Corine Blonk, Koninklijke Visio
Boeken, kranten of tijdschriften lezen als je slechtziend of blind bent? De
Passend Lezen app maakt het mogelijk door audiolezen. Met de Passend Lezen app
kun je boeken, kranten en tijdschriften kunt bestellen en lezen uit de
bibliotheek Passend Lezen
voor mensen met een leesbeperking. Deze app is de vervanger van de Daisylezer
app, die vanaf oktober 2022 niet meer kan worden gebruikt.
In deze handleiding leggen we stap voor stap uit hoe je met de app op je iPhone
of iPad kunt werken. Heb Heb je een Android toestel, ga dan naar de Handleiding
Passend lezen app voor
Android.
Om de app te kunnen gebruiken heb je een abonnement bij Passend Lezen en een
account nodig. Als je al lid bent van de Openbare Bibliotheek, kun je je ook
aanmelden voor een gratis abonnement. Je kunt daarmee alleen boeken luisteren,
het is dan niet mogelijk om kranten of tijdschriften te beluisteren of Daisy
Cd’s te bestellen.
Meer informatie vind je op de website van Passend lezen:
Meer informatie over het lidmaatschap bij Passend
Lezen
Meer informatie over het lidmaatschap via de Openbare
Bibliotheek
Voor wie is deze handleiding?
Deze handleiding is geschreven voor wie slechtziend of blind is en de boeken van
Passend lezen op een iPhone of iPad wil lezen. Hierbij in op de belangrijkste
functies. Op de website van bibliotheek Passend lezen vind je ook een
uitgebreide handleiding van de Passend lezen
app
voor iOS en Android.
Deze handleiding gaat primair uit van het gebruik van een iPhone in staande
positie met gebruikmaking van de schermlezer VoiceOver. Maar ook als je geen
VoiceOver gebruikt, met een iPad werkt of je apparaat liever in liggende stand
gebruikt zijn de beschrijvingen grotendeels ook goed te volgen. De schermen op
iPhone en iPad zijn namelijk gelijk van opbouw. Alleen de pop-up keuzemenu’s
kunnen op een iPad op een andere positie en minder beeldvullend verschijnen dan
beschreven.
Opmerking: Deze app is nog in ontwikkeling, het kan daardoor voorkomen dat
de stapsgewijze beschrijvingen in deze handleiding als gevolg van een app update
op onderdelen kunnen afwijken.
Tip: Op de website van Passend Lezen vind je ook een twaalftal korte
instuctievideo’s
voor zowel Android als iOS.
1. De Passend lezen app downloaden en starten
Als je de app nog niet op je apparaat hebt kun je deze eerst downloaden.
Download de Passend Lezen app in de
Appstore
Na het starten van de app dien je in te loggen met je gebruikersnaam en
wachtwoord:
Vul in de twee gelijknamige tekstvelden je gebruikersnaam en wachtwoord in.
Navigeer verder en activeer de knop Onthoud aanmeldgegevens. Dit is niet
verplicht maar wel aan te raden. Je hoeft dan niet elke keer in te loggen
als je de app wilt gebruiken.
Activeer onderaan de knop Aanmelden.
Je komt nu op het startscherm. Bovenin vind je de schermtitel Boekenplank.
Tip voor het vervolg: Om op het startscherm te komen met de boekenplank kun
je in veel gevallen linksboven de Terug knop gebruiken. Als dat niet gaat dan
kun je de app (na het lezen) sluiten via de
appkiezer.
Als je de app opnieuw opent dan zal het startscherm Boekenplank verschijnen.
Sluit je de app niet na het lezen dan opent de app de volgende keer op de plek
waar je het laatst bent geweest.
2. Een boek toevoegen
Een nieuw boek toevoegen aan je boekenplank doe je als volgt:
Activeer het startscherm, de Boekenplank verschijnt.
Activeer linksboven de knop: Open menu.
