Jeroen Baldewijns (Licht en Liefde)
In een eerder artikel hadden we het over e-boeken en
e-readers.
Deze keer bekijken we hoe je e-boeken op je tablet kunt lezen met een
e-reader-app.
E-reader-apps
We beseffen dat de besproken e-readers zeker niet voor iedereen optimaal
toegankelijk zijn. Maar iPads en Androidtablets zijn dat wél dankzij heel wat
geïntegreerde toegankelijkheidsfaciliteiten. En dus is het zinvol om ook de
e-reader-apps eens grondig te bekijken.
Van e-reader-apps mag je in grote lijnen dezelfde functies verwachten als van
e-readers. Het grootste verschil daarbij is dat ze op een tablet (of smartphone)
draaien en door de andere beeldschermtechnologie een heel andere leesbeleving
bieden.
Alle besproken apps zijn overigens gratis en (met uitzondering van de
Boeken-app) beschikbaar voor iOS/iPadOS en Android.
Apple Books
De Boeken-app vind je op elke iPad (en iPhone) maar is niet beschikbaar voor
Android. De Boeken-app geeft toegang tot de Book Store van Apple, die een
behoor-lijk Nederlandstalig aanbod heeft.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit 9 lettertypes, 12 tekstgroottes, 4 kleurenschema’s en de
mogelijkheid om in liggende oriëntering te lezen. Verder zijn de verschillende
schermen van de app compatibel met de functie ‘Grote tekst’.
De app laat zich vlotjes gebruiken met VoiceOver. Je moet enkel een paar extra
veeg- en tikbewegingen aanleren. Als het einde van een pagina bereikt wordt
tijdens het lezen van een boek, wordt de pagina automatisch opgeslagen en leest
VoiceOver ver-der op de volgende pagina.
En voor wie enkel het boek wil laten voorlezen, is de functie ‘Spreek scherm
uit’ per-fect inzetbaar. Net zoals bij VoiceOver wordt er aan het einde van een
pagina automa-tisch gebladerd en verder gelezen.
Google Play Boeken
De Play Boeken-app is Google’s antwoord op Apple Books. De app geeft toegang tot
de Google Play Book Store, die een behoorlijk Nederlandstalig aanbod heeft.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit 8 lettertypes, 35 tekstgroottes, 3 kleurenschema’s en de
mogelijkheid om in liggende oriëntering te lezen. Verder zijn de verschillende
schermen van de app compatibel met de functie ‘Grote tekst’.
Tot zover het goede nieuws. Ben je aangewezen op spraak, dan loop je best met
een grote bocht rond de Play Boeken-app want de functie ‘Spreek scherm uit’ is
niet bruik-baar voor de tekst van een boek en ook met VoiceOver is de app
ontoegankelijk.
Kindle
Om maar direct met de deur in huis te vallen: Met de Kindle-app van Amazon kun
je enkel AZW-boeken en dus geen ePUB-boeken lezen. Maar zoals gezegd, in de
Amazon Book Store (die je vreemd genoeg niet vanuit de app kunt benaderen) vind
je een behoorlijk Nederlandstalig aanbod.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit 8 lettertypes, 17 tekstgroottes, 4 kleurenschema’s en de
mogelijkheid om in liggende oriëntering te lezen. Vooral het lettertype ‘Amazon
Ember Bold’ springt qua visuele leesbaarheid in het oog.
Leuk is dat je die visuele instellingen kunt opslaan in je eigen thema en dat
Amazon standaard het thema ‘Slecht zicht’ voorziet. Heel handig is dat je een
leesliniaal kunt aanzetten die de te lezen tekstregel accentueert en die je
tijdens het lezen manueel kunt voortbewegen.
Verder zijn de verschillende schermen van de app compatibel met de functie
‘Grote tekst’.
De app laat zich vlotjes gebruiken met VoiceOver. Je moet enkel een paar extra
veeg- en tikbewegingen aanleren.
En voor wie enkel het boek wil laten voorlezen, is de functie ‘Spreek scherm
uit’ per-fect inzetbaar.
Zowel bij VoiceOver als bij ‘Lees scherm voor’ wordt er aan het einde van een
pagina automatisch gebladerd en verder gelezen.
De Kindle-app kunnen we dus als bijzonder toegankelijk beoordelen.
Kobo en Kobo bol.com
De beide Kobo-apps zijn de app-versie van de Kobo e-readers. We hebben de Kobo
bol.com-app getest omdat die directe toegang verschaft tot de
bol.com-boekenwinkel waar je een behoorlijk aanbod aan Nederlandstalig boeken
aantreft.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit 10 lettertypes, een traploze instelling van de tekstgrootte,
5 kleurensche-ma’s en de mogelijkheid om in liggende oriëntering te lezen.
