Martine Schets, Koninklijke Visio
Moofie Care is een pratende stok waarmee je onder andere beweegactiviteiten kunt
uitvoeren. Moofie zegt stap voor stap wat je moet doen, en ondersteunt de
bewegingen met licht en muziek.
Moofie Care is ontwikkeld voor toepassing in de zorg en kan breed worden ingezet
bij diverse doelgroepen binnen de zorg. Het doel is om beweging te stimuleren.
Bij Koninklijke Visio, locatie De Blauwe Kamer in Breda kunnen mensen met een
verstandelijke én visuele beperking wonen, logeren en/of dagbesteding volgen.
Moofie Care wordt ingezet bij bewegingsagogie, fysiotherapie en recreatieve
beweging. We waren benieuwd of de stok voor onze cliënten – mensen met een
visuele en meervoudige beperking – een meerwaarde kan hebben. Is de stok te
hanteren voor iemand die blind of slechtziend is?
Hoe werkt Moofie Care?
Moofie Care wordt geleverd met een USB-stick. Met de bijbehorende software kun
je zelf kiezen welke beweegactiviteiten je op de Moofie zet. Zo kun je zelf een
beweegprogramma samenstellen van makkelijk naar moeilijk. Er zijn oefeningen
gericht op alleen het bovenlichaam of het onderlichaam, en oefeningen waarbij
het gebruik van het boven- en onderlichaam gecombineerd worden.
De oefeningen kunnen zittend en/of staand uitgevoerd worden, waardoor ze ook
geschikt zijn voor rolstoel gebonden cliënten. Door middel van het aanraken van
de verschillende lichtvlakken, kun je een keuze maken uit de verschillende
programma’s of antwoord geven tijdens een spelletje. Naast de beweegactiviteiten
staan er ook spelletjes en luisterverhalen op.
Welke typen Moofie zijn er?
Moofie Care is de afgelopen jaren verder doorontwikkeld. Op dit moment zijn er
twee verschillende soorten Moofie Care te verkrijgen (naast de Moofie Kids
versie). Dit zijn de Moofie Care Professional en de Moofie Care Just Move. We
lichten beide typen toe.
1. Moofie Care Just Move
Moofie Care Just Move is uitsluitend gemaakt om te bewegen. De recente
uitvoering is nog eenvoudiger ontworpen dan eerdere versies. Deze Moofie kiest
in willekeurige volgorde oefeningen uit een zeer uitgebreide oefeningendatabase.
Alle oefeningen hebben een uniek muziekfragment. Je weet dus van tevoren niet
welke oefening zal volgen. Verrassend en afwisselend! Heb je genoeg bewogen? Dan
stop je gewoon door te drukken op de (enige) knop. Simpel, snel en superleuk.
(Bron: moofie.nl)
2. Moofie Care Professional
Moofie Care Professional is de volledig programmeerbare versie voor bewegen,
spelen én luisteren. Hij is bedoeld voor volwassen/oudere mensen met een
verstandelijke, cognitieve en/of fysieke beperking of die méér willen bewegen.
Je werkt met voorgeprogrammeerde beweegprogramma’s. Hierdoor weet je dus precies
welke oefening volgt. Moofie Care Professional heeft een geheel vernieuwde
oefeningen- en muziekdatabase, waaronder oefeningen mét en zonder muziek.
De oefeningen met muziek maken gebruik van bekende muziek vanaf de jaren 50 in
verschillende genres. Nieuw zijn de thematische ‘Specials’ als extra beweegmenu:
oefeningen op thematische muziek, zoals carnavals- of kerstmuziek, die in
willekeurige volgorde worden afgespeeld. Met deze Moofie Care Professional kun
je eindeloos variëren met de vele oefeningen en beweegprogramma’s die op usb
stick worden meegeleverd. In tegenstelling tot de Just Move kiest je bij deze
Moofie zelf wat je wilt gaan doen. Ook kun je in een handomdraai nieuwe
beweegprogramma’s maken. Of je past eenvoudig reeds bestaande oefeningen aan met
de Moofie app. Perfect dus als je naast het ‘gewoon’ stimuleren van bewegen, ook
maatwerk- en therapeutische programma’s wilt kunnen maken om ouderen en mensen
met een beperking te motiveren of uit te dagen.
De Moofie Care Professional heeft naast het beweegmenu ook een spel- en
luistermenu met recreatieve spellen en luisterverhalen ter vermaak. Met de
nieuwe klokfunctie kan de Moofie je met spraak, licht en geluid op gezette
tijden helpen bij je dagritme en het timen van activiteiten. Vele extra’s dus
waardoor de Moofie Professional een multifunctioneel, zeer breed inzetbaar
product is. (Bron: moofie.nl)
Ervaringen van de bewegingsagoog en fysiotherapeut
Sinds 2019 hebben wij de eerste versie van Moofie Care in gebruik. Deze hebben
we later laten upgraden naar de Moofie Care Pro. De bewegingsagoog en
fysiotherapeut hebben de Moofie vooral getest bij mensen met een matige en
ernstige verstandelijke beperking, en bij enkele cliënten met een licht
verstandelijke beperking. Al deze cliënten hebben een visuele beperking en
daarnaast vaak ook bijkomende lichamelijke beperkingen.
