Matijs de Roo, Koninklijke Visio
De letternotatie is een alternatieve notatie voor bladmuziek voor mensen die
slechtziend zijn. De methode is ontwikkeld door Koninklijke Visio.
Bladmuziek wordt hierbij omgezet in letters en ritme wordt genoteerd in
symbolen.
De notatie is hierdoor makkelijk aanpasbaar in grootte, contrast enzovoorts.
Muziekdocenten en andere muziekprofessionals kunnen met behulp van de uitleg in
dit document bladmuziek uitwerken volgens de letternotatie, zodat slechtziende
mensen bladmuziek (weer) kunnen lezen.
Merk op dat de letternotatie geen standaard oplossing is. De slechtziende
muzikant moet in staat zijn om de tekst comfortabel te kunnen lezen, en moet de
systematiek kunnen leren. Indien dit niet het geval is kan naar andere
methodieken gekeken worden zoals de Auditieve
methode.
Voorbeeld
Octaafnamen
C= c eengestreept
C2= c tweegestreept
C3= c driegestreept
b (kleine letter) = klein octaaf
1b= groot octaaf
Vanaf de C wisselt een octaafaanduiding. Dus als er C2 staat betekent dat, dat
alle volgende noten ook in dat octaaf staan. Er hoeft dan niet achter elke noot
een 2 geplaatst te worden. Komt er een noot in het ander octaaf voor, dan wordt
dat achter de eerst voorkomende letter genoteerd en geldt dat ook weer voor de
volgende noten.
Ritmiek
- = kwartnoot
.= achtste noot
,= zestiende noot
Deze kunnen ook in combinatie met elkaar gebruikt worden. Rusten worden vaak
niet genoteerd, dus je moet een klankvoorbeeld hebben, of zelf bepalen of je een
noot lang aanhoudt of dat je eerder stopt en het een rust is. (voorbeeld: C--
kan een halve noot (2 tellen) C zijn, of een kwart noot en een kwart rust)
Voortekens
b = toevallig voorteken mol
# = toevallig voorteken kruis
h = herstellingsteken
[#] of [b] = staat aan het begin van een stuk en geeft de toonsoort aan
(voorbeeld [2#] het stuk staat in D).
praktisch
*= voorgaande herhalen (voorbeeld: ceg-*-*-*- = 4 keer c akkoord)
[ ] = alles tussen haakjes is bedoeld voor je linkerhand
[1] = vingerzetting
Lettertype
Uit ervaringen bij Koninklijke Visio met de letternotatie blijkt dat Arial Black
36 punt vaak een goed lettertype is om de letters mee te noteren.
Meer weten? Documenten en video’s
1. Video met korte uitleg over de
letternotatie
2. Video waarin Angelien laat zien hoe zij kan blijven musiceren met de
letternotatie
3. Op het kennisportaal vind je ook andere alternatieven voor
notenschrift
4. Visio heeft leermodules ontwikkeld waarmee je met de letternotatie zelf een
instrument leert bespelen:
Gitaar
Zelf gitaar leren spelen met de letternotatie
1
Zelf gitaar leren spelen met de letternotatie
2
Piano
Zelf piano leren spelen met de letternotatie
1
Zelf piano leren spelen met de letternotatie
2
Zelf piano leren spelen met de letternotatie
3
Keyboard
Zelf keyboard leren spelen met de letternotatie
1
Zelf keyboard leren spelen met de letternotatie
2
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org