Hans Segers en Marc Stovers, Koninklijke Visio
Ben je slechtziend of blind en wil je leren werken met de iPhone of iPad?
In dit deel uit de serie iPhone
leren
leer je aan de hand van uitleg en oefeningen hoe je met een toetsenbord kunt
tekstverwerken. Ook leer je hoe je met een toetsenbord je iPhone kunt bedienen.
Deze leermodule is geschreven voor mensen met een visuele beperking die gebruik
maken van de schermlezer VoiceOver. Hiermee is je apparaat geheel te bedienen
zonder dat je hoeft te kijken. Gebruik je geen VoiceOver dan zijn de
beschrijvingen in grote lijnen ook goed te volgen.
Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat
kan bij Koninklijke Visio. Onze ICT-adviseurs helpen je graag met een passend
advies of training. Aan het einde van dit artikel vind je onze contactgegevens.
Opmerkingen vooraf
De hier beschreven werkwijze is geschreven voor de iPhone iOS 15 en kan bij
andere versies (enigszins) afwijken.
Gebruik je een iPad dan zijn de schermen anders opgebouwd. De beschreven
werkwijze is dan meestal in hoofdlijnen gelijk, maar de plek waar bepaalde
teksten of knoppen zich bevinden, en hoe je daar kan komen, kan afwijken.
We gaan ervan uit dat je iPhone goed is ingesteld en dat je de
basishandelingen van VoiceOver beheerst. Zie hiervoor de onderdelen iPhone
instellen,
iPhone leren
1
en iPhone leren
2.
Wat is een extern toetsenbord?
Je kunt op je iPhone een draadloos Bluetooth toetsenbord aansluiten om
makkelijker teksten in te voeren. Maar ook vingerbewegingen zijn met toets
combinaties na te bootsen, zodat je met een draadloos toetsenbord de iPhone kunt
bedienen.
Ook is het mogelijk om via een adapter een bedraad toetsenbord aan te sluiten,
al is dat niet gebruikelijk.
Dit hoofdstuk gaat uit van de toetsenbordindeling van het Bluetooth toetsenbord
van Apple, het Apple Wireless keyboard.
Opmerkingen
Het eerste generatie Apple toetsenbord met batterijen zet je aan door aan de
rechter zijkant de knop 3 seconden in te drukken. Je zet het uit door deze
knop 6 seconden ingedrukt te houden. Met een muntje kun je aan de linkerkant
de dop opendraaien als je de batterijen wilt wisselen.
Het Apple Magic Keyboard met ingebouwde accu zet je aan en uit met het
schakelaartje rechts aan de achterzijde. De toetsenbordindeling is hetzelfde
dan de eerste generatie alleen zijn de functietoetsen groter evenals de
linker en rechter pijltoets.
Als je een draadloos toetsenbord aansluit, wordt het schermtoetsenbord niet
meer getoond.
Het draadloze toetsenbord is nu ook verkrijgbaar met Touch ID.
Hoe kan ik een Bluetooth toetsenbord aansluiten op de iPhone?
Een Bluetooth toetsenbord voor het eerst koppelen met je iPhone (of iPad) doe je
als volgt:
Open Instellingen en kies voor Bluetooth.
Zet Bluetooth aan door de schakelaar te activeren.
Schakel het toetsenbord in. Bij een Apple toetsenbord doe je dit door aan de
rechter zijkant op de knop te drukken. Bluetooth gaat nu het toetsenbord
zoeken. Dit kan even duren.
Wanneer het toetsenbord gevonden is geeft VoiceOver aan dat het niet
verbonden is.
Activeer het betreffende draadloos toetsenbord op het scherm.
Wanneer er verbinding is gemaakt, vraagt de iPhone om een aantal cijfers te
typen.
Typ de gevraagde cijfers en druk ENTER. Als het toetsenbord eenmaal
gekoppeld is meldt VoiceOver dit, en wordt de verbinding onthouden. Dit
betekent dat als het toetsenbord uit is geweest een volgende keer
automatisch verbinding wordt gemaakt. Je hoeft dus niet steeds opnieuw te
koppelen.
