Android leren 4 - Een app gebruiken

Geplaatst op 28 september 2023

Gerard van Rijswijk, Koninklijke Visio

Jeroen Baldewijns, Licht en Liefde

Logo van Android

Ben je slechtziend of blind en wil je leren werken met een Android telefoon of tablet?

In dit deel uit de serie Android leren leer je hoe je apps kunt activeren en gaan gebruiken.

Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat kan bij Licht en Liefde (Vlaanderen) en Koninklijke Visio (Nederland). Onze ICT-adviseurs helpen je graag met een passend advies of training. Aan het einde van dit document vind je onze contactgegevens.

Opmerkingen vooraf

We gaan er van uit dat je Android toestel goed is ingesteld en dat je de essentiele vingerbewegingen van Talkback kent. Zie hiervoor de onderdelen Android instellen en de eerste drie delen uit de serie Android leren.
Deze training is beschreven met behulp van een Samsung S20. Mogelijk staan op jouw Android telefoon de instellingen net ergens anders, hebben ze een andere benaming, of zijn de startschermen anders uitgevoerd.
Gebruik je een tablet dan zijn de schermen anders opgebouwd. De beschreven werkwijze is dan meestal in hoofdlijnen gelijk, maar de plek waar bepaalde teksten of knoppen zich bevinden, en hoe je daar kan komen, kan afwijken.

4.1 Een app openen vanaf een startscherm

Nu je weet hoe je navigeert over de verschillende startschermen, wil je wellicht ook weten hoe je een app vanop je startscherm opent om deze te kunnen gebruiken. Daarvoor zijn twee eenvoudige stapjes nodig:

Plaats de TalkBack-focus op de app die je wil gebruiken. Je kunt hiervoor het verkennend vegen of de horizontale veegjes gebruiken (zoals eerder uitgelegd).
Tik tweemaal met één vinger op een willekeurige plek op het scherm op de app te openen waarop de TalkBack-focus staat (de gesproken feedback maakt je duidelijk dat je in de gewenste app bent aanbeland en de TalkBack-focus komt op het eerste onderdeel van die app terecht).

Oefening – Een app openen

Plaats de TalkBack-focus op een app naar keuze en open deze app met een dubbele tik op het scherm.

4.2 Navigeren in een app

Net zoals op het startscherm kun je ook binnen een app de TalkBack schermlezer gebruiken om te navigeren en zo al de onderdelen van een app te leren ontdekken en gebruiken. Dit doe je eigenlijk met exact dezelfde technieken die je ook al op het startscherm gebruikte:

Je kunt verkennend vegen met een vinger om het scherm manueel af te scannen.
Je kunt van onderdeel naar onderdeel gaan met horizontale veegjes naar rechts of naar links.
Je luistert telkens naar de gebruikstips die bij elk onderdeel worden uitgesproken.
Je activeert een onderdeel met een dubbele tik op het scherm.
Sommige onderdelen worden niet met een dubbele tik maar met een andere handeling bediend. Die handeling kun je ontdekken door aandachtig naar de gebruikstip te luisteren.

Tip: Wanneer je de spraakweergave van TalkBack even tijdelijk wilt pauzeren, tik je gewoon even met twee vingers tegelijk één keer op het scherm.

Oefening – Verkennend vegen in een app

Open een app naar keuze en probeer eerst met verkennend vegen te ontdekken welke onderdelen er op het scherm staan.

Je zal merken dat dit niet de meest evidente manier is om nieuwe app te leren ontdekken. Daarvoor gebuikt je beter de horizontale veegjes. Doe dit om alle onderdelen van de app één voor één te overlopen.