Activeer in de lijst de knop Zoeken.
Typ of dicteer in het zoekveld de naam van de schrijver, titel van een boek
of een onderwerp.
Activeer de knop Zoek. Deze staat rechtsonder op je schermtoetsenbord.
De resultatenlijst verschijnt. Kies en activeer de gewenste titel.
Een scherm met informatie over het boek verschijnt.
Desgewenst kan je VoiceOver alle informatie over het boek laten voorlezen
door met twee vingers naar boven te vegen.
Rechtsboven op het scherm staat de knop Speelvoorbeeld. Hiermee kun je een
voorbeeld laten horen van de voorleesstem. Deze knop kan je desgewenst
activeren.
Daaronder staat de knop Toevoegen aan boekenplank. Activeer deze knop.
Er verschijnt een melding dat de titel is toegevoegd aan de boekenplank.
Activeer de Ok knop om dit te bevestigen.
Activeer linksboven in het scherm de knop: Vorige, terugknop. Daarna
activeer je knop: Boekenplank terugknop. Je bent dan weer terug bij de
boekenplank. Het nieuwe boek is toegevoegd aan je boekenplank en staat
bovenin de lijst.
Opmerking: In deze handleiding gaan we verder uit van de Lijstweergave van
de boekenplank. Hierbij staan alle titels onder elkaar. De andere weergaveoptie
van de boekenplank is Coverweergave. Hierbij worden de boeken in een raster
getoond. Als je geen lijstweergave in beeld hebt kun je van weergave wisselen
met de knop Toon Lijstweergave / Toon Coverweergave. Deze knop ziet eruit als
zes kleine blokjes en vind je helemaal rechtsboven in het scherm.
Opmerking: In het zoekscherm kun je de zoekresultaten beperken door bovenin
het scherm de knop Zoektype, te activeren. Vervolgens kan je de zoekwaarde
aanpassen in Titel, Auteur of Alles.
Opmerking: je kan een boek ook downloaden zodat je het boek ook zonder
internetverbinding kan luisteren. Hoe je dat doet lees je verderop.
Tip: kijk ook eens lijsten van Aanwinsten of Populair in het Menu. Vandaar
uit kan je op eenzelfde manier een boek bestellen.
Tip: Je kunt ook altijd boeken toevoegen of verwijderen door telefonisch
contact met PassendLezen via 070 - 338 15 00. De afdeling Klantencontact is
bereikbaar op werkdagen van 9.00 tot 12.00 uur en 13.00 tot 16.00 uur en op
dinsdag van 9.00 tot 12.00 uur.
3. Een boek lezen
Eenmaal uitgezocht en op de boekenplank gezet kun je een boek gaan lezen.
Start de app en ga, indien nodig naar de boekenplank. Mocht je je op een
ander scherm bevinden in de app activeer dan een aantal keer de terugknop
linksboven.
Bovenin staat de koptekst Boekenplank, als je verder navigeert vind je
daaronder de lijst met de bestelde boeken.
Activeer een boek in de lijst.
Het leesscherm verschijnt.
Er zijn drie manieren waarop je boeken kunt weergeven, de navigatie modi. In
deze handleiding gaan we uit van de standaard navigatiemodus Daisyknoppen.
De andere mogelijkheden worden verderop uitgelegd.
In het midden van het scherm bevindt zich de afspeelknop. Deze knop
verandert in een Pauzeknop zodra je het afspelen start.
Om terug te gaan naar de boekenplank activeer je linksboven de knop:
Boekenplank terugknop. Dit is niet verplicht, je kan ook dit scherm geopend
laten.
Opmerking: De app onthoudt waar je bent gebleven, ook als je de app sluit.
Je kan verschillende boeken afwisselend lezen. Je hoeft dus niet 1 boek tegelijk
te lezen. Het boek dat je het laatst gelezen hebt, staat bovenin de lijst van de
boekenplank. Maar dit is eventueel aan te passen via de Sorteren optie.
