iPhone leren 17 - Internet met Safari

Marc Stovers en Hans Segers, Koninklijke Visio

In dit deel uit de serie iPhone leren leer je aan de hand van uitleg en oefeningen op verschillende manieren surfen op het internet met de Safari app. Ook leer je zaken zoals het invullen van formuleren en het aanmaken van bladwijzers.

Deze leermodule is geschreven voor mensen met een visuele beperking die gebruik maken van de schermlezer VoiceOver. Hiermee is je apparaat geheel te bedienen zonder dat je hoeft te kijken. Gebruik je geen VoiceOver dan zijn de beschrijvingen in grote lijnen ook goed te volgen.

Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat kan bij Koninklijke Visio. Onze ICT-adviseurs helpen je graag met een passend advies of training. Aan het einde van dit artikel vind je onze contactgegevens.

Opmerkingen vooraf

• De hier beschreven werkwijze is geschreven voor de iPhone met iOS 15 en kan bij andere versies (enigszins) afwijken.

• Gebruik je een iPad dan zijn de schermen anders opgebouwd. De beschreven werkwijze is dan meestal in hoofdlijnen gelijk, maar de plek waar bepaalde teksten of knoppen zich bevinden, en hoe je daar kan komen, kan afwijken.

• We gaan er van uit dat je iPhone goed is ingesteld en dat je de basishandelingen van VoiceOver beheerst. Zie hiervoor de onderdelen iPhone instellen, iPhone leren 1 en iPhone leren 2.

Wat is Safari?

Met Safari en VoiceOver kun je over een internetpagina navigeren, gegevens invullen, enzovoorts. Safari is een zogenaamde internetbrowser zoals Internet Explorer of Edge dit is voor Windows computers.

We gaan er van uit dat je globaal weet wat Internet is, wat er op een Internetpagina kan staan, en wat er gebeurt als je op het Internet surft.

Safari kun je zowel met handbewegingen als met het toetsenbord bedienen. De instructies in dit hoofdstuk beschrijven waar nodig zowel de handelingen met het toetsenbord als de analoge handelingen met vingerbewegingen.

Over het algemeen gaat het surfen op Internet op de iPhone wat robuuster als je een toetsenbord gebruikt. Uitgangspunt is dat Snelnavigatie hierbij aan staat.

Dit hoofdstuk gaat er van uit dat je weet hoe je met een extern toetsenbord over een scherm kunt navigeren en tekst kunt invoeren. Wil je dit eerst leren, ga dan naar het hoofdstuk: iPhone leren - Bluetooth toetsenbord.

Opmerking

• In dit hoofdstuk oefen je met bestaande internetpagina’s. Deze internetpagina’s kunnen echter wijzigen waardoor de oefening mogelijk niet meer helemaal klopt. Als een oefening niet meer mogelijk is, probeer in dat geval een andere internetpagina.

• Apple heeft in iOS 15 het woord ’koppelingen’ vervangen door ‘links’ om weblinks aan te duiden.

• In iOS 15 is de Adresbalk naar de onderkant van het scherm verplaatst omdat veel iPhone-gebruikers het toestel zodanig vasthouden dat ze het scherm met de duimen bedienen. Voor VoiceOver gebruikers kan dit wat lastiger zijn in het gebruik.

Hoe kan ik de kleur aanpassen in de adresbalk?

Vanaf iOS 15 en iPad OS 15 kleurt de Statusbalk in Safari automatisch mee met de website. Zo is de kleur van de website van bol.com bijvoorbeeld blauw. Bij andere websites is het grijs, groen of rood!

Misschien mooi om te zien maar qua contrast niet altijd handig. En als je de optie Slim Omkeren gebruikt wordt rood ineens turquoise blauw. Dit kan onduidelijk overkomen, maar gelukkig is het aan te passen zodat de Statusbalk weer zijn beter zichtbare, oorspronkelijke kleur heeft.

Bij de iPhone kleurt de Statusbalk alleen mee als de Adresbalk onderaan het scherm staat.

1. Start vanaf het Beginscherm de Instellingen app.

2. Ga naar de optie Safari en activeer.

3. Zet schakelaar “Pas Kleuren Van Websites Toe” Uit.

Bij het opnieuw laden van de pagina zal de Statusbalk weer zijn oorspronkelijke kleur hebben.

Hoe kan ik de Adresbalk weer bovenaan het scherm plaatsen?

In iOS 15 is de Adresbalk verplaatst naar de onderkant van het scherm. Voor VoiceOver gebruikers kan dit lastig zijn. Het is mogelijk om de Adresbalk weer bovenaan de pagina te plaatsen.

1. Start vanaf het Beginscherm de Safari app.

2. Typ het internetadres van een internetpagina en activeer.

3. Activeer, links in de Adresbalk, de pagina Instellingen. Die wordt weergegeven met het icoon aA.

4. Navigeer naar de bovenste optie Toon Bovenste Adresbalk en activeer. De Adresbalk staat weer bovenaan het scherm.

Hoe kan ik een internetpagina starten en lezen?

