Hans Segers en Marc Stovers, Koninklijke Visio

Ben je slechtziend of blind en wil je leren werken met de iPhone of iPad?
In dit deel uit de serie iPhone
leren
leer je aan de hand van uitleg en oefeningen hoe je kunt e-mailen.
Deze leermodule is geschreven voor mensen met een visuele beperking die gebruik
maken van de schermlezer VoiceOver. Hiermee is je apparaat geheel te bedienen
zonder dat je hoeft te kijken. Gebruik je geen VoiceOver dan zijn de
beschrijvingen in grote lijnen ook goed te volgen.
Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat
kan bij Koninklijke Visio. Onze ICT adviseurs helpen je graag met een passend
advies of training. Aan het einde van dit artikel vind je onze contactgegevens.
Opmerkingen vooraf
De hier beschreven werkwijze is geschreven voor de iPhone iOS 15 en kan bij
andere versies (enigszins) afwijken.
Gebruik je een iPad dan zijn de schermen anders opgebouwd. De beschreven
werkwijze is dan meestal in hoofdlijnen gelijk, maar de plek waar bepaalde
teksten of knoppen zich bevinden, en hoe je daar kan komen, kan afwijken.
We gaan er van uit dat je iPhone goed is ingesteld en dat je de
basishandelingen van VoiceOver beheerst. Zie hiervoor de onderdelen iPhone
instellen,
iPhone leren
1
en iPhone leren
2.
Tenslotte gaan we er van uit dat je een werkend email account op je iPhone hebt,
zodat je met de Mail app meteen aan de slag kunt.
Hoe kan ik een ontvangen mail laten voorlezen?
Een ontvangen e-mail kun je laten voorlezen met VoiceOver.
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
De lijst met ontvangen mails verschijnt. Mogelijk moet je eerst nog een
postbus kiezen. Activeer in dat geval de postbus Inkomend.
Selecteer en activeer een e-mail bericht.
Vaak staat VoiceOver al meteen op de juiste plaats, aan het begin van het
bericht. Zo niet, selecteer door van boven naar beneden te voelen, het begin
van het bericht.
Laat Vanaf Hier Voorlezen door met twee vingers naar beneden te vegen.
Activeer de Inkomend, Terug knop, links bovenin het scherm. Je keert weer
terug naar de lijst met ontvangen mails.
Opmerking
Om de maillijst te laten voorlezen selecteer dan linksboven de Inkomend,
Terug knop en veeg dan met twee vingers naar beneden. Van elke mail wordt
een korte voorvertoning voorgelezen.
Pauzeer het voorlezen door een tik met twee vingers op het scherm te geven.
Hervat het voorlezen door weer een tik met twee vingers op het scherm te
geven.
Als je meerdere mails hebt ontvangen van dezelfde afzender, dan worden deze
mails gegroepeerd in een berichtenreeks. In de lijst van ontvangen mails
wordt deze reeks als één mail getoond, en het aantal berichten in de reeks
wordt genoemd, wanneer deze geselecteerd wordt. Activeer deze reeks om de
afzonderlijke berichten in een nieuw scherm te tonen.
Hoe kan ik een mail bericht versturen?
Je kunt e-mailberichten sturen naar iedereen die een e-mailadres heeft.
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Activeer de knop Nieuw, rechtsonder op het scherm.
Het tekstveld Aan: verschijnt bovenin het scherm. Hier kun je op 3 manieren
de gewenste persoon invoeren. Je gaat nu oefenen met de meest gebruikte
manier.
Typ de eerste paar letters van iemands naam in de contactpersonenlijst. Na
de eerste letters verschijnen onder het invoerveld de suggesties uit de
contactpersonenlijst.
Activeer de gewenste persoon. De persoon is nu ingevoerd in het Aan: veld.
Controleer de invoer door het invoerveld Aan: te selecteren. Veeg daarna met
één vinger naar links of rechts tot VoiceOver meldt: ‘Voeg Toe’.
Je kunt nu desgewenst op dezelfde manier een tweede persoon invoeren. Dit
gaan we nu niet doen.