Kan ik het Bluetooth toetsenbord verder instellen?
Je kan het externe toetsenbord nog naar eigen voorkeur aanpassen.
Ga naar Instellingen – Algemeen – Toetsenbord - Hardware toetsenbord.
Pas eventueel nog de instellingen aan voor Hoofdlettergevoeligheid,
Sneltoets Voor Punt enzovoorts.
Ga terug naar het hoofdscherm van Instellingen.
Sluit de app.
Welke toetsen zijn de Apple combinatietoetsen?
We gaan ervan uit dat je bekend bent met een standaard QWERTY-toetsenbord, zoals
dat op Windows computers gebruikt wordt. Het Bluetooth Apple toetsenbord heeft
een aantal toetsen die afwijken van de indeling van een standaard Windows
QWERTY-toetsenbord. De belangrijkste op een rijtje:
Linksonder zitten van links naar rechts vier combinatietoetsen: Fn, CONTROL
OPTION en COMMAND. De toetscombinaties die hier behandeld worden ga je maken
met de tweede, derde en vierde toets. Dus de CONTROL, OPTION en COMMAND
toetsen.
Rechts naast de spatiebalk zit nogmaals de COMMAND toets, en rechts daarvan
nogmaals de OPTION toets.
Rechtsonder vind je de vier PIJLTOETSEN zoals je gewend bent.
Opmerkingen
Met het ezelsbruggetje COC (CONTROL, OPTION, COMMAND) kun je de volgorde van
de drie combinatietoetsen makkelijker onthouden.
De OPTION toets wordt soms ook wel de ALT toets genoemd.
De COMMAND-toets wordt soms ook wel de Apple toets genoemd.
Op toetsenborden van andere merken kunnen de OPTION en COMMAND-toets
omgewisseld zijn: CONTROL, COMMAND, OPTION.
Wat doen de functietoetsen op het Bluetooth toetsenbord?
Bovenaan het Apple toetsenbord zitten functietoetsen F1 tot en met F12. Met deze
toetsen kun je directe commando’s geven. De belangrijkste commando’s op een
rijtje:
| F1 |
Helderheid verlagen. |
| F2 |
Helderheid verhogen. |
| F8 |
Pauze/ Speel af (muziek app). |
| F7 |
Spoel terug (muziek app). |
| F9 |
Spoel verder (muziek app). |
| F10 |
Volume Aan / Uit. |
| F11 |
Volume zachter. |
| F12 |
Volume harder. |
| EJECT (de toets rechtsboven) |
Activeer of verberg schermtoetsenbord. |
Opmerking
Indien je niet het standaard Apple toetsenbord gebruikt kunnen de toetsen
voor bovenstaande opdrachten anders zijn. Ook is het mogelijk dat je deze
toetsen moet indrukken in combinatie met de Fn toets.
De functies die bij de toetsen horen zijn meestal te zien als kleine
tekentjes op de toetsen.
Sommige toetsenborden hebben ook nog speciale toetsen voor het activeren van
bijvoorbeeld de Thuisknop, vergrendelen, of het starten van Spotlight.
Wat is het voordeel van Snelnavigatie?
Er zijn meerdere manieren om met het toetsenbord over het scherm te navigeren.
De makkelijkste manier is die van Snelnavigatie. Met Snelnavigatie kun je met de
vier pijltoetsen zowel navigeren, keuzes maken of bevestigen en de Rotor
bedienen. Daarnaast kun je met behulp van de combinatietoetsen nog meer
navigatiecommando’s geven.
Belangrijk
Om met Snelnavigatie te kunnen werken moet Uitgebreide Toetsenbordfuncties
uitgeschakeld zijn.
Ga hiervoor naar Instellingen – Toegankelijkheid - Toetsenborden -
Uitgebreide Toetsenbordfuncties en zet de schakelaar Uit.