Niet elke internetpagina is even geschikt voor VoiceOver gebruikers. Er zijn internetpagina’s die speciaal gemaakt zijn voor smartphones en tablets. Omdat ze op een klein scherm getoond moeten worden kan er niet te veel informatie op staan. Om die reden zie je steeds vaker dat grote internetpagina’s een app uitbrengen om toch alle informatie zichtbaar te maken op smartphones en tablets.

In dit voorbeeld gaan we een artikel zoeken op de internetpagina van het Kennisportaal van Koninklijke Visio.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Werk je met een toetsenbord, dan veeg je naar links en rechts met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je activeert een onderdeel (dubbeltik) door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Om een tekstveld te kunnen verlaten zet je Snelnavigatie aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

Oefening navigeren op Internet

Het uitgangspunt van deze beschrijving is dat de Adresbalk bovenaan het scherm staat.

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Als je gebruik maakt van een extern toetsenbord, controleer dan of Snelnavigatie Aan staat.

3. Je gaat nu het Adresveld activeren. VoiceOver meldt: Adres. Activeer dit veld.

4. Als er al tekst in het Adresveld staat, navigeer dan verder (bijvoorbeeld met een veeg naar rechts) naar de Wis Tekst Knop en activeer deze om de inhoud van het Adresveld te wissen.

5. Typ: kennisportaal.visio.org

6. Activeer de knop Ga, rechts onderaan op het schermtoetsenbord of druk Enter als je een extern toetsenbord gebruikt. De internetpagina wordt geladen.

7. De focus staat nu aan het begin van de pagina.

8. De kennisportaal website heeft een Menuknop waarmee je naar aantal pagina’s kunt gaan. Eén van die pagina’s is de pagina met thema’s. Die gaan wij openen.

9. Navigeer door de pagina en wanneer VoiceOver meldt: Menu openen, link. Activeer dit.

10. Het menu is nu geactiveerd. Indien nodig, navigeer naar de optie Thema’s. Activeer de optie Thema’s.

11. De pagina met thema’s verschijnt. Navigeer door de webpagina. Je vindt hier de thema’s zoals Smartphone, Tablet, PC en laptop enz. Hoeveel thema’s zijn er?

12. Activeer het thema Smartphone en navigeer door de rubriek zoals Apple iPhone, Android, Overige smartphone'. Deze onderliggende rubrieken noemt men subthema’s.

13. Activeer een van deze rubrieken. Je komt nu op een pagina met artikelen die onder deze subthema’s vallen.

14. Zoek een interessant artikel. Als VoiceOver hierbij meldt: Link, dan heb je een koppeling ofwel een ingang naar een nieuwe pagina gevonden.

15. Activeer de link. Een nieuwe internetpagina met korte informatie over het artikel wordt geladen en verschijnt in beeld.

16. Indien nodig, navigeer naar de koptekst. Deze is herkenbaar doordat VoiceOver zegt: Kopniveau 1. Navigeer verder en lees een stukje van de pagina. Soms moet je hiervoor eerst een stukje terug navigeren.

17. Navigeer terug naar de vorige internetpagina door linksonder de knop Vorige te activeren. Je keert dan terug naar de vorige rubriek of subthema.

18. Zoek nu nog een ander artikel op dezelfde wijze, en lees de artikel informatie.

19. Sluit Safari om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerkingen

• Safari onthoudt welke pagina’s je bezocht hebt. Door de knop Vorige te activeren navigeer je naar de vorige bezochte pagina. Rechts naast de knop Vorige zit de knop Volgende. Deze maakt een actie met de knop Vorige weer ongedaan waardoor je weer terugkeert op de pagina waar je was voordat je de knop Vorige activeerde.

Hoe kan ik navigeren met de Rotor?

Als je over grote Internetpagina’s navigeert, kan navigeren door steeds naar rechts te vegen of PIJL RECHTS in te drukken omslachtig zijn. Gelukkig heeft VoiceOver een paar handige trucjes om dit te vergemakkelijken.

Om dit te begrijpen is het goed om te weten dat een internetpagina niet alleen uit tekst bestaat, maar ook uit andere zogenaamde elementen. De belangrijkste:

VoiceOver is nu zo slim dat hij deze verschillende onderdelen of elementen kan herkennen zodat je er snel naartoe kan navigeren. Hiervoor gebruik je de Rotor. In het volgende voorbeeld ga je een grote nieuwsinternetpagina openen. Op deze internetpagina staat heel veel informatie, waaronder korte nieuwsartikelen. Deze nieuwsartikelen beginnen met een kopregel en daar gaan we handig gebruik van maken.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert een onderdeel door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Oefening Rotor

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adres veld en typ: nrc.nl

3. Activeer de knop Ga, rechtsonder op het schermtoetsenbord of druk op Enter als je een extern toetsenbord gebruikt. Een grote internetpagina met nieuwsartikelen wordt geladen. De focus staat in het Adresveld aan het begin van de internetpagina.

4. Zoek nu, door rechts te vegen, een nieuwskop. Je zult zien dat je hiervoor wel heel erg vaak moet vegen!

5. We gaan het nogmaals doen, maar dan makkelijker. Selecteer het Adresveld bovenin om de focus weer naar het begin van de pagina te brengen.

