Leren luisteren naar muziek - Tips

Jorien Habing, Koninklijke Visio

Tips om op gehoor muziek te analyseren.

Een muziekvoorbeeld beluisteren alvorens direct bladmuziek erbij te pakken geeft al veel informatie over muziek. Het leren luisteren naar muziek en vertrouwen op het gehoor kan helpen bij het instuderen van muziek.
De volgende tips kun je gebruiken om muziek of tekst in te studeren.

1. Patronen

Bijna alle muziek bestaat uit een muzikaal patroon. Net als bij een gedicht kan je vaak een ‘rijmschema’ aan muziek toekennen. Zinnen worden herhaald, er vinden variaties plaats op het voorgaande of er komt een geheel nieuw gedeelte. Een voorbeeld:

altijd is kortjakje ziek (A)

midden in de week maar zondags niet (B)

Zondags gaat zij naar de kerk (C)

Met een boek voel zilver werk (C)

Altijd is kortjakje ziek (A)

Midden in de week maar zondags niet (B)

2. Logische verbanden

Vaak is er een logisch verband tussen noten: je hoort opgaande of neergaande lijnen of juist sprongen in de muziek.

3. Gebruik je lijf

De maatsoort/ritme van het muziekstuk wordt vaak al automatisch meegeklapt met een voet of met een hand. Bij zingen werkt het goed om mee te bewegen met je lijf op de cadans van de muziek. Dit geeft vaak houvast in het ritmisch goed zingen van muziek.

4. De tekst begrijpen

Tekst van een lied moet je begrijpen, wat wil de zanger(es) zeggen met het lied? Wat is je eigen gevoel/idee bij de tekst?

Tekst kan je net als de muziek ook in een ‘rijmschema’ zetten. Vaak zit er een logische opbouw in de tekst qua inhoud, een gebeurtenis wordt bijv. chronologisch vertelt of steeds vanuit een ander perspectief.

Een tip om teksten te leren: oefen de teksten eerst als rap. Dus nog niet zingen, maar wel in het goede ritme spreken.

Ook kan het werken om de tekst als monoloog te vertellen, zo voel je welke zinnen bij elkaar horen en waar klemtonen horen te liggen.

5. Wie doet wat?

Luister naar hoe meerdere stemmen in muziek zich tot elkaar verhouden; welke instrumenten spelen er mee? is er sprake van vraag antwoord? Welk instrument speelt melodie en welke begeleiding? Zijn er solo’s of improvisaties?

6. Gebruik muziektheorie

Begrip van muziektheorie maakt muziek een stuk makkelijker om te analyseren. Als je begrijpt in welke toonsoort een muziekstuk staat en weet welke noten dan vaak voorkomen heb je minder snel de kans een foutieve noot te spelen. Begrip van harmonieën maakt dat je kan horen wanneer er afgeweken wordt van een akkoordschema.

Meer weten over musiceren op gehoor?

Op het Visio kennisportaal vind je een overzicht van alternatieven voor bladmuziek.

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org