Snelnavigatie oefening 1 – De vier belangrijkste toetscombinaties
Druk, indien nodig, op het scherm op de Thuisknop of veeg omhoog om in het
Beginscherm te komen.
Druk tegelijkertijd op PIJL LINKS en PIJL RECHTS, je hoort nu een geluidje
als bevestiging dat Snelnavigatie aan staat.
Navigeer nu met PIJL LINKS en PIJL RECHTS langs de diverse apps. Feitelijk
simuleer je nu de veeg naar links of naar rechts.
Opmerking: Wanneer dit niet werkt staat Snelnavigatie Uit. Druk in dat
geval nogmaals PIJL LINKS en PIJL RECHTS en probeer opnieuw.
Navigeer naar de app Mail.
Druk tegelijk op PIJL OMHOOG en PIJL OMLAAG om de app te openen.
Loop even heen en weer door de app met PIJL RECHTS en PIJL LINKS.
Ga met PIJL LINKS naar de Postbussen, Terugknop en druk tegelijk op PIJL
OMHOOG en PIJL OMLAAG om deze te activeren.
Het scherm Postbussen verschijnt. Navigeer met PIJL RECHTS naar de postbus
Alle Inkomende en activeer deze met PIJL OMHOOG en OMLAAG.
Druk op het scherm op de Thuisknop of veeg omhoog om de app Contacten weer
te sluiten. Verderop gaan we dit sluiten ook met het toetsenbord doen!
Opmerking
Wanneer je op een Mac computer Snelnavigatie Aan of Uit zet, meldt VoiceOver
‘Snelnavigatie Aan’ of ‘Snelnavigatie Uit’. Bij de iPhone krijg je geen
VoiceOver melding maar hoor je een geluidje. Het geluidje voor Aan wijkt
iets af van het geluidje voor Uit.
Druk eens meerdere keren Snelnavigatie Aan en Uit totdat je weet welk
geluidje bij Aan en welk bij Uit hoort.
Snelnavigatie oefening 2 – Sneller over het scherm navigeren
Druk indien nodig op de Thuisknop of veeg omhoog om in het Beginscherm te
komen.
Druk CONTROL+PIJL OMHOOG. Je navigeert naar het eerste onderdeel op het
scherm. Dit is in dit geval de eerste app.
Druk CONTROL+PIJL OMLAAG. Je hoort de laatste app op het scherm. Deze
bevindt zich rechtsonder in het Dock.
Verlaat het Dock met CONTROL+PIJL OMHOOG of door een app in het scherm te
selecteren.
Druk OPTION+PIJL RECHTS. Je gaat nu naar het tweede scherm, en de eerste app
is geselecteerd.
Druk OPTION+PIJL LINKS. Je keert weer terug naar het eerste scherm.
Zoek nu met de PIJL toetsen de App Store app.
Druk PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG om de App Store app te openen.
Druk CONTROL+PIJL OMLAAG. Je navigeert nu naar de knoppenbalk onderin het
scherm.
Ga met PIJL LINKS of PIJL RECHTS naar de knop Vandaag en activeer met PIJL
OMHOOG+PIJL OMLAAG.
Druk CONTROL+PIJL OMHOOG. VoiceOver meldt: Vandaag, koptekst.
Druk PIJL RECHTS, VoiceOver meldt: Mijn Account Knop.
Druk PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG om de knop Mijn Account te activeren. Mogelijk
moet je nu nog eerst inloggen.
Navigeer met PIJL RECHTS naar de knop Aankopen en activeer met PIJL
OMHOOG+PIJL OMLAAG.
Navigeer met PIJL RECHTS naar de eerste app in de lijst. Als dit niet goed
lukt moet je (helaas) even met één vinger in het midden van het scherm
tikken om de focus in de lijst te krijgen.
Druk een paar keer OPTION+PIJL OMLAAG om een paar pagina’s omlaag te
scrollen. VoiceOver meldt de pagina en het aantal pagina’s.
Druk PIJL RECHTS en daarna PIJL LINKS, De app waar nu de focus op staat
wordt door VoiceOver voorgelezen.