6. Draai met de hand aan de Rotor. Herhaal dit totdat je ‘Kopregels’ hoort. VoiceOver meldt hoeveel koppen er op de pagina staan.

7. Veeg nu met één vinger omlaag. Herhaal dit totdat je de nieuwsartikelen hoort. Je springt nu van Kopregel naar Kopregel.

8. Veeg, indien nodig, met één vinger omhoog om naar de vorige kopregel te springen.

9. Als je een interessant nieuwsartikel hoort en meer wilt lezen hangt het af van de opbouw van de internetpagina wat je nu kan doen.

10. Probeer eerst met een veeg naar rechts of je meer informatie kan krijgen.

11. Als dit niet lukt, of de informatie is juist erg interessant en je wilt het volledige artikel lezen, kan je kijken of de kopregel ook een link bevat. Veeg in dat geval terug naar de kopregel en activeer deze.

12. De vervolgpagina verschijnt. Hier staat nu ergens het begin van het artikel. Probeer dit te vinden. Vaak lukt dit door op deze pagina de Rotor weer naar Kopregels te draaien en met de veeg omlaag de kop van het artikel weer te zoeken.

13. Als je het artikel hebt gevonden kun je het desgewenst laten voorlezen door met twee vingers omlaag te vegen. Op ene toetsenbord druk je hiervoor CONTROL+OPTION+A.

14. Je gaat nu terug navigeren naar de vorige pagina door linksonder de Vorige knop te activeren.

15. Lees nu nog een ander artikel op dezelfde wijze.

16. Activeer de Thuisknop om Safari te sluiten en terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerkingen

• Als je je op het Adresveld of één van de knoppen onderin bevindt, kan de Rotor geen Kopregels of andere elementen op de pagina vinden. In dat geval kun je met een aantal keren een veeg naar rechts of links naar de pagina navigeren. Daarna worden koppen en andere elementen op de pagina wél herkend.

• Andere opties die je in de Rotor tegenkomt, werken op dezelfde manier als in de oefening van zojuist. Dus als je de Rotor op Linken zet kun je met een veeg omlaag naar de volgende link, enzovoort. Probeer eens uit wat de volgende opties precies doen:

- Tekens.

- Woorden.

- Regels.

- Links.

- Formulierregelaars.

• Door gebruik te maken van een extern draadloos toetsenbord gaat het navigeren door een internetpagina en het bedienen van de Rotor op een iPhone een stuk makkelijker.

Hoe kan ik sneller surfen op het internet?

Wanneer je met een extern toetsenbord navigeert in een internetpagina, kun je de Rotor opdrachten ook uitvoeren door het typen van één bepaalde letter. Dit noemt men Éen Letter Navigatie. Je hoeft hiervoor NIET aan de Rotor te draaien.

Wanneer je de Shift toets gebruikt in combinatie met een letter, dus als het ware een hoofdletter typt, navigeer je de andere kant op. Dus als je met letter h naar de volgende kop springt, spring je met SHIFT+H naar de vorige kop. De letters hebben in het Engels vaak een betekenis zodat ze makkelijker te onthouden zijn.

Opmerking

• Snelnavigatie moet Aan staan.

• Om met één letter door een internetpagina te kunnen navigeren moet de optie Één Letternavigatie Aan staan. Dit zet je Aan of Uit met de sneltoets CTRL+OPTION+Q.

Hieronder staan de belangrijkste letters op een rijtje. Open eens een bekende, grote internetpagina en probeer ze uit.

De belangrijkste:

H Volgende kop (Header) (SHIFT+H is vorige kop)

R Volgend tekstveld

C Volgend formulierelement

L Volgende link (Link)

S Volgend tekstelement (alle ‘platte tekst’, die geen kop of link is)

B Volgende knop (Button)

T Volgende tabel

Overige letters:

I Volgend plaatje (Image)

W Volgend landmark

X Volgende lijst (List)

M Volgend gelijksoortig element

1 tot 6 Volgend kopniveau (niveaus 1 tot en met 6).

Hoe kan ik makkelijker formulieren invullen?

Tegenwoordig kun je veel op zaken online op internet regelen bij webwinkels, gemeentes, zorgverzekeraars enzovoorts. Vaak moet je dan een formulier invullen met je persoonlijke gegevens. De verschillende onderdelen op een formulier worden Formulierregelaars genoemd. De belangrijkste zijn:

De volgende twee oefeningen leren je hoe je een formulier moet invullen.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert een onderdeel door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld 1 – oefenen met Formulierregelaars

In dit voorbeeld gaan we een treinreis plannen op de internetpagina van de NS.

Natuurlijk is het handiger om de NS-app te downloaden maar omdat het om de app Safari gaat gebruiken we de internetpagina van de NS.

Opmerking

Bij deze internetpagina wordt al snel duidelijk waarom het vaak beter is om de app te proberen.

• Bij het openen van de internetpagina hoort de focus linksboven in het scherm te staan. In iOS 15 hier staat de focus op een willekeurige plek op het scherm.

