De rotor opties van iOS op een rij
Geplaatst op 5 juni 2023Jesse Wienholts, Koninklijke Visio
Als je met VoiceOver op je iPhone of iPad werkt heb je vast wel eens van de rotor gehoord. Er komen steeds meer rotor opties bij. We leggen in dit artikel uit wat de rotor is en geven een overzicht van alle functies in iOS16 en hoger.
Wat is de rotor?
Een belangrijk onderdeel van de iOS 16 schermlezer VoiceOver is de rotor. Deze rotor kent erg veel opties waarbij niet altijd direct duidelijk is wat je met deze opties kan doen.
De rotor bedien je door met twee vingers, of met vinger en duim, te draaien op het scherm van de iPhone waarbij je tussen opties kunt kiezen. De beweging lijkt op het open of dichtdraaien van een fles, en het is net alsof je aan een kiesschijf of knop op de radio draait. VoiceOver meldt de gekozen instelling die even op het scherm verschijnt.
Vervolgens veeg je met één vinger omhoog of omlaag om de gekozen instelling te wijzigen. Bij sommige opties kun je als vervolgactie ook naar links of rechts vegen. Het is goed om te weten dat als je een van deze opties hebt geselecteerd het normale gedrag van naar links en rechts vegen dus niet werkt tot je de rotor weer naar een andere optie draait.
Meer over de rotor vind je in de iPhone training op het Visio Kennisportaal.
In onderstaand overzicht vind je een uitleg van elke rotorfunctie die beschikbaar is op de iPhone met iOS 16. Niet alle functies zijn standaard in de rotor beschikbaar maar je kunt ze in de rotor plaatsen door naar instellingen > algemeen > toegankelijkheid > voiceover > rotor te gaan. Welke functies daadwerkelijk verschijnen als je aan de rotor draait is afhankelijk van welke app en welk scherm je op dat moment gebruikt. Zo zal de rotor in de mail app andere functies hebben dan in safari.
In de rotor instellingen is het ook mogelijk de volgorde van de diverse opties aan te passen. Het is handig om veelgebruikte opties helemaal voor of juist helemaal achteraan te zetten omdat je er zo minder lang naar hoeft te zoeken. De bovenste optie bereik je door een keer naar rechts draaien en de onderste optie door een keer naar links te draaien.
De rotor functies op een rij
| Functie | Toelichting |
|---|---|
| Tekens | Navigeer per teken. (Handig om een woord te laten spellen). |
| Woorden | Navigeer per woord. (handig om een zi.n woord voor woord te laten uitspreken). |
| Hints | Schakelt tussen ‘aan’ en ‘uit’. Hiermee bepaal je of voiceover wel of geen uitleg geeft over de op dit moment actieve knop of andere element op het scherm kunt doen. |
| Regels | Navigeer per regel door een tekst. |
| Spreeksnelheid | Verhoog of verlaag de spreeksnelheid van de huidig ingestelde taal van voiceover. |
| Volume | Wijzig het volume van voiceover. Dit is onafhankelijk van het volume van je apparaat. |
| Tekstselectie | Veeg omhoog en omlaag om de hoeveelheid tekst te kiezen die je wil selecteren en veeg naar links en rechts om je selectie groter of kleiner te maken. Draai de rotor naar een andere optie zoals kopieer om te bevestigen en je selectie te gebruiken. |
| Interpunctie | Stel in hoeveel interpunctie (leestekens) door VoiceOver moet worden uitgesproken. |
| Geluiden | Wisselt tussen het wel of niet afspelen van VoiceOver geluiden, zoals een tikgeluid als je verder veegt. |
| Braille invoer via scherm | Typ braille op het scherm van je iPhone. Deze functie is complex, maar kan een waardevolle aanvulling zijn voor mensen die vaardig zijn in braille. |
| Handschrift | Schrijf tekst via handschriftherkenning. Veeg omhoog of omlaag met drie vingers om te wisselen tussen verschillende standen (zoals hoofdletters, kleine letters en cijfers). Veeg naar links om een teken te verwijderen, naar rechts voor een spatie. Veeg met 2 vingers naar links om een woord te verwijderen en met 2 vingers naar rechts voor een enter. Tip: Op het startscherm kun je handschrift gebruiken om snel apps te openen. Schrijf de eerste paar letters van de naam van de app en veeg met twee vingers naar rechts om de app te openen. |
| Containers | Navigeer naar zogenoemde containers. Vaak zijn dit verschillende schermdelen van een app, hoewel de werking niet in alle apps gelijk is. |
| Links | Navigeer naar links op webpagina’s en in sommige apps. |
| Kopregels | Navigeer per kop op webpagina’s en binnen sommige apps. |
| Formulierregelaars | Navigeer naar formuliervelden en knoppen op webpagina’s en binnen sommige apps. |
| Tabellen | Navigeer naar tabellen op webpagina’s en in sommige apps. |