Navigeer met OPTION+PIJL OMHOOG weer naar de eerste pagina.
Navigeer naar de knop Gereed. Dit is een van de eerste knoppen op het
scherm.
Sluit de app met CONTROL+OPTION+H. Dit is de sneltoets voor de Thuisknop!
Opmerking
Het is verstandig om Snelnavigatie altijd aan te zetten, tenzij je teksten
gaat bewerken. Vanaf iOS 12 wordt Snelnavigatie bij invoervelden automatisch
uitgeschakeld en na het verlaten weer ingeschakeld.
Als je veel contacten in de app Contacten hebt, kun je ook daar met
bovenstaande sneltoetsen oefenen.
De sneltoets Fn+H werkt ook als Thuisknop om de app te sluiten.
Welke toetscombinaties zijn er voor Snelnavigatie?
De vier belangrijkste toetscombinaties voor Snelnavigatie zijn:
| PIJL LINKS+PIJL RECHTS |
Zet Snelnavigatie aan of uit |
| PIJL LINKS |
Naar het vorige item (zoals een veeg naar links) |
| PIJL RECHTS |
Naar het volgende item (zoals een veeg naar rechts) |
| PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG |
Bevestig (zoals een dubbeltik) |
Toetscombinaties om sneller over het scherm te navigeren:
| CONTROL+PIJL OMHOOG |
Naar het eerste item op het scherm. |
| CONTROL+PIJL OMLAAG |
Naar het laatste item op het scherm. |
| OPTION+PIJL LINKS |
Scherm of pagina naar links. |
| OPTION+PIJL RECHTS |
Scherm of pagina naar rechts. |
| OPTION+PIJL OMHOOG |
Pagina omhoog. (Tekstverwerker of Open Spotlight vanaf het Beginscherm) |
| OPTION+PIJL OMLAAG |
Pagina omlaag. (Tekstverwerker) |
Hoe kan ik de Rotor bedienen met het toetsenbord?
Om de Rotor van VoiceOver met het toetsenbord te bedienen zijn er vier
toetscombinaties:
| PIJL OMHOOG+PIJL LINKS |
Draai de Rotor linksom |
| PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS |
Draai de Rotor rechtsom |
| PIJL OMHOOG |
Wijzig waarde volgens Rotor (zoals een veeg omhoog) |
| PIJL OMLAAG |
Wijzig waarde volgens Rotor (zoals een veeg omlaag) |
Oefening sneltoetsen Rotor
Druk PIJL RECHTS en PIJL OMHOOG tegelijk in. Herhaal dit een paar maal. Je
draait nu rechtsom aan de Rotor.
Druk PIJL LINKS en PIJL OMHOOG tegelijk in. Herhaal dit een paar maal. Je
draait nu linksom aan de Rotor.
Draai aan de Rotor totdat je Spreeksnelheid hoort.
Druk PIJL OMHOOG of PIJL OMLAAG om de spreeksnelheid te wijzigen.
Zet de spreeksnelheid weer terug op de gewenste waarde.
Stel de Rotor “veilig” in op Tekens of Navigatie.
Opmerking
Wat zijn VoiceOver commando’s?
Behalve Snelnavigatie kun je ook met zogenaamde VoiceOver commando’s de iPhone
met het toetsenbord bedienen. Je geeft dan met je toetsenbord een opdracht die
je anders met veegbeweging zou doen, bijvoorbeeld voorlezen starten.
VoiceOver commando’s gebruiken allemaal de toetscombinatie CONTROL+OPTION. Dit
zijn de tweede en derde toetsen linksonder op het toetsenbord. Je hebt in het
vorige hoofdstuk al een VoiceOver commando gebruikt om een app te sluiten:
CONTROL+OPTION+H.
In instructies is het gebruikelijk dat de sneltoets combinatie CONTROL+OPTION
geschreven wordt als VO. Dus: de letters V en O. Het commando om een app te
sluiten wordt dan geschreven als VO+H.