• Bij het sluiten van een tekstveld springt de focus naar de onderkant van het scherm waardoor er onnodig veel handelingen verricht moeten worden om naar het volgende tekstveld te geraken.

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adres veld en typ: ns.nl

3. Activeer de knop Ga rechtsonder op het schermtoetsenbord of druk ENTER.

   LET OP: De focus staat niet linksboven maar op een willekeurige plek in de pagina.

4. Je gaat nu op zoek naar het eerste formulierveld. Je draait de Rotornaar Formulierregelaars.

5. Veeg met één vinger meerdere keren omlaag, totdat je het tekstveld: Van bereikt.

6. Activeer het veld en typ: meppel. Sommige invoervelden geeft een lijst met suggesties, waaruit je moet kiezen. Dit invoerveld doet dat ook. Geef een tik op het scherm om de focus in de suggestielijst te plaatsen en navigeer naar Meppel treinstation en activeer.

7. Wanneer je het schermtoetsenbord gebruikt, activeer de Gereed knop boven de p, om het schermtoetsenbord te sluiten.

   LET OP: Na het sluiten van het tekstveld springt de focus naar de onderkant van het scherm waardoor je vaak omlaag moet vegen om het volgende tekstveld te bereiken.

8. De Rotor is nog steeds actief. Veeg met één vinger omlaag, totdat je het tekstveld: Naar bereikt.

9. Activeer het veld en typ: Zwolle

10. Geef een tik op het scherm om de focus in de suggestielijst te plaatsen en navigeer naar Zwolle treinstation en activeer.

11. Wanneer je het schermtoetsenbord gebruikt, activeer de Gereed knop boven de p, om het schermtoetsenbord te sluiten.

12. Veeg met één vinger omlaag of naar rechts, totdat VoiceOver meldt: ‘Vertrek, radioknop’. Veeg één keer omlaag of naar rechts, Je hoort nu ‘Aankomst, radioknop’. Bij radioknoppen kun je uit één optie kiezen. Hier maak je de keuze of de ingevoerde tijd en datum behoren bij de vertrektijd of aankomsttijd. Door je juiste optie te activeren wordt deze aangekruist.

13. Activeer de optie Aankomst en controleer of Vertrek nu niet en Aankomst wel is aangekruist.

14. Veeg met één vinger naar rechts naar Kies Datum En Tijd.

15. Veeg met één vinger naar rechts. De datum van vandaag en het tijdstip staat al ingevuld in het tekstveld, dit laten we zo.

16. Veeg met één vinger naar rechts naar de knop, Vertrek Nu. Activeer dit.

17. Veeg naar rechts naar Toon Opties. VoiceOver meldt dat dit een knop is. Door die te activeren krijg je extra reisopties. Dit doen we nu niet.

18. Navigeer verder naar de knop Plannen en activeer deze.

19. Een nieuwe internetpagina wordt geladen met daarin informatie over je reis.

20. Navigeer door de pagina en lees de informatie. Sommige teksten zijn Linken en zodoende een ingang naar een nieuwe pagina met meer detailinformatie.

21. Activeer tenslotte de Vorige knop linksonder en herhaal dit tot je weer in het Beginscherm bent van de app bent.

22. Activeer de Thuisknop om Safari te sluiten en terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerking

• Soms moet je op een formulier vaak vegen om bij het volgende veld te komen. Het kan sneller gaan door de Rotor optie formulierregelaars te gebruiken. Je slaat dan wel mogelijk belangrijke onderdelen op het scherm over.

Voorbeeld 2 – oefenen met een Keuzelijst

In het tweede voorbeeld ga je oefenen met een keuzelijst. Apple noemt dit een Venster Menu Knop. Het formulier vul je niet helemaal in.

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld en type: funda.nl

3. Activeer de knop Ga, rechtsonder op het schermtoetsenbord, of druk op Enter op een extern toetsenbord.

4. De internetpagina wordt geladen en de focus staat aan het begin van de pagina.

5. Mogelijk krijg je eerst nog een cookie melding. Activeer de knop Sluit Melding.

6. Je draait de Rotornaar Formulierregelaars en zoek het invoerveld Plaats door naar beneden te vegen. Als dit niet goed lukt, tik dan een keer op het scherm en veeg opnieuw omlaag of schuif van bovenaf het scherm met één vinger omlaag.

7. Activeer het invoerveld Plaats.

8. Typ de naam van een woonplaats in of de vier cijfers van een postcode.

9. Geef een tik op het scherm om de focus in de suggestielijst te plaatsen en navigeer naar de woonplaats en activeer.

10. De focus springt naar het veld Van. VoiceOver meldt: ‘Van nul euro, Venstermenuknop, tik dubbel om de kiezer te activeren’. Visueel is dit veld aan de rechterkant voorzien van een klein pijlpuntje.

11. Activeer dit invoerveld. De focus springt naar de onderste helft van het scherm waar een keuzelijst geopend wordt in de vorm van een rolmenu.

12. Druk PIJL OMLAAG of veeg met één vinger omlaag en kies een minimumbedrag en activeer. De focus staat weer terug op de Venstermenuknop.

