Fokke Neef, Koninklijke Visio
Je stem gebruiken als supersnel toetsenbord, wie wil dat nou niet? Met dicteren
kun je teksten invoeren met je stem zonder dat je hoeft te typen. Dit spraak- of
stemtypen gaat niet alleen sneller, maar het kan er ook voor zorgen dat typen je
minder energie kost.
In Windows 11 kan dit stemtypen of spraaktypen nu ook in het Nederlands. In dit
artikel leggen we uit hoe het werkt.
Tip: Bekijk ook de video met uitleg over tekst dicteren in Windows
11.
Wat is spraaktypen?
De dicteerfunctie wordt in Windows 11 spraaktypen genoemd. Je kunt hiermee
dicteren in elk programma. Je hebt een internetverbinding nodig en een
microfoon, het liefst een externe.
Spraaktypen maakt gebruik van online spraakherkenning, die wordt mogelijk
gemaakt door Azure Speech Services. Je stem wordt dus op afstand verwerkt tot
leesbare tekst. Er wordt geen extra programma op je computer geïnstalleerd.
Kun je ook spraaktypen in Windows 11 als je een schermlezer gebruikt?
Als je een schermlezer als Jaws, Supernova of NVDA gebruikt, kun je spraaktypen
meestal goed gebruiken. De schermlezer wacht in dat geval met spreken totdat je
klaar bent met dicteren. Daarna kan je de gedicteerde tekst doornemen met de
cursornavigatie zoals je dat gewend bent.
Soms wordt in het begin de tekst ‘microfoon’ gedicteerd, omdat dit de knop is
die het laatst geselecteerd was en door je schermlezer wordt uitgesproken. Je
computer pikt dat dan op als tekst die wordt gedicteerd.
Bij het gebruik van Supernova lukt het helaas niet altijd om de spraak van
Supernova te stoppen tijdens het dicteren.
Hoe werkt spraaktypen in Windows 11?
Op het moment dat er een cursor aanwezig is in een document of tekstvak, kun je
de dicteerfunctie activeren:
Druk de sneltoets Windows + H: houd de Windows toets ingedrukt en typ
daarbij de letter H.
Er verschijnt een klein venstertje met een microfoon, en je hoort een
geluidssignaal. Nu kun je je tekst inspreken. Je kunt hierbij ook leestekens
zoals punt of komma dicteren.
Met dezelfde toetscombinatie Windows + H stop je het dicteren weer. Dit kan
ook met de ESCAPE toets. In het laatste geval verdwijnt het
microfoonvenstertje.
De dicteerfunctie in Windows 11 is eenvoudiger dan die in Office 365 en biedt
minder uitgebreide functies. Sommige functies zijn alleen in bepaalde talen,
zoals Engels, beschikbaar.
Houd er rekening mee dat dicteren niet 100% foutloos werkt is en dat dus aan te
bevelen is om je tekst na te kijken in situaties waar je liever geen fouten
typt.
Welke instellingen heeft spraaktypen in Windows 11?
In het microfoonvenstertje vind je links van de microfoon een instellingen
icoon, te herkennen aan het tandwiel. Dit activeer je met de sneltoets
WINDOWS+ALT+H. Je kunt hiermee een beperkt aantal instellingen doen met
betrekking tot dicteren.
Startprogramma voor typen via stem: je krijgt een klein venster in beeld
zodat je met de muis snel spraaktypen kunt starten.
Automatische interpunctie: er worden automatisch leestekens geplaatst, door
je tekst te analyseren.
Standaardmicrofoon selecteren: als je een externe microfoon aansluit, kan je
deze hier selecteren.
Je hebt de mogelijkheid om ‘Voiceclips’ naar Microsoft te verzenden. Dit
zijn spraakfragmenten die Microsoft uitluistert om de spraak te verbeteren.
Hier moet je je bewust voor aanmelden.
Sneltoetsen en opdrachten
De standaard sneltoetsen voor de dicteerfunctie in Windows 11 zijn:
Naast deze sneltoetsen, zijn er ook opdrachten die je kunt geven aan de
dicteerfunctie, zoals:
Nieuwe regel": zorgt ervoor dat de cursor naar een nieuwe regel gaat.
"Tab": zorgt ervoor dat de cursor naar de volgende tab gaat.
"Punt": zorgt ervoor dat een punt wordt ingevoerd.
"Komma": zorgt ervoor dat een komma wordt ingevoerd.
Tips als je gaat dicteren
De kwaliteit en nauwkeurigheid van de spraakherkenning van Windows spraaktypen
is redelijk. De herkenningssnelheid van de tekst die je inspreekt is (nog) niet
optimaal. Dit komt onder meer omdat er veel data tussen je computer en het
herkenningssysteem van Microsoft wordt verstuurd via het internet.
Een paar tips om de herkenning en nauwkeurigheid te verbeteren:
Sluit een goede, externe microfoon aan.
Gebruik spraaktypen in een rustige ruimte.
Spreek rustig en duidelijk, en articuleer zo goed mogelijk.
Zet de automatische interpunctie uit, en spreek zelf je leestekens uit.
Je hebt bij een Engelstalige Windows 11 de mogelijkheid om Windows je stem beter
te leren begrijpen. Hiervoor kun je een korte training volgen. Deze training
start je met Windows + ALT + S (en werkt dus niet met Windows 11 in het
Nederlands).
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org