Nanda van der Burg, Koninklijke Visio
Het is gelukt, je hebt je droomhuis gevonden! Of het is tijd om je huis weer
eens op te knappen. Maar….. je bent slechtziend en je wilt zowel ontspannen
kunnen kijken als een persoonlijke tintje aan de woning geven. Want het is wel
zo prettig als je alle spullen in de ruimte zo goed mogelijk kunt waarnemen. En
dat je niet verblind wordt, of je telkens stoot aan dat glazen tafelblad.
In deze Ergo Tips gaan we nader in op inrichting, kleurgebruik en contrast van
je woning.
De muren
Als je de muren een nieuw kleurtje wil geven is het zinvol om vooraf na te
denken over de juiste kleur. Wit is een veelvoorkomende kleur, maar als je snel
last hebt van de weerkaatsing van licht op een witte muur is deze kleur niet aan
te raden vaak niet de handigste keus voor de muren waar de zon op schijnt.
Je kan dan in veel gevallen beter kiezen voor een lichte kleur zoals lichtgeel
of roomwit.
Welke verf je dan kunt nemen, kun je met een kleurcode achterhalen. Iedere kleur
heeft een kleurcode (RAL-code). De laatste twee cijfers van dit nummer wordt de
reflectiefactor genoemd. Hierbij is 10 het laagste cijfer, wat staat voor zwart.
Het hoogste cijfer is 90 en staat voor helderwit. Om te zorgen dat de reflectie
van licht niet te hoog wordt kun je het beste voor de muren een kleur uitzoeken
met een reflectiefactor van maximaal 85.
Te donker is ook niet goed, Andersom geldt dat je de kleur ook niet te donker
moet maken. wij adviseren om een reflectie factor van boven de 50 te gebruiken.
Bij een lagere waarde krijg je hele donkere muren waardoor het contrast tussen
de ramen en de muren erg groot is. Hierdoor moeten de ogen vaak wennen aan de
hoeveelheid licht bij het rondkijken (accommoderen), en dit is vermoeiend. Ook
ervaar je als je ernaar kijkt een soort “zwart gat”, waardoor je de diepte
moeilijker kan inschatten.
Als je een muur wat donkerder wil maken dan de andere muren, kies dan voor de
muur waar de zon op schijnt.
Ook muren met vele kleuren of drukke patronen kunnen de ogen vermoeien.
Meubels en andere voorwerpen in de ruimte
Als je buitenshuis snel last van licht ondervindt, is de kans dat je dit
binnenshuis ook hebt groot. Dit geldt vooral als je hele witte meubels, of
hoogglanzende meubels hebt. De zon of lampen in je huis kunnen hier hinderlijke
schitteringen op geven. Je kunt dit voorkomen door te kiezen voor meubels die
niet wit zijn. Denk hierbij bijvoorbeeld aan houten meubels.
Verder is het goed om na te gaan hoe de kleur van de meubels zich verhoudt tot
die van de omgeving. Als de meubels een zelfde of gelijksoortige kleur hebben
als de vloer en wanden verhoogt dit de kans dat je de meubels niet goed kunt
onderscheiden en dat je je zult stoten. Als de helderheid van de kleuren echter
verschillen zijn de meubels beter te onderscheiden.
Met de helderheid bedoelen we hier het volgende: kleuren die voor goedziende
mensen heel verschillend kunnen zijn, kunnen voor mensen die een stoornis in het
zien van kleuren hebben toch hetzelfde overkomen. Om de helderheidsverschillen
in kaart te brengen kan je een zwart/wit foto maken van de verschillende
objecten in de ruimte. Door dit te doen kun je ook als je goedziend bent goed de
verschillen zien.
Om deurposten of deuren beter te kunnen onderscheiden in je woning kun je deze
ook een donkerdere kleur geven dan de muren.
Het aanrecht
Een aanrechtblad wordt van boven verlicht met lampjes onder de kastjes. Een
glanzend aanrechtblad zoals een RVS aanrechtblad zal dat licht reflecteren, wat
dit geen goede keus maakt als je snel lichthinder ondervindt.
Een mat aanrechtblad in een lichte kleur zorgt ervoor dat je minder lichthinder
ondervindt. Kies voor een egale, lichte kleur zodat je makkelijker vlekken kan
waarnemen en bijvoorbeeld glazen beter ziet staan.
Kasten en kastjes
Als je nieuwe kasten koopt, let er dan op dat de binnenkant wit of licht van
kleur is. Zo kan je de voorwerpen in de kast beter waarnemen. Je kan de
binnenkant van je kastjes ook achteraf lichter maken door ze te beplakken met
een lichte, niet glimmende plakfolie.
Tafels
Een glazen tafelblad is vaak lastig te zien. Je kunt je hier snel aan stoten, en
het is lastig om de diepte te bepalen als je een glas neerzet.
Mocht je toch een glazen tafelblad gebruiken, dan zijn er hoekbeschermers te
koop (Ikea) in wit of zwart die de hoeken beter zichtbaar maken. Je kunt ook een
kleedje gebruiken of onderzetters om te tafel makkelijker te kunnen
onderscheiden.
Ook bij een witte tafel kan je een kleedje gebruiken om hinderlijke
lichtweerkaatsing te voorkomen.
Ook bij voorwerpen is contrast belangrijk. Glazen zijn vaak slechter te zien. Je
kunt dan een glas met opdruk of een gekleurd glas gebruiken.
Positie van de meubels
Hoe je de meubels het beste kan neerzetten wordt voor een groot deel bepaald
door de lichtval in de kamer. Vaak De meeste mensen vinden is het niet prettig
om tegen een persoon te praten die voor een raam zit. Door het invallende
tegenlicht is het gezicht van die persoon niet goed te zien.
Andersom kan het invallende licht van buiten het zien juist vergemakkelijken.
Dit gaat echter alleen op als het licht van de zijkant of achterkant komt.
Werk je met een computer, laptop of tablet dan kun je lichtreflecties op het
scherm vermijden door zo te gaan zitten dat het licht van de zijkant komt.
Als je gaat inrichten bedenk dus goed hoe je de zitplaatsen ten opzichte van de
ramen en de lichtpunten gaat plaatsen. Wil je het invallend licht graag
afschermen? Ga dan naar het artikel Zonwering tegen
lichthinder
op het Visio Kennisportaal.
Verlichting in huis
In deze Ergo Tips geven we vooral tips over kleur, contrast en plaatsing van
objecten. De hoeveelheid licht is echter ook bepalend voor hoe goed je in huis
kunt zien. Sommige mensen zien beter met minder licht terwijl het voor anderen
niet licht genoeg kan zijn. Een aantal aandachtspunten kunnen je helpen de
verlichtingssituatie in huis kritisch te bekijken en te verbeteren.
Hierover lees je meer in het artikel Verlichting in
huis
op het Visio Kennisportaal
Heb je nog vragen?
Bij Koninklijke Visio kun je terecht met allerlei vragen over kleurgebruik,
contrastgebruik en inrichting, maar ook over het dagelijks handelen zoals
huishouden, mobiliteit en vrijetijdsbesteding. De ergotherapeuten van
Koninklijke Visio helpen je op professionele wijze met tips en praktische
adviezen.
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org