Er zijn een heleboel VoiceOver commando’s. Hier volgen een aantal die handig
zijn om mee te beginnen. Probeer ze zelf een paar keer uit.
Opmerking
In iOS 15 is het Voor Zoom gebruikers mogelijk om met de toetscombinatie
CONTROL+OPTION tijdelijk te Zoomen. Voor VoiceOver gebruikers moet deze
optie uitgeschakeld zijn anders werken de VoiceOver commando’s niet.
Ga naar Instellingen – Toegankelijkheid - Zoomen - Toetscombinaties en
controleer of de schakelaar Zoomen tijdelijk Aan/ Uit; Uit staat.
| CONTROL+OPTION+H |
Thuisknop. |
| Fn+H |
Thuisknop. |
| CONTROL+OPTION+A |
Voorlezen vanaf de cursor. Druk CONTROL om te pauzeren. |
| CONTROL+OPTION+B |
Hele scherm voorlezen. Druk CONTROL om te pauzeren. |
| CONTROL+OPTION+M |
Ga naar statusbalk. (Verlaat weer met ESCAPE) |
| CONTROL+OPTION+S |
Spraak Aan/ spraak Uit. |
| CONTROL+OPTION+SHIFT+F11 |
Schermgordijn Aan/ Uit. |
| CONTROL+OPTION+K |
Helpfunctie starten (Verlaat met ESCAPE) |
Opmerking
Een uitgebreid overzicht van Snelnavigatie commando’s vind je op het Visio
Kennisportaal. Ga naar het overzicht VoiceOver
sneltoetsen.
Voor het geven van VoiceOver commando’s maakt het niet uit of Snelnavigatie
aan of uit staat.
Teksten bewerken op de iPhone met het toetsenbord
Met het Apple (of een ander merk) bluetooth toetsenbord kun je toetscombinaties
gebruiken met behulp van de OPTION toets en de COMMAND toets. De OPTION toets is
(op het Apple toetsenbord) de derde toets linksonder, de COMMAND toets is de
vierde toets linksonder, naast de spatiebalk.
Als je met een toetscombinatie of sneltoets de cursor verplaatst meldt VoiceOver
de tekst die je hiermee bent gepasseerd.
De belangrijkste toetscombinaties om teksten te bewerken op een rijtje:
| PIJL OMHOOG |
Naar vorige regel |
| PIJL OMLAAG |
Naar volgende regel |
| OPTION+PIJL LINKS |
Naar het vorige woord |
| OPTION+PIJL RECHTS |
Naar het volgende woord. |
| OPTION+BACKSPACE |
Verwijder vorige woord. |
| OPTION+PIJL OMHOOG |
Naar de vorige alinea. |
| OPTION+PIJL OMLAAG |
Naar de volgende alinea. |
| COMMAND+PIJL LINKS |
Naar het begin van de regel. |
| COMMAND+PIJL RECHTS |
Naar het einde van de regel. |
| COMMAND+PIJL OMHOOG |
Naar het begin van het document |
| COMMAND+PIJL OMLAAG |
Naar het eind van het document |
| COMMAND+Z |
Handeling ongedaan maken. |
Oefening sneltoetsen navigeren in teksten
Indien nodig, ga met CONTROL+OPTION+H terug naar het Beginscherm.
Zorg dat Snelnavigatie aan staat door indien nodig PIJL LINKS en PIJL RECHTS
tegelijk in te drukken.
Navigeer naar de app Notities.
Druk tegelijk op PIJL OMHOOG en OMLAAG om de app te openen.
Indien nodig, navigeer terug naar Mappen en ga vervolgens naar Op Mijn
iPhone en vervolgens naar Notities.
Activeer Notities met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG.
Activeer helemaal rechtsonder de knop Nieuwe Notitie. Je kunt snel naar deze
knop gaan door op CONTROL+PIJL OMLAAG te drukken, VoiceOver meldt het aantal
aanwezige notities.
Druk PIJL LINKS. De focus staat nu op Nieuwe Notitie en activeer met PIJL
OMHOOG en PIJL OMLAAG. Een lege pagina verschijnt.