Veeg naar rechts totdat je Kopie/ Blinde kopie hoort. In deze velden kun je
desgewenst op dezelfde wijze een CC of BCC invoeren. Dit gaan we nu niet
doen.
Veeg naar rechts en activeer het tekstveld Onderwerp:
Eventueel, activeer en typ: Hallo.
Controleer de invoer door het invoerveld van zojuist te selecteren.
Veeg met één vinger naar rechts totdat VoiceOver meldt: ‘Hoofdtekst
bericht’. Vaak staat de handtekening er al: Verstuurd Vanaf Mijn iPhone.
Activeer het veld Hoofdtekst Bericht en typ: Hoe gaat het?
Tenslotte activeer je de knop Stuur rechtsboven op het scherm. Je email
wordt verstuurd. Als het goed gaat hoor je een ‘zwiepend’ geluidje.
Wil je het bericht niet versturen, activeer dan linksboven de knop Annuleer.
Opmerking
Wanneer je na het invoeren van het veld Onderwerp: één keer naar links of
veegt, kom je op de Meldingen knop. Door deze te activeren kun je aangeven
of je een berichtje wil ontvangen als iemand op jouw mail reageert
In plaats van de contactpersoon te typen zijn er nog twee manieren waarop je
in het tekstveld Aan: de geadresseerde kunt invoeren:
Manier 1: Typ het volledige e-mailadres en activeer de Return knop
rechtsonder in het scherm.
Manier 2: Vanuit het tekstveld Aan: veegt je eenmaal naar links of
rechts naar de knop Voeg Contactpersoon Toe. Activeer deze knop. De lijst
contactpersonen verschijnt. Selecteer de eerste contactpersoon, veeg
eventueel met drie vingers naar boven of beneden om te scrollen, en
selecteer een tweede contactpersoon. Activeer de contactpersoon om deze toe
te voegen.
Oefening
1. Stuur een email naar je eigen email adres.
2. Stuur een email naar iemand uit de contactpersonenlijst.
Tips
Omdat het aantal velden dat je gebruikt niet groot is, kun je gemakkelijk
een eindcontrole doen door al links of rechts vegend de velden te doorlopen.
Als je de invoer niet wil controleren kun je snel naar het volgende
invoerveld springen door na de invoer de knop Return rechts onderin te
activeren.
Hoe kan ik een mail beantwoorden of doorsturen?
Een ontvangen mail kun je beantwoorden maar ook doorsturen naar iemand indien de
inhoud ook voor haar of hem geschikt is.
Een mail beantwoorden
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Open een ontvangen mail.
Activeer de knop Meer Taken rechtsonder in het scherm.
Er verschijnt een keuzemenu. Activeer de knop Antwoord om een antwoord terug
te sturen. Het tekstveld Hoofdtekst Bericht om de mail te beantwoorden
verschijnt.
Typ een antwoord en activeer tenslotte de knop Stuur rechtsboven in het
scherm.
Het bericht wordt verstuurd; je hoort een zoevend geluidje.
Een mail doorsturen
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Open een ontvangen mail.
Activeer de knop Meer Taken rechtsonder in het scherm.
Er verschijnt een keuzemenu. Activeer de knop Stuur Door om de mail door te
sturen. Wanneer de mail voorzien is van een bijlage krijg je nog de vraag of
deze ook doorgestuurd moet worden. Beantwoord deze vraag.
Het invoerveld Aan: om een e-mailadres in te voeren verschijnt. Vul het
e-mailadres in.
Activeer het tekstveld Hoofdtekst Bericht en typ een kort berichtje waarom
je de mail doorstuurt.
Activeer tenslotte de knop Stuur, rechtsboven in het scherm.
Het bericht wordt verstuurd; je hoort een ‘zwiepend’ geluidje.
Opmerkingen
Als er bijlagen aan het oorspronkelijke bericht waren gekoppeld, worden deze
niet opnieuw verzonden als je een mail beantwoord.
Als er behalve jijzelf meerdere geadresseerden waren, kun je in plaats van
de knop Antwoord, de knop Antwoord Allen activeren om jouw antwoord naar
alle geadresseerden te sturen.
Hoe kan ik een mail bericht verwijderen?
