probleemloos in alle apps.
Heeft geen invloed op de werking van Zoom of VoiceOver.
Alleen aanwezig als je het met een sneltoets activeert en verdwijnt weer na
het drukken van de ENTER toets.
Je hoeft niet allerlei sneltoetsen te leren.
Voor diegenen die vrijwel alle sneltoetsen kennen heeft deze app toch
toegevoegde waarde omdat niet voor alle opdrachten en sneltoets bestaat.
Makkelijk en snelle leercurve. Moet je wel voor elke app apart doen vanwege
de verschillende benamingen van knoppen, opdrachten, rubrieken enzovoorts.
Gratis app.
Minpunten Shortcat
Heeft alleen een Engelstalige interface maar dat merk je alleen tijdens het
instellen van de app.
Er is geen Nederlandstalige handleiding van de app. Wel een online
Engelstalige handleiding op de website van de Shortcat.app.
Omdat blinde en slechtziende mensen geen gebruik kunnen maken van de
getoonde labels moet je wel de juiste benamingen weten van mappen,
opdrachten, knoppen, rubrieken enzovoorts.
Meer tips om sneller op de Mac te werken
Werk je op je Mac met VoiceOver? In de volgende artikelen op het Kennisportaal
vind je nog meer tips en trucs om je Mac handiger en sneller te gebruiken.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
Expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org