| Lijsten | Navigeer naar lijsten op webpagina’s en in sommige apps. |
| Oriëntatiepunten | Navigeer naar oriëntatiepunten op webpagina’s en in sommige apps. |
| Artikelen | Navigeer naar lange stukken tekst op sommige webpagina’s en in sommige apps. |
| Bezochte links | Navigeer naar bezochte links op webpagina’s en in sommige apps |
| Niet-bezochte links | Navigeer naar niet-bezochte links op webpagina’s en in sommige apps. |
| Knoppen | Navigeer naar knoppen op webpagina’s en in sommige apps. |
| Tekstvelden | Navigeer naar tekstvelden op webpagina’s en in sommige apps. |
| Zoekvelden | Navigeer naar zoekvelden op webpagina’s en in sommige apps. |
| Audioducking | Schakel audioducking (het verlagen van het volume van andere apps als VoiceOver spreekt) in of uit. |
| Afbeeldingen | Navigeer naar afbeeldingen op webpagina’s en in sommige apps. |
| Zoomen | Veeg omhoog en omlaag om in en uit te zoomen, bijvoorbeeld in de kaarten app. |
| Zelfde onderdeel | Navigeer naar een zelfde soort onderdeel. |
| Verticale navigatie | Veeg omhoog en omlaag om verticaal over het scherm te navigeren. Het gedrag van deze functie is niet in alle apps consistent. |
| Typemethode | Wissel tussen de verschillende typemethoden, normaal typen (dubbel tikken op geselecteerde letter) blind typen (geselecteerde letter loslaten om deze te typen) en direct blind typen (direct op de letter tikken om deze te typen). |
| Brailletabel | Wissel tussen verschillende brailletabellen. Deze kun je toevoegen in instellingen > toegankelijkheid > voiceover > braille. |
| Activiteiten | Activeer activiteiten. Deze kun je aanmaken in instellingen > toegankelijkheid > voiceover > activiteiten. |
| Veeg om te typen | Schakel vegen om te typen in of uit. Dit werkt (voorlopig) alleen nog op het Engelstalige toetsenbord |
| Handelingen | De handelingen functie zie je als je focus op een element staat dat handelingen toegewezen heeft gekregen. Handelingen zijn vaak zaken als verwijderen, markeren, kopieren of verplaatsen. Dit is afhankelijk van de app die je gebruikt en het element waar je op staat. Als een element handelingen heeft zal deze functie automatisch geselecteerd worden in de rotor. Met een veeg omlaag of omhoog kies je de handeling, met een dubbeltik activeer je. |
| Berichten | Gebruik deze functie om snel door verschillende mail berichten te navigeren. Deze functie is alleen zichtbaar in de mail app. |
| Zoom in braille | Alleen van toepassing in combinatie met brailleleesregel met meerdere regels |
| Brailledikte | Alleen van toepassing in combinatie met brailleleesregel met meerdere regels |
| Braille (horizontale panning) | Alleen van toepassing in combinatie met brailleleesregel met meerdere regels |
| Braille (verticale panning) | Alleen van toepassing in combinatie met brailleleesregel met meerdere regels |
| Braillesnelheid voor ‘Ga automatisch verder’ | In tegenstelling tot de vorige opties kun je deze functie wel gebruiken met een gewone (1 regel) leesregel. Wat je hiermee kunt doen is het instellen van de snelheid waarmee de brailleleesregel automatisch scrolt. Als je dit wil gebruiken moet je wel eerst in instellingen > toegankelijkheid > voiceover > commando’s > braille een commando aanmaken die de optie ‘ga automatisch verder’ op je brailleleesregel activeert. Dit kan bijvoorbeeld handig zijn wanneer je een lang stuk tekst zoals een boek automatisch wilt lezen in braille zonder steeds handmatig door te scrollen als je aan het einde van de regel bent. |
| Beschrijf afbeeldingen | Geeft een beschrijving van de afbeelding, bijvoorbeeld tijdens het gebruik in Safari. Voornamelijk bij Engelstalige apps en sites toepasbaar. |
| Directe aanraking | In sommige apps (muziek/games) wil je de VO ‘uit kunnen zetten’. Je krijgt dan nog wel enige feedback, maar de besturing gaat op dezelfde manier als wanneer VoiceOver uit zou staan. Deze functie is via de appkiezer te activeren, maar alleen wanneer een app dit ondersteunt en/of hier om vraagt. |
| Navigatiestijl | Navigatiestijl kun je neutraal (standaard) of gegroepeerd (items worden gegroepeerd) instellen. Het is een specifieke functie, vooral de tip om deze rotorfunctie niet te snel in te schakelen. |
| Schermherkenning | Als de iPhone taal op Engels staat ingesteld (instellingen - algemeen - taal en regio - iphone taal), wordt de interface op een toegankelijke manier opgebouwd. Bijvoorbeeld wanneer een app niet volledig toegankelijk is. |
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen