Tim Vlaanderen en Corine Blonk, Koninklijke Visio
Als je slechtziend of blind bent kan het lezen van bijvoorbeeld de dagelijkse
post een uitdaging zijn. Met de gratis app Prizmo Go app voor iOS kun je een
papieren document scannen en hardop laten voorlezen door je iPhone of iPad.
In deze stap voor stap handleiding leer je hoe je met de gratis Prizmo Go app
voor iPhone (of iPad) snel teksten of documenten kunt scannen en laten
voorlezen.
Voor het schrijven van de handleiding is versie 3.0.2 van Prizmo Go gebruikt,
gecombineerd met een iPhone 6s met gebruikmaking van VoiceOver. Als je geen
VoiceOver gebruikt zijn de stappen ook goed te volgen.
Let op: voor deze stappen dient de functie tekst automatisch lezen
ingeschakeld te staan. Uitleg over hoe je dit kunt controleren staat in
hoofdstuk 6.
Naast het snel voorlezen van tekst biedt Prizmo Go ook mogelijkheden om deze
tekst verder te verwerken door deze bijvoorbeeld te kopiëren of via het
delen-menu door te sturen in een mail of bericht. Voor dit soort extra functies
dient er echter een betaalde versie te worden aangeschaft.
Heb je Prizmo Go nog niet op je toestel, gebruik dan deze link om te
installeren:
Download Prizmo Go in de App
Store.
1. De indeling en knoppen van het camerascherm.
Het hoofdscherm van Prizmo Go is het camerascherm. Het grootste deel van dit
scherm wordt dan ook ingenomen door het beeld van de camera.
Onderin het scherm vind je drie grote knoppen;
Centraal in het midden onderin staat de knop: maak foto*.* Als deze knop
geactiveerd wordt, maakt de iPhone een foto om tekst te herkennen.
Links onderin staat de knop: afbeelding importeren. Hiermee kan de
tekstherkenning gebruikt worden op een reeds gemaakte foto in de fotobibliotheek
van de iPhone.
Rechts onderin staat de knop: omschrijving van de omgeving.
Wanneer deze knoppen met de VoiceOver-veegbewegingen benaderd worden kom je
eerst langs de knop: maak foto, en worden daarna pas de andere knoppen
genoemd.
Geheel bovenin langs de rand van het scherm staan nog enkele kleinere knopjes.
Van links naar rechts zijn dit:
Instellingen. (Hier vind je onder andere de schakelaar voor ‘automatisch
lezen’ en Siri opdrachten)
Oriënterings- detectie (deze functie kan je het beste ingeschakeld
hebben)
Flits aan/uit. (schakel de automatische flits aan of uit)
Stabilisering aan/uit. (deze functie kun je het best ingeschakeld
hebben)
Nederlands. (huidige taal van de tekstherkenning. Je kan de taal via
deze knop aanpassen of via de Instellingen knop. Na het downloaden is de
taal standaard ingesteld op Engels)
2. Tips voor het maken van een goede foto en goede tekstherkenning
Zorg voor voldoende afstand tussen de camera en het vlak dat wordt
gefotografeerd, zodat de gehele tekst in het beeld past. Zeker in de breedte
is dit belangrijk omdat zinnen anders voortijdig worden afgebroken.
Vaak is het beter iets te ver weg te fotograferen dan te dichtbij. Mits de
foto scherp en onbewogen is kan de herkenning goed overweg met kleine
letters.
Beweeg zo min mogelijk tijdens het maken van de foto. Dit heeft een
negatieve invloed op de scherpte van de foto en de mate van herkenning.
Probeer de iPhone horizontaal boven het papier te houden, dus niet
gekanteld. Een foto vanuit een hoek kan nog steeds goed herkend worden maar
de kans is groter dat er tekst buiten de foto valt. De app werkt samen met
de gyroscoopfunctie van de iPhone en kan aangeven wanneer je het toestel
precies recht houdt. Dit wordt aangegeven met een trilling of een tikgeluid.
Zorg voor voldoende licht. Er is een flitsfunctie aanwezig en het
camerascherm stelt automatisch de helderheid bij op de aanwezige
verlichting. Desondanks zorgt een hogere verlichtingssterkte voor een
scherpere foto, zeker bij een wat ouder toestel met minder geavanceerde
camera.
Zorg dat er geen andere tekstbronnen aanwezig zijn op de foto die je niet
voorgelezen wilt hebben. Idealiter fotografeer je de tekst op een verder
leeg vlak.
De herkenning werkt het beste op teksten in blokletters in duidelijk
contrast. Zwierig vormgegeven letters en gebruik van niet-contrasterende
kleuren verslechteren de herkenning of maken deze onmogelijk.
De app leest in principe van links naar rechts en van boven naar beneden.
Tekst opgemaakt in tabellen kan als zodanig herkend worden mits de foto
scherp genoeg is. Zo niet dan wordt dit van links naar rechts voorgelezen.
De oriëntatie van het scherm is belangrijk voor de herkenning. Prizmo Go kan
zowel met het scherm in staande als liggende stand gebruikt worden. De stand
van het scherm dient echter altijd overeen te komen met de leesrichting van
de tekst.
Tip: op het Kennisportaal van Visio vind je nog meer informatie over hoe je
blind een foto kunt van een document maken.
Ga naar het artikel “hoe kun je blind een document
fotograferen.”