13. Druk PIJL OMLAAG of veeg weer met één vinger omlaag. VoiceOver meldt: ‘Tot, geen maximum, Venstermenuknop, einde formulier.

14. De focus springt naar de onderste helft van het scherm waar een keuzelijst geopend wordt in de vorm van een rolmenu.

15. Druk PIJL OMLAAG of veeg met één vinger omlaag en kies een maximumbedrag uit de keuzelijst en activeer. De focus staat weer terug op de Venstermenuknop.

16. Je hebt nu een minimum- en maximumbedrag ingevuld. Navigeer verder naar de Zoek, knop, en activeer deze. De internetpagina toont nu alle woningen die binnen het minimum- en maximumbedrag vallen in de ingevoerde woonplaats of wijk.

17. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Wat is beter, een app of een internetpagina?

Veel organisaties publiceren hun informatie op een internetpagina en tevens in een app. De vraag is nu of je voor de internetpagina of de app zou moeten kiezen. Over het algemeen kan je stellen dat een app eenvoudiger opgezet is dan een internetpagina en minder storende elementen, zoals reclame, bevat. Een app is dus meestal makkelijker te benaderen dan een internetpagina. Dit pleit voor de keuze van de app. Echter, als je VoiceOver gebruikt, kan een app niet altijd goed toegankelijk zijn. Ook kan aan een app een prijskaartje hangen. In het laatste geval kan de internetpagina toch de voorkeur hebben. Tenslotte zijn er gelukkig ook internetpagina’s die automatisch overschakelen naar een eenvoudiger opmaak als je ze met je telefoon benadert.

Hoe kan ik makkelijker zoeken met Google?

Als je de exacte naam van een internetpagina weet vul je dit in het Adresveld in. Als je op zoek bent naar iets op internet maar niet de exacte naam van de internetpagina kent, kan je Google gebruiken. Google is een zogenaamde Zoekmachine die een lijst van internetpagina’s in beeld zet die de woorden bevatten die jij als zoekopdracht hebt ingevoerd.

Google is zelf ook een internetpagina, waarin een invoerveld voor je zoektermen voor je klaarstaat. Toch hoeft je niet eerst naar google.nl te gaan om je zoekwoorden in te typen. In Safari kun je ook direct de zoekterm bovenin het Adresveld invullen. Safari zal begrijpen dat je geen internetadres typt maar een zoekterm voor Google. Google wordt dan automatisch gestart en toont de resultaten aan de hand van je zoekterm. Dit is in de instellingen van de Safari app zo standaard ingesteld, Als je een andere standaard zoekmachine dan Google zou willen gebruiken, kan kun je dit wijzigen.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert een onderdeel door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Oefening

We gaan nu een appeltaart recept op Internet zoeken met Google.

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en voer in: recept appeltaart

3. Activeer de knop Ga rechtsonder op het rechtsonder op het schermtoetsenbord of druk op Enter op een extern toetsenbord, om de zoekopdracht uit te voeren. Een pagina met resultaten verschijnt in beeld. Mogelijk moet je eerst het scherm activeren en de cookie instellingen aanpassen.

4. Omdat lijst van Google resultaten koppen bevat, kunnen we hier snel naartoe. Je draait de Rotornaar Kopregels en veeg omlaag door de resultaten.. Merk op dat deze Kopregels tevens Linken zijn.

5. Als je een interessante kop hebt gevonden kan je met een veeg naar rechts eerst wat extra informatie te lezen over het zoekresultaat.

6. Vind je dit zoekresultaat interessant genoeg, veeg dan terug en activeer de Kopregel om naar de bijbehorende internetpagina te gaan.

7. Omdat je nu niet weet hoe de pagina opgebouwd is moet je uitproberen hoe je snel bij de tekst van het recept kan komen. Vaak is het zinvol om de Rotor naar Koppen te draaien en door de koppen te navigeren. Bij een mogelijk interessante kop kun je door normaal te vegen verder navigeren.

8. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerking

• Terwijl je in het zoekveld typt, worden een aantal suggesties eronder weergegeven. Je kan met voelen deze suggesties uitlezen. Als de juiste suggestie erbij staat hoef je niet verder te typen, maar kan je deze activeren.

• Behalve naar pagina’s waar de tekst in staat kan je in de Google resultaten ook afbeeldingen en video’s op internetpagina’s zoeken. Deze staan in het begin van de pagina.

• De juiste zoektermen intypen is belangrijk voor het resultaat. Stel je voor welke woorden er op de pagina zouden staan en zoek daarnaar. Hoe unieker de woorden zijn, hoe scherper je zoekt. Je krijgt dan minder resultaten maar misschien wel meteen de goede.

Hoe kan ik zoekopdrachten geven met mijn stem?

Zoek met stem in Safari is een handige manier om te zoeken op het Internet. Activeer de Microfoon knop rechts in de adresbalk en spreek in wat je zoekt. Safari toont meteen de zoekresultaten.

