Hans Segers, Stefan Laureijssen en Marc Stovers, Koninklijke Visio
Met de Mac kun je met een zogenaamde OCR-app teksten van papier scannen en naar
tekst omzetten die je kunt bewerken, vergroten of laten voorlezen. We testten
vijf OCR apps op toegankelijkheid en kwaliteit.
Een korte samenvatting kunnen we hier al geven. Voor huis tuin en keukengebruik
kan je de gratis app PDF OCR X gebruiken, Prizmo is er voor semiprofessionele
toepassingen, en ABBYY Finereader voor wie professioneel aan de slag wil.
De tests zijn uitgevoerd onder MacOS Monterey. Omdat deze apps de afgelopen
jaren niet of nauwelijks zijn gewijzigd gelden de testresultaten (grotendeels)
ook voor eerdere versies van MacOS.
De gedetailleerde testresultaten lees je verderop in het artikel. Maar we
vertellen eerst iets over OCR op de Mac.
Wat is nodig voor tekstherkenning op de Mac?
OCR staat voor Optical Character Recognition, ofwel tekenherkenning. Een OCR app
of programma kan dus tekst uit een foto herkennen. Wellicht weet je al dat je
met een smartphone of tablet een foto kan maken met de camera, en daarna met een
OCR app de tekstherkenning kunt uitvoeren. Op de Mac is het proces iets anders:
met een scanner maak je een scan van een velletje tekst. Vervolgens lees je het
verkregen bestand in een OCR-app in om de tekst te extraheren. Daarna kan je het
bestand lezen, opslaan, of de tekst kopiëren. Een aparte scanner aanschaffen is
meestal niet nodig omdat veel printers over een scanfunctie beschikken.
Is dit allemaal zelfstandig uit te voeren als je VoiceOver gebruikt en
afhankelijk bent van spraak? Natuurlijk moet de OCR app toegankelijk zijn. Maar
ook moet je scansoftware op je Mac installeren. Of je dit zelfstandig met behulp
van VoiceOver ook kunt doen, is afhankelijk van de toegankelijkheid van de
installatiesoftware die de fabrikant heeft geleverd. Mogelijk moet een goedziend
iemand hier dus eenmalig assistentie verlenen.
Een tweede aandachtspunt is het starten van een scan vanaf de printer: Bij veel
printers zit de scanfunctie ergens in een menu verstopt en ontbreekt een goed
voelbare knop waarmee je de scan kunt starten. Als dit bij jouw printer het
geval is zal je met de OCR app de scanopdracht moeten geven. Gelukkig kunnen de
meeste apps dit, maar niet allemaal. Met een scanknop op je printer heb je dus
mogelijk een ruimere keuze aan bruikbare OCR-apps.
Wat hebben we getest?
Bij het testen van de apps hebben we, behalve naar VoiceOver toegankelijkheid,
ook gekeken naar de kwaliteit van de tekstherkenning, de prijs en de taal van de
interface. Ook hebben we gekeken of je meerdere pagina’s in één sessie kunt
scannen, en of het resultaat opgeslagen kan worden (ook in de Cloud). Met deze
informatie kun je een keuze maken welke app voor jou het meest geschikt is.
Wie af een toe een velletje A4 wil scannen en genoegen neemt met een redelijke
tot goede OCR-kwaliteit kan met deze eenvoudige, gratis app prima uit de voeten.
De app verwerkt per sessie een enkele pagina tekst van papier, PDF of
afbeelding, en opent deze ofwel in de standaard tekst editor, ofwel in een
voorbeeldvenster in pdf-formaat. Je moet hierbij zelf voor de juiste
tekstrichting zorgen door het papier goed te positioneren of de scan handmatig
recht te zetten.
Bij het inscannen van een document zal de app automatisch de fotolader app
starten om via deze weg de scanner te benaderen. Je moet het dus niet erg vinden
om hier een extra handeling te verrichten. Wil je veel pagina’s scannen dan
lijkt ons dit dus een tijdrovende zaak.
De app is volledig toegankelijk met VoiceOver, maar houd rekening met een
Engelstalige interface.
Deze app kent ook een Enterprise Edition. Voor ongeveer 30 euro kan je dan ook
tekstherkenning op pdf-bestanden met meerdere pagina’s uitvoeren. Direct scannen
van papier is dan helaas nog steeds gelimiteerd is op één pagina per sessie.