Tip: Als je VoiceOver gebruikt kun je de opties pauzeren en afspelen
activeren door met twee vingers te dubbeltikken. Dit werkt ook als de app wel
gestart is maar niet in beeld staat.
4. Navigeren in een boek
Wanneer je een boek geopend hebt zijn er meerdere manieren om door een boek te
bladeren. Als je alleen een boek van voor naar achter wilt lezen heb je alleen
de Afspeel / pauzeknop in het midden nodig en kun je dit hoofdstuk overslaan.
Eenvoudig navigeren
Met de knoppen Vorige en Volgende (de pijltjes links en rechts) kun je terug of
vooruit navigeren in het boek. Deze twee knoppen vind je links en rechts van de
afspeelknop.
De stapgrootte aanpassen
Om de stapgrootte van de Vorige en Volgende knoppen aan te passen activeer je de
knop met de naam Niveau hoger bovenin het scherm (de pijl omhoog). Je kunt dit
blijven herhalen totdat je de gewenste stapgrootte hebt gevonden. Je kunt kiezen
uit de stapgroottes Niveau 1, Niveau 2, Pagina, Zin, Niveau, Minuten en
Tijdsprong. Niveau 1 en niveau 2 kun je in een boek meestal zien als Hoofdstuk
en Paragraaf. Let op, niet elk boek ondersteunt alle typen stappen.
Onderin het scherm staat een soortgelijke knop: Niveau lager (de pijl omlaag).
Deze doet hetzelfde als de knop Niveau hoger, maar werkt de andere kant op.
Inhoudsopgave, Leessnelheid en Meer opties
Rechtsboven in het scherm staan drie knoppen: Leessnelheid, Inhoudsopgave en
Meer opties.
Knop Leessnelheid.
Deze knop ziet eruit als een dashboard. Als je deze knop activeert, kan je
met VoiceOver vegen de voorleessnelheid in dit boek bepalen door met een
vinger naar boven of beneden te vegen. De snelheid wordt uitgedrukt in
percentages.
Zodra je de snelheid aanpast verschijnt onderin nog een knop
Standaardsnelheid. Hiermee kan je de snelheid aanpassen voor alle boeken op
je boekenplank.
Knop Inhoudsopgave.
Deze knop ziet eruit als drie streepjes. Na activeren verschijnt een scherm
met de inhoudsopgave. Onderin het scherm kun je in de tabbladbalk kiezen of
je de hoofdstukken, pagina’s of bladwijzerlijst wilt tonen. In elke lijst
kan je je keuze activeren om naar het betreffende hoofdstuk, pagina of
bladwijzer in het boek te springen.
Maak je geen keuze, dan kan je terug met de Terug knop rechtsboven.
Knop Meer opties.
Deze knop ziet eruit als drie bolletjes onder elkaar. Als je deze knop
activeert verschijnt onderin een menu met de volgende opties: Bladwijzer
toevoegen, Tekst zoeken, Instellingen, Detailweergave, Slaaptimer, Waar ben
ik en Annuleer. Enkele van deze opties worden later besproken in deze
handleiding.
Je gaat weer terug naar de boekenplank via de terugknop linksboven op het
scherm.
5. Een boek downloaden
Je kunt boeken online via streaming lezen of je kunt het boek downloaden zodat
het boek ook zonder internetverbinding kunt lezen. Als je een boek downloadt
lees je het daarna op dezelfde manier als via streaming.
Hoe download je een boek?
Voeg eerst het boek toe aan je boekenplank zoals eerder beschreven.
Als je VoiceOver gebruikt: Navigeer naar het boek in je boekenplank.
Als je VoiceOver gebruikt: Dubbeltik met een vinger op het scherm en houd na
de tweede tik je vinger vast op het scherm. Wacht op een drietoon en laat
dan los.