De functie is afgeleid van de dicteerfunctie, maar zorgt ervoor dat je minder handelingen hoeft te verrichten. Als je de optie Dicteren op je iPhone of iPad nog niet hebt Aan staan, zal de eerste keer een melding verschijnen om Dicteren aan te zetten.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Ga naar de Microfoon knop, rechts naast het Adresveld.

3. Activeer en zeg: ‘recept appeltaart’

4. Safari toont meteen de resultaten.

5. Omdat lijst van Google resultaten koppen bevat, kunnen we hier snel naartoe. Je draait de Rotornaar Kopregels en veeg omlaag door de resultaten. Merk op dat deze Kopregels tevens Links zijn.

6. Als je een interessante kop hebt gevonden kan je met een veeg naar rechts eerst wat extra informatie te lezen over het zoekresultaat.

7. Vind je dit zoekresultaat interessant genoeg, veeg dan terug en activeer de Kopregel om naar de bijbehorende internetpagina te gaan.

8. Omdat je nu niet weet hoe de pagina opgebouwd is moet je uitproberen hoe je snel bij de tekst van het recept kan komen. Vaak is het zinvol om de Rotor naar Koppen te draaien en door de koppen te navigeren. Bij een mogelijk interessante kop kun je door normaal te vegen verder navigeren.

9. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerking

• Zodra Google een resultatenlijst toont, kan je ook met voelen deze suggesties uitlezen als je niet met de Rotor wil werken.

• Behalve naar pagina’s waar de tekst in staat kan je in de Google resultaten ook afbeeldingen en video’s op internetpagina’s zoeken. Deze staan in het begin van de pagina.

• De juiste zoektermen intypen is belangrijk voor het resultaat. Stel je voor welke woorden er op de pagina zouden staan en zoek daarnaar. Hoe unieker de woorden zijn, hoe scherper je zoekt. Je krijgt dan minder resultaten maar misschien wel meteen de goede.

Hoe kan ik Bladwijzers aanmaken?

Je kan je favoriete internetpagina’s in een lijst onderbrengen zodat je ze makkelijk weer op kan roepen. Safari noemt deze lijst Bladwijzers.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: ns.nl

3. Activeer de knop Ga rechtsonder op het schermtoetsenbord of druk op Enter op een extern toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Zoek midden onderin het scherm de Deel, knop.

5. Activeer de knop Deel.

6. Je krijgt een aantal opties op het scherm. Zoek de optie Bladwijzer en activeer. Er verschijnt een Tekstveld.

7. Veeg naar rechts en activeer de Wis Tekst knop zodat het Invoerveld leeg wordt. Voer een voor jou logische naam in, bijvoorbeeld NS-reisplanner.

8. Activeer rechtsboven de Bewaar, knop. De Bladwijzer wordt opgeslagen, het venster sluit en je keert terug op de internetpagina van de NS.

9. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Hoe kan ik een Bladwijzer oproepen?

Om een Bladwijzer te kunnen oproepen moet deze eerst aangemaakt zijn. Zie hiervoor de vorige paragraaf ‘Bladwijzers aanmaken’.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: visio.org.

3. Activeer de knop Ga, rechts onderaan op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. We gaan een eerder aangemaakte Bladwijzer gebruiken.

5. Zoek de knop Bladwijzers onderaan in de knoppenbalk en activeer deze. Een nieuw venster wordt geopend en je hoort Bladwijzers.

6. Navigeer verder en je hoort achter elkaar de drie onderdelen Bladwijzers, Leeslijst en Geschiedenis knop.

7. Indien nodig, activeer de Bladwijzers knop om Bladwijzers te selecteren .

8. Op het scherm verschijnt de lijst met bladwijzers. Zoek een eerder aangemaakte Bladwijzer en activeer deze. De website wordt geladen en verschijnt op het scherm.

9. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Hoe kan ik een Bladwijzer verwijderen?

Bladwijzers die je achteraf niet vaak gebruik kun het beste verwijderen om het allemaal wat overzichtelijker te houden.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Zoek de knop Bladwijzers onderaan in de knoppenbalk en activeer deze. Een nieuw venster wordt geopend je hoort Bladwijzers.

3. Navigeer naar de Bladwijzer die je wil verwijderen.

4. Je draait de Rotornaar Handelingen. Meestal staat de Rotor al goed en is deze stap niet nodig.

5. Veeg met één vinger omlaag totdat je Verwijder hoort.

6. Activeer om de bladwijzer te verwijderen. VoiceOver meldt: ‘Uitgevoerde handeling, verwijder’.

7. Activeer rechtsboven de knop Gereed om terug te keren naar de internetpagina.

8. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Hoe kan ik een internetpagina toevoegen aan de Leeslijst?

De leeslijst is een lijst van pagina’s die je later wil bekijken. De Leeslijst is op te roepen via de lijst van Bladwijzers. Het verschil met een Bladwijzer is dat de Leeslijst bijhoudt welke pagina’s je gelezen hebt en welke niet. Zodra je de Leeslijst activeert verschijnen de nog te lezen pagina’s. Met de knop Toon Alles rechts onderin kan je ook alle reeds gelezen pagina’s weer oproepen.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ de naam van een internetpagina die je aan de leeslijst wil toevoegen.