Download PDF OCR X Community Edition in de Mac App
Store
2. Tessa OCR
Tessa is gratis, Engelstalig en toegankelijk met VoiceOver. De app is qua
functionaliteit vergelijkbaar met PDF OCR X: Tessa verwerkt een enkele pagina
per scan, en kent geen herkenning van de leesrichting. Tessa kan niet de scanner
direct benaderen of het resultaat in een andere app tonen. De OCR-kwaliteit
vonden we matig, ondanks dat we een Nederlandse taalmodule konden installeren.
Voor 10 euro kan je upgraden naar de Premium versie.
Download Tessa-OCR in de Mac App
Store
3. Prizmo 4
Wie vaker meerdere pagina’s wil scannen en een Engelstalige interface voor lief
neemt kan Prizmo overwegen. De gratis versie is vooral populair onder iPhone- en
iPad gebruikers met een goed resultaat. De Prizmo Pro scanning + OCR voor de Mac
is helaas niet gratis maar biedt voor 60 euro semiprofessionele mogelijkheden
met een goede OCR-kwaliteit.
Prizmo kan meerdere pagina’s tekst via scanner, camera of PDF in één sessie
verwerken wat je een heleboel werk kan schelen. De app herkent hierbij de
tekstrichting en zal niet correct gekantelde tekst in de juiste leesrichting
plaatsen.
Ook de opmaak van het origineel wordt zo goed mogelijk meegenomen in het
resultaat, dat ook nog voor je vertaald kan worden.
Van de geteste apps is Prizmo de enige waarmee je dit resultaat – naast
bijvoorbeeld Dropbox of Google Drive - ook in iCloud kan opslaan. Wie ook de iOS
versie van Prizmo op de iPhone of iPad gebruikt, kan beide apps dus prima laten
samenwerken. Het is alleen jammer dat Prizmo niet in het Word of Pages formaat
kan opslaan. Wel mogelijk is bijvoorbeeld Platte tekst, RTF of PDF. RTF is prima
in Word in te lezen.
Prizmo is prima toegankelijk met VoiceOver voor OCR taken. De app kent in het
OCR-proces bewerkingsmogelijkheden die weliswaar visueel zijn, maar deze hoeven
niet gebruikt te worden om een goede OCR-scan te maken.
Download Prizmo in de Mac App
Store
4. ABBYY Finereader
ABBY Finereader is met een abonnement van 69 euro per jaar de duurste app uit de
test, maar daar krijg je dan ook alle mogelijkheden voor die je van een
professionele app mag verwachten: hoogwaardige OCR-kwaliteit, meerdere pagina’s
verwerken, vele exporteermogelijkheden en gebruiksgemak.
Net als bij Prizmo zijn er in het herkenningsproces visuele
bewerkingsmogelijkheden, maar de hoofdtaak van tekstherkenning en opslaan naar
een gewenst format is volledig toegankelijk met VoiceOver. Het is erg handig dat
Finereader deze hoofdtaak bij de start van een nieuw project meteen als keuze
aanbiedt. Dat ABBYY meerdere pagina’s van scanner, foto of PDF in de juiste
leesrichting met behoud van opmaak herkent, mag als een vanzelfsprekendheid
beschouwd worden. De app biedt een ruime keuze aan instellingen voor ieder
opslagformaat. Van alle geteste apps is dit de enige app met Nederlandstalige
interface.
ABBYY Finereader is niet beschikbaar in de Mac App Store, maar kun je downloaden
en uitproberen of direct aanschaffen vanaf de website
www.abbyy.com.
5. Online PDF converters
Het is ook mogelijk om een pdf-document via een online website met OCR functie
te converteren. Hiervoor zijn ook gratis websites. Het voordeel is dat je geen
software hoeft te installeren en dat het niet uitmaakt welk besturingssysteem je
gebruikt. Of het verstandig is de grote vraag. Je weet niet altijd hoe lang jouw
document op een server blijft staan en wat ze er eventueel mee doen. Voorbeelden
zijn tools.pdf24.org en pdfcandy.com en Chrome.google.com. Dit is echter een
extensie van een externe ontwikkelaar waarvoor Google geen verantwoording voor
neemt.
Een andere mogelijkheid om snel een pdf via OCR om te zetten is Robobraille.
Deze website is speciaal ontwikkeld voor mensen met een visuele beperking. Op
www.robobraille.org kun je je pdf omzetten naar
platte tekst, Word of MP3. Nog makkelijker is het om een mail te sturen naar
converteer@robobraille.org.
Op het Visio Kennisportaal vind je meer uitleg over
Robobraille.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
Expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org