Als je geen VoiceOver gebruikt: Tik op het boek en laat je vinger even staan
op het boek.
Nu verschijnt onder in beeld een menu met een zestal opties.
Activeer de optie Downloaden. Activeer in een volgend scherm de knop OK. Het
boek wordt nu gedownload. VoiceOver meldt steeds met hoeveel procent de
gedownload gevorderd is.
Na enige tijd is de download gereed. Als je in de boekenplank nu naar het
betreffende boek navigeert, meldt VoiceOver behalve de titel ook dat het
boek gedownload is.
Opmerking: je kan ook downloaden via de knop Meer opties deze naast het boek
staat op de boekenplank.
Opmerking: Om een download weer te verwijderen van je apparaat volg je
dezelfde procedure. Je kiest dan in het menu item voor Download verwijderen.
6. Een boek verwijderen of inleveren
Als je een boek inlevert verwijder je hem van je boekenplank.
Navigeer op de boekenplank naar het te verwijderen boek.
Als je VoiceOver gebruikt: Navigeer naar het boek in je boekenplank.
Als je VoiceOver gebruikt: Dubbeltik met een vinger op het scherm en houd na
de tweede tik je vinger vast op het scherm. Wacht op een drietoon en laat
dan los.
Als je geen VoiceOver gebruikt: Tik op het boek en laat je vinger even staan
op het boek.
Er verschijnt nu een menu. Activeer de optie Inleveren. Activeer daarna in
een volgend venster de knop OK.
Let op: als je een boek hebt gedownload, kies je in het pop-up scherm eerst
de optie Download verwijderen en daarna activeer je de knop OK. Vervolgens lever
je het boek in zoals hierboven beschreven.
7. Bladwijzers maken
Je kunt een bladwijzer plaatsen op een interessante plek in het boek zodat je
daar later weer snel naartoe kunt navigeren.
Speel een boek af en pauzeer daar waar je een bladwijzer wilt maken.
Activeer rechtsboven de knop Meer opties, te zien als drie puntjes onder
elkaar.
Een menu verschijnt. Activeer hieruit de knop Bladwijzer toevoegen.
Activeer rechts bovenin de knop Bewaar.
Tip: Op dit scherm kan je kan eventueel ook nog een eigen gesproken notitie
toevoegen en deze ook weer verwijderen.
Let op: als je een bladwijzer op een later moment activeert kan je niet meer
direct terug naar de plek in het boek waar je eerder was. Je moet dan bij het
begin weer starten of onthouden waar je was gebleven en dan weer naar die pagina
navigeren. Maar je kunt natuurlijk ook eerst een extra bladwijzer zetten.
8. Een bladwijzer oproepen
Activeer rechtsboven de knop Inhoudsopgave. Deze is te zien als drie
streepjes.
Activeer rechts onderin de Tab Bladwijzers.
De lijst met bladwijzers in dit boek verschijnt. Selecteer en activeer de
gewenste bladwijzer.
Tip: Als je de bladwijzer lijst op het scherm hebt staan en je selecteert
een bladwijzer dan kan je met VoiceOver met een vinger naar boven of beneden
vegen en verschillende opties zoals Verwijder of Meer info kiezen die je kan
toepassen op deze bladwijzer. Gebruik je geen VoiceOver, tik dan op het info
icoontje direct rechts naast de naam van de bladwijzer.
9. Een bladwijzer verwijderen
Activeer in het boek rechtsboven de knop Inhoudsopgave. Deze is te zien als
drie streepjes.
Activeer rechts onderin de Tab Bladwijzers.
De lijst met bladwijzers in dit boek verschijnt. Navigeer met VoiceOver naar
de betreffende bladwijzer. Veeg met een vinger naar boven tot de optie
Verwijder, en activeer. Gebruik je geen VoiceOver, veeg dan de titel met een
vinger naar links en tik op de rode knop Verwijder.