3. Activeer de knop Ga op het schermtoetsenbord of druk op Enter op een extern toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Zoek midden onderin het scherm de Deel, knop.

5. Activeer de knop Deel.

6. Je krijgt een aantal opties op het scherm. Zoek en activeer de optie Zet in leeslijst. Er verschijnt een venster met de vraag of je artikelen wil bewaren om ze offline te kunnen lezen. Kies hiervoor de optie Bewaar Niet Automatisch. Het venster sluit en je keert terug op de internetpagina.

7. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerking

• Maak bij stap 6 de keuze voor niet automatisch bewaren anders wordt elke internetpagina die je bezoekt automatisch in de leeslijst geplaatst.

Hoe kan ik een internetpagina oproepen en lezen vanuit de Leeslijst?

Webpagina’s die opgeslagen zijn in de Leeslijst kun je op een later tijdstip snel openen en teruglezen.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Zoek de knop Bladwijzers onderaan in de knoppenbalk en activeer deze. Een nieuw venster wordt geopend je hoort Bladwijzers.

3. Veeg naar rechts en je hoort achter elkaar de drie onderdelen Bladwijzers, Leeslijst en Geschiedenis knop.

4. Navigeer naar links naar Leeslijst en activeer deze.

5. Navigeer een paar maal naar rechts en zoek de internetpagina die je eerder aan de Leeslijst hebt toegevoegd en activeer deze.

6. De internetpagina wordt geladen en verschijnt op het scherm. Deze kun je nu lezen.

7. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerking

• Links onderaan het scherm zit een knop met een dubbelfunctie Toon ongelezen/ Toon alles.

  Wanneer Toon ongelezen actief is, worden gelezen internetpagina’s niet meer zichtbaar in de Leeslijst.

  Wanneer Toon alles actief is, worden alle aan de Leestlijst toegevoegde internetpagina’s in de Leeslijst getoond.

• Wanneer je de Leeslijst opent en geen internetpagina uit de lijst activeert, kun je de Leeslijst verlaten door rechtsboven de knop Gereed te activeren. Je keert dan terug in het venster van Safari.

Hoe kan ik een internetpagina als link sturen in een e-mail?

Als je een leuke of interessante internetpagina gevonden hebt die je wil delen met vrienden en familie kun je een link (een zogenaamde Hyperlink) naar het internetadres in de hoofdtekst van het e-mailbericht zetten en versturen.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: kennisportaal.visio.org

3. Activeer de knop Ga, rechts onderaan, op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Zoek midden onderin het scherm de Deel, knop en activeer. Er verschijnt een lijst met opties.

5. Zoek en activeer de knop E-mail. De Mail app wordt gestart.

6. Vul een e-mailadres in.

7. Controleer in de hoofdtekst van het bericht of er een link staat naar de internetpagina: https://kennisportaal.visio.org

8. Maak de mail verder af en activeer rechtsboven de knop Stuur of activeer linksboven de knop Annuleer wanneer je de mail niet wil versturen. Activeer in het laatste geval de knop Verwijder Concept. Je keert terug in de internetpagina van het kennisportaal.

9. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Hoe kan ik met meer internetpagina’s tegelijk werken?

Het is mogelijk in Safari om met meerdere pagina’s tegelijk te openen, daar snel tussen te schakelen, en ze weer te sluiten.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: visio.org

3. Activeer de knop Ga, rechts onderaan, op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Zoek rechtsonder de knop Tabbladen en activeer.

5. Activeer l inks onderin de knop Nieuw tabblad. Deze knop heeft de vorm van een Plusteken. Een nieuwe pagina wordt geopend en de focus staat in de Adresbalk. Typ nu: ns.nl

6. Activeer de knop Ga, rechts onderaan op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen. Je hebt nu een tweede pagina geopend. Je gaat nu weer de eerste pagina openen, namelijk visio.org.

7. Zoek weer rechtsonder de knop Tabbladen en activeer. De openstaande pagina’s worden naast en verder onder elkaar gepresenteerd.

8. Navigeer nu terug of schuif langzaam met één vinger van beneden naar boven over het scherm. De openstaande pagina’s worden nu één voor één voorgelezen.

9. Activeer de website visio.org. Dit kan ook met de Gereed knop rechtsonder om de pagina te openen. Je bent nu weer terug op de internetpagina van visio.org.

10. Ga op dezelfde wijze weer naar de internetpagina van ns.nl.

11. Je gaat nu ns.nl sluiten. Activeer de knop Tabbladen en selecteer de website van ns.nl.

12. Veeg omhoog tot je Sluit Tabblad hoort, en activeer.

13. Controleer of ns.nl verdwenen is. Activeer tenslotte de Gereed knop.

Hoe kan ik een link op het Beginscherm maken, oproepen en verwijderen?

Een variant op Bladwijzers is om een link van een internetpagina op één van de Beginschermen van je iPhone te plaatsen. Het lijkt dan alsof je er een app bij hebt gemaakt die je rechtstreeks naar een internetpagina brengt. Als voorbeeld gaan we een link van www.oogvereniging.nl op het Beginscherm plaatsen.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: oogvereniging.nl

3. Activeer de knop Ga, rechts onderaan op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Zoek onderaan het scherm de knop Deel en activeer. Er verschijnt een lijst met opties.