Een bericht snel verwijderen
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Selecteer de mail maar open hem niet.
Veeg nu met één vinger omhoog of omlaag tot je Verwijder hoort.
Activeer om de mail te verwijderen. Mogelijk moet je dit nog een keer
bevestigen.
Een bericht verwijderen
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Open een ontvangen mail.
Selecteer de knop Verwijder, linksonder in het scherm.
Activeer de knop Bericht Naar Prullenmand om de mail te verwijderen.
Opmerking
Per ongeluk verwijderd? Schud de iPhone heen en weer om het weer te
herstellen. Hiervoor dient de schakelaar Herstel Door Schudden; Aan te
staan. Je vindt deze optie onder Instellingen - Toegankelijkheid –
Aanraken - Herstel door schudden. Merk op dat je tijdens het dragen deze
functie mogelijk ook per ongeluk activeert.
Bij sommige e-mailaccounts kun je berichten archiveren in plaats van ze te
verwijderen. Als je een bericht archiveert, wordt het verplaatst van de
postbus Inkomend naar postbus Archiveer of iets dergelijks. Afhankelijk van
het e-mailaccount kun je de archiveringsfunctie in- of uitschakelen.
Hoe kan ik meerdere mail berichten in één keer verwijderen?
Als je meerdere berichten wilt verwijderen vanuit de berichtenlijst, ga dan als
volgt te werk:
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail. De lijst met ontvangen mails
verschijnt.
Activeer de knop Wijzig, rechtsboven. De knop verkleurt en verandert in
Annuleer.
Activeer een bericht dat je wil verwijderen.
VoiceOver meldt: ‘Geselecteerd’.
Activeer op dezelfde wijze nog een tweede bericht om te verwijderen.
Selecteer rechts onderin de gekleurde knop Prullenmand.
Activeer de zojuist gevonden knop Prullenmand. Controleer of de berichten
uit de lijst zijn verdwenen.
Opmerkingen
- Naast de knop Prullenmand staan de knoppen Verplaats en Markeer met dito
functie.
Hoe kan ik iemand bellen vanuit een mail bericht?
Als je een e-mailbericht krijgt van iemand die met zijn telefoonnummer in jouw
contactpersonenlijst staat kun je deze persoon bellen.
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Open een ontvangen mail.
Activeer de naam van de afzender die je bovenin kunt vinden. VoiceOver
meldt; ‘Van, naam, adres, knop’.
Veeg naar Links, VoiceOver meldt: ‘Van’.
Activeer de knop Van: De contactpersoon gegevens verschijnen. Wanneer dit
niet werkt, is dit e-mailadres niet verwerkt in de app Contacten.
Selecteer de optie Bel en activeer deze om de persoon te bellen.
Hoe kan ik mail postbussen bekijken?
Een postbus is een map waar mail berichten in bewaard worden. In Postbussen kun
je onder meer je verstuurde en verwijderde mail bekijken.
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail. De lijst met ontvangen mails
verschijnt.
Activeer de Postbusnaam Terug, Knop, helemaal linksboven. De lijst met
postbussen verschijnt.
Activeer in de lijst de postbus Verstuurd. De lijst met verstuurde mails
verschijnt.
Activeer de Postbussen Terug, Knop om naar de postbussenlijst terug te
keren.
Activeer in de lijst de postbus Prullenmand. De verwijderde berichten
verschijnen.
Activeer weer de Postbussen Terug, Knop linksboven.
Activeer tenslotte in de lijst weer de postbus Inkomend.
Opmerking
- Welke postbussen je in de lijst precies ziet, is afhankelijk van jouw
mailinstellingen en eerder gemaakte postbussen. Een postbus wordt ook wel
een map genoemd.
Vanuit de app Mail is het mogelijk om de afzender aan je contactpersonenlijst
toe te voegen.
Activeer vanaf het beginscherm de app Mail.
Open een ontvangen mail.
Activeer de naam van de afzender die je bovenin kunt vinden. VoiceOver
meldt; ‘Van: naam, adres, knop’.
Veeg naar Links, VoiceOver meldt: ‘Van’.