4.3 Door het schermbeeld van een app scrollen

Soms is het beeld van een app omvangrijker dan de begrenzing van een beeldscherm. Als je bijvoorbeeld een mailtje leest in de Mail-app kan het voorkomen dat het berichtje te lang is om in zijn geheel op het scherm te passen. Een deel van de tekst van het bericht bevindt zich dan onder de onderste beeldschermrand. Om de tekst verder te kunnen lezen moet je het beeld dan door schuiven zodat de onderliggende tekst zichtbaar wordt. Dit doe je zo:

Veeg met twee vingers op een continue manier omhoog om de tekst verder door te schuiven (je hoort pieptoontjes met steeds stijgende toonhoogte en als het geluid stopt ben je helemaal aan de onderzijde).
Veeg met twee vingers op een continue manier omlaag om de tekst terug door te schuiven (je hoort pieptoontjes met steeds dalende toonhoogte en als het geluid stopt ben je helemaal aan de bovenzijde).

Als het beeld van de app ook aan de rechter schermrand verder doorloopt, kun je het beeld ook naar links of naar rechts doorschuiven:

Veeg met twee vingers op een continue manier omhoog om de tekst verder door te schuiven (je hoort pieptoontjes met steeds stijgende toonhoogte en als het geluid stopt ben je helemaal aan de onderzijde).
Veeg met twee vingers op een continue manier omlaag om de tekst terug door te schuiven (je hoort pieptoontjes met steeds dalende toonhoogte en als het geluid stopt ben je helemaal aan de bovenzijde).

Goed om weten: De Engelse term voor het doorschuiven van een beeld op het scherm is ‘scrollen’. In deze leermodules gebruiken we zoveel mogelijk het woord ‘doorschuiven’, maar in de praktijk zul je ook vaak de term ‘scrollen’ tegenkomen.

Oefening – Het beeld verticaal doorschuiven

Open de app ‘Play Store’ en veeg in een continue beweging met twee vingers naar boven. Aan de pieptoontjes (waarvan de toonhoogte oploopt) herken je het doorschuiven van het beeld.

4.4 Tekst typen in een app

Wanneer je in een app iets moet typen (bijvoorbeeld een mailberichtje) verschijnt onderaan het scherm automatisch het schermtoetsenbord met daarop alle letters en cijfers. Om hierop iets te typen ga je als volgt te werk:

Navigeer op het toetsenbord (op de onderste helft van het beeldscherm) naar een letter door al vegend te verkennen en los je vinger als je op de gewenste letter gekomen bent.
Tik twee maal met één vinger om deze letter te typen (de letter wordt door de spraak nog eens herhaald om aan te geven dat je ze getypt hebt).

Om de letters en cijfers op het schermtoetsenbord vlot terug te vinden, helpt het als je de schikking op het toetsenbord (azerty of qwerty) uit het hoofd leert.

Goed om weten: TalkBack kent meerdere typemethodes. Mocht de bovenstaande werkwijze niet werken, dan betekent dit wellicht dat de TalkBack-instelling ‘Voorkeur voor typen’ op een alternatieve typemethode ingesteld is.

Oefening – Tekst typen

Plaats drie vingers op het scherm en houd die even vast tot je de boodschap ‘Zoekterm’ hoort. Je komt nu in een veld waar je tekst kunt typen en dus verschijnt het toetsenbord onderaan het scherm. Zoek een letter door verkennend te vegen en typ deze letter door twee keer te tikken. Herhaal dit voor nog een aantal letters en vorm op die manier een volledig woord. Heb je meer oefening nodig? Typ dan gerust nog een paar woorden. Hint: de spatiebalk om woorden van elkaar te scheiden vind je onderaan het toetsenbord.

4.5 Vanuit een app terugkeren naar het startscherm

Wanneer je wilt terugkeren vanuit een app naar het startscherm doe je dat met een gecombineerde beweging (die voor sommigen best wat oefening vergt): veeg naar boven en aansluitend in één beweging (zonder je vinger op te heffen) naar links. Als je deze beweging correct hebt uitgevoerd ben je teruggekeerd op het startscherm.

Oefening – Naar het startscherm gaan

Probeer de huidige app af te sluiten met een veegbeweging naar boven en aansluitend in één beweging naar links. Om deze beweging goed in de vingers te krijgen open je daarna nog een paar keer een willekeurige app en sluit je die telkens weer af om terug te keren naar het startscherm.