Er is voornamelijk gebruik gemaakt van de beweegactiviteiten van de Moofie. Bij
enkele cliënten met een licht tot matige verstandelijke beperking zijn ook de
spelletjes ingezet. Deze spelletjes bleken vooral voor hen leuk. De spelletjes
bleken vooral leuk voor mensen met een licht tot matige verstandelijke
beperking. Van de voorleesverhalen is geen gebruik gemaakt.
Cliënten met licht tot matige verstandelijke beperking en een restvisus
konden de stok zelfstandig gebruiken. Zij gebruikten de lichtvlakken goed en
luisterden geconcentreerd naar de Moofie. Door de verbale ondersteuning van de
Moofie lukte het goed om de oefening uit te voeren, de muziek die daarna volgde
maakt het extra leuk. De activiteit is onder andere uitgevoerd in groepjes van
ongeveer vijf cliënten, maar ook individueel. In een groepje kreeg één cliënt
met rest visus de Moofie, de anderen, waarvan de meesten volledig blind zijn,
kregen een gewone stok of flexibeam. Het lukt erg goed om samen met de Moofie op
deze manier in beweging te zijn. De begeleider had de handen vrij, om cliënten
die het niet goed begrijpen extra te ondersteunen. Bij één groep ging het zelfs
zo goed dat de begeleider niets hoefde te doen, de groep was geheel zelfstandig
bezig (20 tot 30 minuten). De cliënten bleven geconcentreerd en actief.
Bij een enkeling gaven de lichtjes te veel afleiding om de opdrachten uit te
voeren. Cliënten die afgeleid werden waren te veel bezig met het kijken naar de
lichtjes waardoor ze niet tot bewegen komen. Maar ook dat is een beleving!
Tot slot was er zelfs één cliënt met een licht verstandelijke beperking en die
volledig blind is, die zelfstandig gebruik kon maken van de Moofie. Deze cliënt
kon zelfstandig de vlakken activeren om door te gaan naar de volgende oefening.
Bij de cliënten met een (zeer) ernstige verstandelijke beperking werd de
verbale ondersteuning wisselend ervaren. Vaak begrepen ze de opdracht niet en
daardoor duurde het voor hen soms te lang. De begeleider gebruikte bij deze
cliënten samen met hen de Moofie. De opdracht werd samen uitgevoerd, waarbij de
liedjes vooral van meerwaarde waren. Voor deze doelgroep werd het bewegen door
de liedjes extra leuk. De lichtjes vonden sommigen ook erg interessant.
Bij Visio dagbesteding is de Moofie bij dezelfde groep een aantal weken achter
elkaar gebruikt. Door de herhaling zag je herkenning en werden cliënten steeds
enthousiaster. Voor sommigen was het erg wennen, het was nieuw, alleen de
lichtjes waren al genoeg prikkels en de verbale ondersteuning duurde te lang. Na
een paar weken, werd de activiteit door ieder op zijn eigen manier als prettig
ervaren. De cliënten deden goed mee met de bewegingen, steeds wel individueel
met begeleiding. Maar op dat moment genoten de andere cliënten van de muziek.
Ook al begrijpen deze cliënten de verbale aanwijzingen niet, het is wel een
houvast voor de begeleiding.
Vanaf december 2023 hebben wij de nieuwste Moofie in huis: Moofie Care
Professional. Vooral de thematische specials worden erg goed ontvangen door onze
cliënten. Het is een leuke variatie tijdens de verschillende feestdagen. Doordat
de oefeningen random worden afgespeeld, is het minder afgebakend voor de
cliënten welke behoefte hebben aan een duidelijk begin en eind. Gelukkig kan je
zelf ook programma’s ontwerpen waarin je de muziek van de specials kunt
verwerken.
De Moofie Care Professional bevat een nog ruimere muziek database waardoor we
nog meer aan kunnen sluiten bij de voorkeur van de betreffende cliënt.
Bij alle oefeningen wordt er voorafgaand het nummer van de oefening verteld.
Hierdoor duurt de uitleg van de oefening langer. De cliënten kunnen niets met
deze informatie en willen liever meteen aan de slag.
Tot slot is het bij de Moofie Care Professional mogelijk om middels de
bijgeleverde software een handleiding te openen waarin alle programma’s en
oefeningen staan uitgewerkt. Dit maakt dat de Moofie nu makkelijker te gebruiken
is: je kunt door het lezen van de handleiding een inschatting maken welk
programma het beste aansluit bij de cliënt.
De overige functionaliteiten hebben we op dit moment nog niet uitgeprobeerd.
Ervaringen van de woonbegeleiders
De Moofie wordt ook ingezet om beweging in en rondom de woning te stimuleren.
Een aantal woonbegeleiders waren erg enthousiast over de Moofie. De Moofie bleek
een leuke tool om op een eenvoudige en leuke manier de cliënten in beweging te
krijgen. De groepsbegeleiders gaven aan dat de Moofie een meerwaarde heeft:
omdat de Moofie stap voor stap uitlegt wat de bedoeling is, ondersteund met
muziek, hoeven de woonbegeleiders zelf niet het wiel uit te vinden.
Inmiddels zijn er drie typen Moofie (twee Moofie Care Pro en één Moofie Care
Professional) aanwezig binnen locatie de Blauwe Kamer waar intensief gebruik van
wordt gemaakt.
Meer weten over Moofie?
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org