10. Instellingen wijzigen
Weergave modi
Je kunt je boekenplank op verschillende manieren laten weergeven. Dit doe je
door de knop rechtsboven in de boekenplank te activeren. Je kan kiezen tussen
Toon Lijstweergave of Toon Coverweergave.
Sorteren en filteren
Ook kan je de lijst anders sorteren. Activeer hiervoor de knop Filteren
rechtsboven. Deze ziet eruit als drie ongelijke horizontale streepjes. In het
vervolgscherm kan je bijvoorbeeld op auteur of titel sorteren. De
standaardinstelling is Laatst Gebruikt. In dit scherm kun je ook filteren op een
bepaalde categorie, bijvoorbeeld alleen boeken tonen. Na het maken van je keuze
activeer je de Gereed knop, deze staat rechtsboven.
Lettergrootte, Themakleur, Navigatiemodus aanpassen
Je kunt onder meer de lettergrootte, kleur, themakleur of navigatiemodus.
Activeer hiervoor linksboven in het scherm de knop Open menu. Deze is te zien
als drie streepjes. Activeer daarna de knop Instellingen en pas de instellingen
naar wens aan.
Mobiele data uitschakelen
Als je niet wilt dat het mobiele netwerk (per ongeluk) wordt gebruikt kun je dit
uitschakelen via de knop Open Menu linksboven. Kies daarna Instellingen en zet
de schakelknop “2G/3G/4G toestaan” UIT.
11. Slaaptimer
Je kan een slaaptimer instellen als je een boek leest. Het boek wordt dan
automatisch gepauzeerd na een door jou bepaalde tijdindicatie. Handig mocht je
tijdens het luisteren in slaap vallen!
Activeer een boek.
Activeer rechtsboven in het boek de knop Meer opties.
Activeer de optie Slaaptimer. Kies in het vervolgscherm voor een van de
opties 15, 30, 45 of 60 minuten. Let op: de instelling die je kiest geldt
voor al je boeken.
Activeer de knop Start onderin het venster.
Tip: Je kan de slaaptimer ook instellen vanuit het afspeelscherm:
Zonder VoiceOver: druk lang op de afspeel/pauze knop.
Met VoiceOver: selecteer eerst de afspeelknop. Dubbeltik daarna met een vinger
en houd deze vast op het scherm. Wacht op de drietoon en laat dan je vinger los.
Er verschijnt daarna een menu met opties waarmee je de slaaptimer direct voor
een bepaalde tijdsduur kunt instellen.
12. Een ander afspeelscherm instellen
Standaard is het afspeelscherm voorzien van Daisyknoppen volgens de Daisy
zoekstructuur. Je kunt echter twee nog andere opties kiezen, Audio en Tekst en
Alleen Audio. Je leest nu eerst wat het inhoudt, daarna hoe je het instelt
Audio en tekst
Als je kiest voor de optie Audio en tekst is het scherm gevuld met de
inhoudsopgave. Je kan bijvoorbeeld naar een bepaald hoofdstuk of paginanummer
navigeren. Onderaan het scherm staat er een navigatiebalk. Hierin wordt vermeld
hoeveel tijd er is verstreken, totale leestijd van het boek, vorige/volgende
knoppen, de afspeel/pauze knop en het navigatieniveau. Dit niveau kan je
aanpassen door de knop met huidige niveau te activeren. Je past daarna het
niveau aan met VoiceOver door met 1 vinger naar boven of beneden te vegen.
Zonder VoiceOver schuif je met een vinger omhoog of omlaag.
Alleen audio
Als je kiest voor de optie Alleen audio staan er op de onderste helft van het
scherm knoppen waarmee je naar de volgende opties gaat: Afspeelknop,
Vorige/Volgende knop en Navigatieniveau. Daarboven staat de verstreken tijd,
gelezen- en de totale leestijd van het boek. Het leesniveau kan je aanpassen
door deze knop onderin te activeren. Er verschijnt dan een menu met
verschillende opties, zoals Pagina en Zin. Je past het niveau aan met VoiceOver
door met 1 vinger naar boven of beneden te vegen. Zonder VoiceOver schuif je met
een vinger omhoog of omlaag.