Activeer de knop Van: De Contacten app wordt geopend. De persoonsgegevens
verschijnen. De naam van de afzender en mailadres is al ingevuld.
Ga naar de optie Maak Nieuw Contact of Zet In Bestaand Contact. In het
eerste geval creëer je een nieuwe contactpersoon die je in het vervolgscherm
verder dient in te voeren. In het tweede geval selecteer je een bestaande
contactpersoon en worden de gegevens uit het bericht toegevoegd aan de al
bestaande gegevens.
Activeer de optie Zet In Bestaand Contact.
Zoek de persoon in de contactpersonenlijst, activeer deze en ga naar stap
10.
Als je deze persoon niet kunt vinden, annuleer dan door rechtsboven de knop
Annuleer te activeren en activeer de optie Maak Nieuw Contact. Je komt nu in
het invoerscherm voor contactpersonen. Vul de gegevens van de persoon in.
Activeer rechtsboven de knop Gereed. Je keert terug in de mail.
De contactpersoon of de contactgegevens zijn nu toegevoegd aan de app
Contacten.
Tip
- Met de optie Maak Nieuw Contact loop je het risico dat je contactpersonen
dubbel invoert. Als je twijfelt of de contactpersoon al bestaat op je
iPhone, kies dan de optie Zet In Bestaand Contact. Kun je vervolgens de
betreffende persoon niet vinden, annuleer dan het scherm, begin opnieuw en
kies de optie Maak Nieuw Contact.
Hoe kan ik een mail bijlage openen en lezen?
Als een mail een bijlage bevat, meldt VoiceOver dit bij het selecteren van de
mail door er ‘Bijlage’ aan toe te voegen.
Activeer vanaf het ‘beginscherm’ de app ‘Mail’.
Open een mail met bijlage.
De bijlage bevindt zich helemaal onderaan de mail en staat mogelijk buiten
beeld. Een makkelijke manier om naar de bijlage te navigeren is om links
onder de ‘Verwijder, knop’ (Prullenmand) te selecteren, en daarna naar links
te vegen tot je de naam van het bestand hoort, bijvoorbeeld ‘krant.doc’. Als
dit niet lukt kun je ook in het bericht naar beneden scrollen en daar het
document zoeken.
Als er meer bijlagen zijn staan die onder elkaar en kun je deze met ‘vegen’
of ‘schuiven’ selecteren.
Selecteer en activeer een bijlage. De bijlage opent in een nieuw scherm.
Lees de bijlage. Als je klaar bent, activeer de ‘Gereed, knop’ links bovenin
om de bijlage te sluiten. Je kunt ook met twee vingers heen en weer vegen om
de bijlage te sluiten.
Activeer de ’Inkomend terug, knop’ linksboven om terug te keren in de
berichtenlijst.
Opmerking
- Niet alle bestandsformaten kunnen door de iPhone even goed gelezen worden.
Hoe kan ik een mail met bijlage versturen?
Een bijlage verstuur je doorgaans niet vanuit de ‘Mail’ app zelf. Vaak is in een
andere app een optie aanwezig om een bijlage als email te versturen.
Een voorbeeld; je maakt een foto met de ‘Camera’ app. Linksonder vind je de
‘Foto en videoweergave, knop’, activeer deze. In het volgende scherm vind je
linksonder een knop waarmee je een email kunt versturen. Deze knop heet de
‘Deel, knop’, en ziet eruit als een ‘vierkantje met pijltje omhoog’. Dergelijke
knoppen met namen zoals Taak of Deel zijn vaak in een van de hoeken te vinden.
Als je deze knop activeert kun je kiezen uit een aantal opties waaronder
‘E-mail’. Indien je de ‘E-mail’ optie activeert wordt de ‘Mail’ app gestart met
daarin de foto als bijlage.
Een tweede voorbeeld is de ‘Dictafoon’ app; hiermee kun je een bericht
inspreken. Daarna kun je het bericht selecteren en via de ‘Meer bewerkingen,
knop’ en vervolgens de ‘Deel, knop’ de optie ‘E-mail’ activeren. Ook dan start
de ‘Mail’ app met het gesproken bericht als bijlage.
Hoe kan ik een e-mail handtekening invoeren?