3. Een foto maken en laten voorlezen.
Richt je iPad of iPhone op het blad of de tekst die je wilt laten voorlezen.
Houd hierbij voldoende afstand, zodat de camera het hele tekstgebied kan
herkennen.
Houd het toestel stil en maak een foto. Dit kan op drie manieren:
Activeer de knop: maak foto, deze staat onderin op het scherm**.**
Tik met twee vingers dubbel op het scherm. Het kan zijn dat dit gebaar
niet werkt en de muziek begint te spelen.
Druk op de volume omhoog-knop aan de zijkant van de iPhone. Dit is
de bovenste van de twee volumeknopjes.
Het maken van de foto gaat gepaard met een geluidssignaal.
De tekst verschijnt in beeld en wordt automatisch voorgelezen. Dit wordt
gedaan door de ingebouwde voorleesstem van Prizmo Go. Dit kan een andere
stem zijn dan de VoiceOver.
Je kunt het voorlezen pauzeren en hervatten door met twee vingers dubbel te
tikken.
Teruggaan naar het camerascherm kan op twee manieren:
Gebruik de “Z” of ‘Zigzag’-beweging (maak met twee vingers een ‘Z’
beweging) om terug te gaan naar het camerascherm.
Activeer de knop: terug naar camera. Met VoiceOver kom je hier
vanzelf als je naar rechts blijft vegen. De fysieke knop bevindt zich
linksonder in de hoek van het scherm.
4. Een bestaande foto laten voorlezen.
Prizmo Go kan ook de tekst op een reeds gemaakte foto uit de fotobibliotheek van
de iPhone voorlezen. Dit kan op twee manieren:
Methode 1: vanuit Prizmo Go een foto selecteren.
Activeer in het camerascherm de knop: afbeelding importeren. Deze staat
links onderin het scherm.
Er verschijnt een melding. Activeer de knop: fotoalbum.
De fotobibliotheek wordt geopend. Kies een album of map. Kies daarna een
foto en activeer deze.
Wanneer je een foto hebt geactiveerd, wordt deze direct geopend in Prizmo Go
en voorgelezen. Verdere stappen zijn gelijk aan die in hoofdstuk 3.
Methode 2: vanuit de fotobibliotheek en het delen-menu.
Je begint hiervoor in de app Foto’s, niet in Prizmo Go. Open een foto uit je
fotobibliotheek die je wilt laten voorlezen.
Activeer in de foto de deel- knop. Op de iPhone staat deze links
onderin, op de iPad rechts bovenin.
Het delen-menu wordt geopend. Prizmo Go staat in de onderste rij met
knoppen. Zet de focus van de VoiceOver handmatig onderin het scherm door
hier met 1 vinger naartoe te slepen. Laat los zodra je de VoiceOver een knop
hoort uitspreken (welke knop dit is kan per apparaat verschillen).
Veeg naar rechts tot je hoort: tekst herkennen- knop. Activeer deze
knop.
Prizmo Go wordt geopend en begint met een melding. Veeg naar rechts tot je
hoort: herkennen. Activeer deze knop.
Het voorlezen begint en verdere stappen zijn gelijk aan die in hoofdstuk 3.
5. De voorleessnelheid aanpassen
Zodra een foto gemaakt is en de herkende tekst in beeld staat is de
voorleessnelheid aan te passen.
Leg één vinger langs de rechter rand van het scherm, begin onderin en sleep
omhoog tot je hoort: leessnelheid. Activeer deze knop.
Veeg met 1 vinger omhoog of omlaag om de waarde aan te passen.
Sluit de regelaar met de “Z” of ‘Zigzag’-beweging, of tik eenmaal op een
andere plek op het scherm, je hoort: sluit melding activeer deze
melding.
6. Automatisch voorlezen inschakelen
Om het voorlezen automatisch te laten starten na het maken van een foto, dient
er een schakelaar in de instellingen geactiveerd te zijn. Je kunt deze
instelling als volgt controleren:
Zoek in het camerascherm naar de knop: instellingen en activeer deze. De
knop bevindt zich in de linker bovenhoek van het scherm.
Veeg naar rechts tot je hoort: tekst automatisch lezen. Dit is een
schakelaar, deze kan aan of uit staan. Tik dubbel om van instelling te
wisselen.
Ga terug naar het camerascherm door de knop: gereed te activeren. Je
vindt deze knop rechtsboven in de hoek van het scherm of door naar links te
vegen tot je hoort: gereed- knop.
7. Verschillen voor iPad-gebruikers.
Prizmo Go is ook verkrijgbaar voor de iPad. De basiswerking is gelijk,
verschillen zitten in de volgende zaken:
De knoppen: maak foto, omschrijving van de omgeving, en afbeelding
importeren zitten in tegenstelling tot de iPhone niet midden onderin, maar
verticaal langs de rechter rand van het scherm. De knoppen zijn in verhouding
tot de rest van het scherm minder groot.
Een iPad heeft doorgaans geen ingebouwde flitser, de knop hiervoor ontbreekt dan
ook en voor foto’s is altijd voldoende licht nodig.
De camera van een iPad is doorgaans iets minder goed dan die van een
vergelijkbaar model iPhone, dit heeft invloed op de mate van tekstherkenning.
Meer weten? Bekijk de video
In deze video wordt uitleg gegeven over de app zonder gebruik te maken van
VoiceOver.
Bekijk de video over het gebruik van Prizmo
Go.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org