Snelnavigatie wordt automatisch uitgeschakeld, je hoort nu het geluidje dat
VoiceOver uitgeschakeld is. Dit betekent dat je nu tekst kunt typen en de
sneltoetsen voor tekst bewerken kunt gebruiken.
Typ de eerste regel: Dit is een notitie.
Druk op Enter en typ: Zie hier de derde regel.
Druk een paar maal op PIJL LINKS. Je wandelt nu letter voor letter terug
door de tekst.
Druk een keer PIJL OMHOOG. Je navigeert een regel omhoog.
Druk PIJL OMLAAG. Je navigeert een regel omlaag.
Toets OPTION+PIJL LINKS en wandel woord voor woord naar het begin van de
tekst. Vo meldt: Bovenkant Van Document.
Toets OPTION+PIJL RECHTS en wandel voorbij het woord 'derde'. Dit woord is
fout, en gaan we vervangen.
Haal het woord 'derde' letter voor letter weg met BACKSPACE. Deze zit boven
de Entertoets.
Typ: tweede.
Ga nu met COMMAND+PIJL OMHOOG naar het begin van de tekst. Merk op dat
VoiceOver de tekst meldt die je nu voorbij bent gegaan.
Druk CONTROL+PIJL RECHTS om naar het einde van de regel te gaan.
Druk OPTION+BACKSPACE. Je verwijdert het hele woord notitie. Mogelijk meldt
VoiceOver dit niet!
Druk COMMAND+Z. Het woord Notitie komt weer terug. Controleer dit.
Verwijder nogmaals het woord Notitie en typ: aantekening.
Controleer de tekst door er doorheen te wandelen. Als VoiceOver meldt dat er
een spelfout is, verbeter die dan.
Navigeer met COMMAND+PIJL OMLAAG naar het einde van de tekst, en laat de
tekst nog even staan. Je hebt hem zo nog nodig.
Opmerkingen
Als ezelsbruggetje kun je onthouden:
OPTION+PIJLEN maakt grotere stappen per woord of alinea.
COMMAND+PIJLEN maakt de grootste stappen naar de randen van de tekst.
Het Apple toetsenbord kent geen delete toets. Met CONTROL+K kun je de tekst
wissen tot het einde van de regel.
Wanneer er geen actie meer plaatsvindt na het drukken van een toets of
toetscombinatie, geef dan een dubbeltik op het scherm om te activeren.
VoiceOver meldt ‘Tekstveld bewerkbaar’.
Selecteren, knippen, kopiëren, plakken op de iPhone met het toetsenbord
Teksten selecteer je door de SHIFT toets ingedrukt te houden terwijl je door de
tekst navigeert met de pijltoetsen, of een van de toetscombinaties voor
navigeren. Hierbij moet Snelnavigatie Uit staan.
Geselecteerde teksten kun je kopiëren of verplaatsen met behulp van het
toetsenbord.
Selecteren, knippen, kopiëren en plakken kun je met de volgende sneltoetsen:
| SHIFT + Pijltoetsen |
Selecteren |
| COMMAND+A |
Alles selecteren |
| COMMAND+X |
Knippen |
| COMMAND+C |
Kopiëren |
| COMMAND+V |
Plakken |
Oefening: selecteren, knippen, kopiëren en plakken
Start de app Notities op je iPhone.
Open een bestaande tekst of typ twee willekeurige zinnen in een lege pagina.
Ga naar het begin van de tekst. We gaan het eerste woord kopiëren naar het
einde van de regel.
Houd SHIFT ingedrukt en druk OPTION+PIJL RECHTS. VoiceOver meldt het woord
dat nu geselecteerd is. Soms zegt VoiceOver helaas niets.
Toets COMMAND+C. VoiceOver meldt: Gekopieerd.
Navigeer naar het einde van de regel en druk COMMAND+V. VoiceOver meldt: het
woord en het lettertype. De gekopieerde tekst is nu op deze plek geplakt.