Elke e-mail kun je aan het einde van het bericht voorzien van een persoonlijke
handtekening. Standaard is de mail handtekening ‘Verstuurd vanaf mijn iPhone’.
Je kunt deze tekst wijzigen.
Ga vanuit het ‘beginscherm’ naar ‘Instellingen’ - Mail’.
Scrol naar beneden en activeer de optie ‘Handtekening’. Je komt in een
invoerscherm en de tekst van de handtekening wordt gemeld.
Wijzig of voer de gewenste handtekening in. Om vóór of achter de bestaande
tekst nieuwe tekst in te voeren, dubbeltik je op het tekstveld. Je hoort
dan: ‘Invoegpunt aan eind’, of: ‘Invoegpunt aan begin’.
Activeer tenslotte linksboven de ‘Mail terug, knop’. De handtekening is
gewijzigd. Probeer dit uit door een nieuw bericht te sturen.
Opmerking
- Heb je meerdere e-mailaccounts kun je bij ‘Handtekening’ ervoor kiezen of je
voor alle e-mailaccounts dezelfde handtekening wil of voor elk account een
andere handtekening.
Hoe kan ik een conceptversie van een mail bericht bewaren?
Je kunt een mail tussendoor bewaren, bijvoorbeeld om er later verder aan te
werken.
Activeer vanaf het ‘beginscherm’ de app ‘Mail’.
Activeer de knop ‘Nieuw’ rechtsonder op het scherm.
Schrijf de eerste zin van een e-mail bericht, maar verzend hem NIET.
Activeer, linksboven, de ‘Annuleer, knop’. Een keuzemenu verschijnt.
Activeer ‘Bewaar concept’. Het bericht wordt in de postbus ‘Concepten’
opgeslagen.
Later kun je aan de ‘concept mail’ verder werken en versturen.
Activeer vanaf het ‘beginscherm’ de app ‘Mail’.
Vanuit de inkomende mails activeer je linksboven ‘Postbussen’.
Activeer ‘Concepten’.
Activeer de ‘concept mail’ in de lijst. Je keert terug in het invoerscherm
voor een nieuwe mail.
Maak de mail verder af en verstuur hem. De conceptmail verdwijnt nu
automatisch uit de postbus ‘Concepten’.
Hoe kan ik een mail voorvertoning uitschakelen?
In de lijst met binnengekomen mails wordt van elke mail een of meerdere regels
van de berichttekst weergegeven. VoiceOver spreekt deze zogenaamde
‘Voorvertoning’ ook uit. Je kunt de ‘Voorvertoning’ uitzetten in de Instellingen
app.
Ga vanaf het beginscherm naar ‘Instellingen’ - ‘Mail’.
Activeer ‘Voorvertoning’ en kies ‘Geen’.
Activeer ‘Mail, terug knop’
Activeer ‘Instellingen, terug knop’ om terug te keren naar het beginscherm
van de app.
Sluit de app om terug te keren naar het ‘Beginscherm’.
Hoe kan ik een mail waarschuwingsgeluid wijzigen of uitzetten?
Wanneer je een nieuwe mail ontvangt krijg je een ‘waarschuwingsgeluid’. Dit
‘waarschuwingsgeluid’ kun je aan- of uitzetten. Het ‘waarschuwingsgeluid’ kun je
ook combineren met een trilling of vervangen door een trilling.
Ga vanaf het beginscherm naar ‘Instellingen’ - ‘Horen en voelen’.
Ga naar de optie ‘Nieuwe e-mail’ en activeer.
Veeg naar links naar Geen om het waarschuwingsgeluid uit te schakelen. Dit
is de eerste optie onder Meldingstonen.in de lijst of kies een andere toon
als waarschuwingsgeluid.
Indien gewenst, scrol helemaal naar boven en activeer ‘Trillen’ en maak een
keuze uit de lijst of kies voor ‘Geen’ om het trillen uit te schakelen.
Activeer meerdere keren de ‘terug knop’ of ‘Zij knop’ om terug te keren naar
het beginscherm van de ‘Instellingen’ app.
Sluit de app om terug te keren naar het ‘Beginscherm’.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
Expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org