Daisyknoppen
Als je kiest voor de optie Daisyknoppen staat er in het midden van het scherm de
play/pauze knop, links en rechts de volgende / volgende knoppen en boven en
beneden op het scherm vind je de niveau hoger/lager knoppen. Onderin staan de
gelezen tijd, verstreken tijd en de totale speelduur.
Bij elke navigatiemodus vindt je rechts bovenin de knoppen: Leessnelheid,
Inhoudsopgave en Meer opties.
De navigatiemodus wijzigen
Open links bovenin op de boekenplank de knop Open menu (de drie streepjes).
Activeer de optie Instellingen.
Kies onder de koptekst Navigatie de optie Audio en tekst, Alleen audio of
Daisyknoppen
13. Kranten en tijdschriften lezen
Behalve boeken kun je met de Passendlezen app ook kranten en tijdschriften
lezen. Het verschil met boeken is dat je niet één tijdschrift kiest maar een
“abonnement” start, waardoor je steeds meerdere uitgaven in je lijst krijgt.
Een krant of tijdschrift toevoegen
Open de Open Menu knop linksboven in de boekenplank, te zien als drie
streepjes.
Activeer de knop Abonnementen
Activeer rechtsboven de knop Wijzig.
Het vervolgscherm verschijnt met koptekst: Abonnementen beheren. Hieronder
verschijnt een lijst met bovenaan de bestaande abonnementen en daaronder
opties voor nieuwe abonnementen.
Kies in de lijst een krant of tijdschrift en activeer deze. In het venster
staat informatie over dit abonnement.
Activeer de knop Abonneer.
Een krant of tijdschrift luisteren
Activeer de knop Open menu linksboven in de boekenplank.
Activeer de knop Abonnementen.
Een lijst met kranten en tijdschriften verschijnt waar je op bent
geabonneerd.
Activeer de krant of tijdschrift en vervolgens de editie.
Het afspeelscherm verschijnt. Je kan nu de editie afspelen.
Om terug te gaan naar de lijst activeer je linksboven de terugknop
Je kan ook een editie downloaden om deze zonder internetverbinding te kunnen
beluisteren. Activeer in dat geval via de knop Meer opties (te zien als met drie
puntjes) de knop Downloaden. Met VoiceOver kun je ook dubbeltikken en vasthouden
en na de drietoon de optie Downloaden kiezen. Om de download te verwijderen kies
je in dezelfde keuzelijst de optie Download verwijderen
Een abonnement opzeggen
Activeer rechtsboven in de lijst met abonnementen de knop Wijzig.
Activeer in het vervolgscherm het abonnement dat je wilt opzeggen.
Activeer in het vervolgscherm de knop Abonnement opzeggen.
Activeer tenslotte de OK knop.
Ga met een paar maal de Terugknop terug naar de boekenplank.
14. Berichten lezen en verwijderen
Soms krijg je een melding van Passend lezen, bijvoorbeeld over het onderhoud,
nieuwtjes, aankondigingen of andere berichten.
Je vindt deze berichten door de knop Open menu linksboven op de boekenplank en
vervolgens de knop Berichten te activeren.
Je kunt een bericht verwijderen door het bericht te openen en daarna de knop
Verwijder te activeren.
15. Verschillen in het gebruik van de app met iOS en Android
De app is op beide apparaten goed te gebruiken. Er zijn op momentvan schrijven
wel een behoorlijk aantal verschillen in de weergave. Zo staan de knoppen en
opties in het Android apparaat vaker boven in beeld en moet je soms door
meerdere venster navigeren om een instelling te doen.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org