Controleer of het woord inderdaad aan het einde van de eerste regel is
toegevoegd.
Haal het zojuist geplakte woord weer weg.
Ga terug naar het begin van de tekst en selecteer de hele regel met
SHIFT+COMMAND+PIJL RECHTS. We gaan deze eerste regel verplaatsen naar het
einde van de tekst.
Druk COMMAND+X. VoiceOver leest de hele zin voor met als toevoeging
‘geknipt’. In plaats van kopiëren gebruikt je nu Knippen.
Ga met COMMAND+PIJL OMLAAG naar het einde van de tekst.
Geef een Enter om een lege regel toe te voegen.
Druk COMMAND+V om de tekst te plakken. VoiceOver meldt dit inclusief
lettertype.
Controleer of de eerste regel inderdaad verplaatst is naar het einde.
Laat de tekst nog even staan. Je hebt hem zo nog nodig.
Oefening: tekst kopiëren naar andere app
Het is ook mogelijk om tekst van de ene app naar de andere te verhuizen.
Start de app Notities op je iPhone en open een bestaande tekst of typ twee
willekeurige zinnen in een lege pagina.
Druk COMMAND+A. VoiceOver meldt dat je alle tekst selecteert.
Druk COMMAND+C. VoiceOver hoort nu te melden dat de tekst is gekopieerd maar
doet dit mogelijk niet!
Sluit de app met CONTROL+OPTION+H.
Open de app Berichten. We gaan de tekst plakken in het Berichtenveld maar
niet verzenden.
Activeer de Nieuw knop, dit is één van de eerste knoppen op het scherm. De
cursor staat meteen in het Bericht tekstveld en VoiceOver meldt:
Snelnavigatie uit, Tekstveld bewerkbaar.
Druk COMMAND+V. De tekst wordt geplakt. VoiceOver hoort dit te melden, maar
doet dat niet altijd.
Zet Snelnavigatie aan en annuleer het bericht met de knop Annuleer helemaal
rechtsboven. Je kunt hiervoor terug navigeren, of op het scherm doen.
Sluit de app met CONTROL+OPTION+H.
Hoe kan ik op de iPhone accenttekens typen?
Accenttekens of diakritische tekens zijn letters met een toevoeging,
bijvoorbeeld de ë uit het woord ideeën. Om accenttekens met een toetsenbord in
te voeren typ je eerst het teken uit het lijstje hieronder, gevolgd door de
letter.
Voorbeeld: voor het typen van de ï druk je eerst OPTION+U en daarna typ je de
letter i.
| accent aigu ´ |
OPTION+e |
|
| accent grave ` |
OPTION+` |
|
| trema ¨ |
OPTION+u |
|
| accent circonflexe ^ |
OPTION+i |
|
| euroteken € |
OPTION+2 |
|
Oefening diakritische tekens typen
Start de app Notities en maak een nieuwe notitie aan.
Typ OPTION+u. De puntjes van het trema verschijnen, VoiceOver meldt dit.
Typ de letter o. De o wordt onder de puntjes gezet. VoiceOver meldt: O
trema.
Typ OPTION+e. Het accent aigu verschijnt, VoiceOver meld: Accent aigu.
Typ de letter e. De e wordt onder het accent gezet. VoiceOver meldt: e,
accent aigu.
Probeer nu zelf te typen: Hè hè, wéér een opdracht beëindigd!
Hoe kan ik op de iPhone symbolen typen?
Om symbolen met een toetsenbord in te voeren gebruik je toetscombinaties.
Start de app Notities, en maak een nieuwe notitie aan.
Druk OPTION+g en luister welk symbool je getypt hebt.
Probeer nu OPTION met andere letters uit.
Probeer nu SHIFT+OPTION met andere letters uit.
Typ tenslotte SHIFT+OPTION+K. Wat wordt er getypt?
Sluit de app en keer terug naar het Beginscherm met CONTROL+OPTION+H.