5. Zoek de knop Zet Op Beginscherm en activeer. Er verschijnt een venster met tekstveld waar je de benaming kan aanpassen.

6. Veeg naar rechts en activeer de Wis Tekst knop zodat het Invoerveld leeg wordt. Voer een andere naam in.

7. Navigeer terug naar de knop Voeg Toe, rechtsboven op het scherm, en activeer deze.

8. De app Safari wordt nu gesloten en keer je terug in het Beginscherm.

9. Zoek de Link Oogvereniging. Deze staat op de eerste pagina van je beginschermen waar plek vrij is, met uitzondering van het eerste beginscherm.

10. Activeer de Link Oogvereniging. De app Safari wordt gestart en de internetpagina www.oogvereniging.nl wordt getoond.

11. Sluit de app Safari en keer terug op het Beginscherm.

12. Verwijder tenslotte de link Oogvereniging van het Beginscherm op dezelfde wijze waarop je een app verwijdert.

Waarvoor dient de Reader functie?

De Reader functie is handig met name bij internetpagina’s waar artikelteksten te vinden zijn, zoals nieuwssites. Veel internetpagina’s bevatten een groot aantal linken, tekst of reclame die voornamelijk boven en links op het scherm staan. Het vinden van een artikeltekst verderop kan dan een hele toer zijn. De Reader functie van Safari kan artikelteksten herkennen en deze uitlichten. Alle reclame en overbodige zaken wordt dan niet getoond zodat je meteen kunt gaan lezen.

Niet alle internetpagina’s ondersteunen de Reader functie. VoiceOver meldt het als de reader beschikbaar is. De Reader functie is nooit actief op de hoofdpagina van een internetpagina en wordt pas actief als een link op de hoofdpagina wordt activeert.

Opmerking vooraf voor toetsenbord gebruikers

• Een veeg naar links en rechts doe je met PIJL LINKS en PIJL RECHTS.

• Je activeert door PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG tegelijk in te drukken.

• Zet Snelnavigatie Aan door PIJL LINKS+PIJL RECHTS tegelijkertijd in te drukken.

• Je draait de Rotordoor PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL OMHOOG+PIJL LINKS tegelijk in te drukken.

• De veeg omlaag doe je met PIJL OMLAAG.

Voorbeeld

1. Open vanaf het Beginscherm de app Safari.

2. Activeer het Adresveld bovenaan het scherm en typ: nrc.nl

3. Activeer de knop Ga, rechts onderaan op het schermtoetsenbord of druk Enter op het externe toetsenbord. De internetpagina wordt geladen.

4. Navigeer naar de kop (link) van een interessant artikel en activeer dit. Tijdens het laden meldt VoiceOver ‘Reader beschikbaar’

5. Zoek de Pagina Instellingen knop. Je vindt deze links naast het adresveld. Je kunt dus het adresveld selecteren en naar links navigeren.

6. Activeer de de Pagina Instellingen knop en activeer de optie Toon Reader. Een nieuw scherm verschijnt. Behalve een paar knoppen is op dit scherm uitsluitend de artikeltekst met bijbehorende afbeeldingen weergegeven.

7. Wil je laten voorlezen, veeg dan met twee vingers omlaag om de tekst te laten voorlezen. Stop of pauzeer het voorlezen door een tik met twee vingers.

8. Handmatig door de tekst navigeren kan natuurlijk ook.

9. Om terug te keren naar de hoofdpagina van de internetpagina activeer je linksonder de Vorige, knop. De Reader sluit en je keert terug op de internetpagina.

10. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Tip

Voor elke internetpagina waarbij je de Reader functie vaak gebruikt kun je deze telkens automatisch laten starten.

1. Open een internetpagina waarvan je vaak gebruik maakt van de Reader functie.

2. Open een interessant artikel.

3. Activeer de de Pagina Instellingen knop en activeer de optie Toon Reader. Een nieuw scherm verschijnt.

4. Activeer opnieuw de Pagina Instellingen knop en activeer de Website Instellingen knop.

5. Zet schakelaar Gebruik Reader Automatisch; Aan. Vanaf nu wordt telkens als je een artikel opent op deze internetpagina de Reader functie automatisch gestart. Ook nadat je de Safari app hebt gesloten.

6. Dit stappenplan moet je herhalen voor elke internetpagina waarvan je de Reader functie automatisch wil laten starten.

7. Sluit de app om terug te keren naar het Beginscherm.

Opmerkingen

• Als je de Reader functie activeert kan je met de knop Deel onder meer het artikel bijvoorbeeld in een email verzenden, als pdf in de Boeken app of in Dropbox plaatsen. Het wordt dan zonder overbodige reclame in Reader stijl verzonden of opgeslagen.

• Je kan ook de tekst op de internetpagina selecteren, kopiëren en vervolgens plakken in een Word document om het op die manier te bewaren.

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org