Tijdens het lezen kun je de tekstgrootte instellen met een knijpgebaar. De
grootst instelbare tekstgrootte is echter aan de matige kant en je kunt niet
extra vergroten met de instelling ‘Grote tekst’, want de app ondersteunt dat
niet.
Ben je aangewezen op spraak, dan zijn de Kobo-apps geen goede optie want de
functie ‘Spreek scherm uit’ is niet bruikbaar voor de tekst van een boek en ook
met VoiceOver is de app niet toegankelijk.
Standaard Boekhandel
Standaard Boekhandel is de e-reader-app van de gelijknamige boekenwinkel. Vreemd
genoeg is het enkel een lees-app die geen toegang geeft tot de bijbehorende
online boekenwinkel.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit 2 lettertypes, een traploos instelbare tekstgrootte, 4
kleurenschema’s en de mogelijkheid om in liggende oriëntering te lezen.
Fijn is dat je de tekengrootte tijdens het lezen van een boek eenvoudig kunt
wijzigen met een knijpbeweging.
De app is helaas niet compatibel met de functie ‘Grote tekst’. Als je vergroting
op de diverse schermen nodig hebt, zul je dus het beeldvullend zoomen moeten
gebruiken.
Deze app is niet compatibel met de functie ‘Lees scherm voor’, maar biedt als
alterna-tief wel een eigen voorleesfunctie met een Nederlandse stem.
Tijdens het voorlezen wordt geen mogelijkheid geboden om te navigeren met de
spraak.
Als VoiceOver-gebruiker blijf je op je honger want de app is niet bruikbaar met
die schermlezer.
PocketBook
PocketBook is de app-versie van de gelijknamige e-readers-app. De app geeft
toegang tot de PocketBook Store, maar die biedt helaas geen Nederlandstalige
boeken aan.
De leesomgeving biedt veel instellingen om de visuele leesbaarheid te verhogen,
zoals de keuze uit alle lettertypes die je tablet kent, een traploos instelbare
tekstgrootte en 4 kleurenschema’s en de mogelijkheid om in liggende oriëntering
te lezen.
Fijn is dat je ook zelf een schema met visuele instellingen kunt maken. Verder
is het bijzonder handig dat je de tekengrootte tijdens het lezen van een boek
eenvoudig kunt wijzigen met een knijpbeweging.
De app is helaas niet compatibel met de functie ‘Grote tekst’. Als je vergroting
op de diverse schermen nodig hebt, zul je dus het beeldvullend zoomen moeten
gebruiken.
PocketBook is niet compatibel met de functie ‘Lees scherm voor’, maar biedt wel
een eigen voorleesfunctie met een Nederlandse stem als alternatief.
Tijdens het voorlezen wordt geen mogelijkheid geboden om te navigeren met de
spraak.
Als VoiceOver-gebruiker laat je deze app best links liggen, want hij werkt voor
geen meter.
Boeken uitwisselen
Stel: een van deze apps spreekt je aan, maar je wilt boeken kopen in de winkel
van een andere app. Dat hoeft op zich geen probleem te zijn. Je kunt boeken
kopen in de ene winkel en die overzetten naar een andere app. Dat overzetten doe
je doorgaans door het boek te kopiëren naar de cloudruimte van de app waarin je
wilt gaan lezen.
De uitzondering op die regel is Kindle want die kent het ePUB-formaat niet en
dus moet je de boeken eerst converteren van AZW naar ePUB of vice versa. Dat
lukt ech-ter enkel voor boeken die niet met Adobe DRM beveiligd zijn.
Een goed (en gratis) programma om boeken te converteren is ‘Calibre’, dat zowel
voor Windows als voor Mac beschikbaar is.
Conclusie
Een e-reader-app op een tablet opent meer deuren naar het ondersteund lezen van
e-boeken omdat de tablet op zich ‘out-of-the-box’ toegankelijk is. Die piste is
dus zeker het overwegen waard.
We stippen daarbij aan dat Boeken en Kindle de allround winnaars zijn die qua
toe-gankelijkheid hoog scoren. Wil je boeken vooral visueel lezen, dan kunnen we
Pocket-Book toevoegen aan dat lijstje. Wil je boeken laten voorlezen (los van
VoiceOver), dan kun je ook nog de app van Standaard Boekhandel overwegen.
De auteur van dit artikel mailen?
jeroen.baldewijns@lichtenliefde.be
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org