Met snelnavigatie kun je op het toetsenbord de vingerbewegingen simuleren die je
normaliter gebruikt om bijvoorbeeld een invoerveld te activeren. Er zijn echter
ook nog een paar handige sneltoetsen op het toetsenbord waarvoor geen
vingerbeweging bestaat. Voor het geven van deze commando’s maakt het niet uit of
Snelnavigatie Aan of Uit staat.
De belangrijkste is de TAB toets. Wanneer je met TAB of SHIFT+TAB naar het
volgend of vorig formulierveld navigeert, hoef je het veld niet meer te
activeren.
Oefening: formuliervelden invullen
Open de app Contacten.
Activeer de Voeg Toe knop. Dit is een van de eerste knoppen op het scherm.
De cursor staat meteen in het tekstveld Voornaam, VoiceOver meldt: Voornaam,
tekstveld, tekenmodus, invoegpunt aan het begin.
Typ in: Piet. Als het niet lukt activeer dan eerst even het tekstveld op
het scherm.
Druk TAB. Je springt nu naar het volgend invoerveld. VoiceOver meldt:
Achternaam, tekenmodus, invoegpunt aan het begin.
Je hoeft dit tekstveld nu niet meer te activeren. Vul in: Muis.
Druk TAB om in het veld Bedrijf te komen en vul in: Kees Muis lederwaren.
Piet blijkt dus Kees te heten. Druk tweemaal SHIFT+TAB en luister geduldig
tot VoiceOver meldt: Voornaam Piet.
Vervang Piet door Kees.
Controleer met TAB en SHIFT+TAB of de eerste drie tekstvelden nu kloppen.
Bij nader inzien willen we deze persoon toch niet gaan invoeren. Druk ESCAPE
en activeer vervolgens Maak Wijzigingen Ongedaan om terug te keren in de
Contactenlijst.
Sluit de app om terug te keren in het Beginscherm met CONTROL+OPTION+H.
| TAB |
Naar het volgende formulierveld. |
| SHIFT+TAB |
Naar het vorige formulierveld. |
| ESCAPE |
activeer de Terug knop, indien aanwezig. |
Opmerking
Wanneer in iOS 15 Snelnavigatie ingeschakeld is, schakelt Snelnavigatie
automatisch uit als de cursor in een tekstveld beland. Zodra je een
tekstveld verlaat schakelt Snelnavigatie weer automatisch in. Handig maar
omdat VoiceOver dit steeds meldt moet je wel goed blijven luisteren voordat
je verdere handelingen verricht.
In plaats van het activeren van Maak Wijzigingen Ongedaan; kun je ook twee
keer op de ESCAPE toets drukken om terug te keren in de Contactenlijst.
Hoe kan ik met het toetsenbord terugkeren naar een vorig scherm?
Terugkeren naar een vorig scherm kan door telkens naar de Terug knop te
navigeren en vervolgens te activeren. Als je een toetsenbord gebruikt kan dit
sneller met de ESCAPE toets. Deze vind je linksboven op het toetsenbord.
Oefening: gebruik van de ESCAPE toets
Open de app Instellingen.
Activeer de optie Toegankelijkheid.
Activeer de optie VoiceOver. We willen nu terug naar het vorige scherm.
Druk ESCAPE om terug te keren naar het scherm Toegankelijkheid.
Druk ESCAPE om terug te keren naar het hoofdscherm van de app Instellingen.
VoiceOver meldt een optie uit de lijst.
Sluit de app met CONTROL+OPTION+H om terug te keren naar het Beginscherm.
Sneltoetsen voor apps en iOS bediening
Behalve VoiceOver sneltoetsen voor navigatie en sneltoetsen voor tekstverwerken
zijn er ook andere sneltoetsen die je binnen apps of binnen het
besturingssysteem iOS kunt gebruiken.
Je kunt er bijvoorbeeld een e-mail mee schrijven en verzenden, of van apps
wisselen. Deze sneltoetsen werken ook zonder VoiceOver.
Een overzicht vind je op het Visio Kennisportaal.
Ga naar het overzicht sneltoetsen iOS
apps
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org