Handige VoiceOver tips voor je Apple Mac

Hans Segers, Koninklijke Visio

Gebruik je VoiceOver op de Mac? Met deze handige tips en tricks, die je wellicht nog niet kende, leer je hoe je nog sneller je Mac kunt gebruiken.

Tip: Wil je meer leren met VoiceOver op de Mac, neem dan ook eens een kijkje bij het leerpakket Apple Mac leren van Koninklijke Visio.

Uitgangspunten

Uitgangspunt in alle teksten is dat Snelnavigatie Aan staat, en de Rotor op Navigatie staat, tenzij anders aangegeven.

De hier beschreven werkwijze is geschreven voor MacOS Sonoma maar zal grotendeels ook in voorgaande versies werken.

Aandachtspunt

• Werken Met, wordt in nieuwere macOS versies uitgesproken als In.

• Stop Werken Met, wordt in nieuwere versies macOS uitgesproken als Onvoldoende.

Tip 1: Je favoriete apps met een sneltoets starten

Om een app te starten zonder eerst allerlei handelingen te moeten verrichten, kan je er een commando voor aanmaken. In dit voorbeeld gaan we een sneltoets aanmaken om de Agenda app te openen met de RECHTER OPTION-toets + letter a.

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Open het VoiceOver Hulpprogramma met CONTROL+OPTION+F8. Je staat nu links in een tabel. VoiceOver meldt; Venster Hulpapparaat Categorieën’.

4. Indien VoiceOver meldt; ‘Onvoldoende Categorieën’, open de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

5. Ga in de tabel met PIJL RECHTS naar de optie Commando’s. De optie Commando’s is nu geselecteerd.

6. Sluit de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met).

7. Ga met PIJL RECHTS naar het tabblad Toetsenbord en activeer.

8. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Schakel Toetsenbord Commando’s In; en vink deze optie Aan. Activeer nogmaals om te bevestigen.

9. Ga met PIJL RECHTS naar de Venstermenuknop Gebruik. Indien nodig activeer en stel in op RECHTER OPTION-toets.

10. Ga met PIJL RECHTS naar de tabel Toetsenbord Commando’s, hier staan reeds een aantal sneltoetsen en bijbehorende acties.

11. Om een commando toe te voegen, ga met PIJL RECHTS naar de knop Voeg Toe en activeer.

12. Typ in dit voorbeeld de letter a.

13. Druk PIJL RECHTS en activeer de Commandomenu Knop. Je opent nu een tabel.

14. Ga met PIJL OMLAAG door de lijst met Menu Categorieën en activeer de categorie waarin je een opdracht wil koppelen aan de letter a.

15. In ons voorbeeld gaan we naar de laatste categorie Aangepaste Commando’s en activeer.

16. Activeer de eerste optie in dit menu; Open App.

17. Er verschijnt het Finder Dialoogvenster Apps.

18. Open de App lijst met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

19. Ga met PIJL OMLAAG naar de Agenda app.

20. Activeer de Agenda app met PIJL OMLAAG+PIJL OMHOOG. Je keert terug in de tabel. De focus staat nu bij de letter a.

21. Druk ENTER om deze sneltoets aan de tabel toe te voegen.

22. Sluit het VoiceOver Hulpprogramma met COMMAND+Q.

23. Vanaf nu kun je met RECHTER OPTION+a de Agenda app openen.

Opmerking

• Naast de knop Voeg Toe zit de Verwijder knop om sneltoetsen met bijbehorende opdrachten te verwijderen.

• Behalve een programma starten kunnen ook andere opdrachten aan een sneltoets worden gekoppeld, bijvoorbeeld een bestand openen, navigatie opdrachten, schermgordijn aanzetten, et cetera.

Tip 2: Apps automatisch opstarten

Apps die je veelvuldig gebruikt, kan je tijdens het opstarten van je Mac al opstarten.

Om dit te kunnen instellen moet de app geopend zijn.

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Start de app die je automatisch wil starten.

4. Activeer het Dock met CONTROL+OPTION+D en ga met PIJL RECHTS naar het programma dat je automatisch op wilt starten.

5. Open het Snelmenu (Contextmenu) met SHIFT+CONTROL+OPTION+M.

6. Ga met PIJL OMLAAG naar Opties.

7. Druk PIJL RECHTS en ga met PIJL OMLAAG naar de optie Open Na Inloggen; en activeer. Het venster sluit en de optie is nu aangevinkt.

8. Zodra je de Mac opnieuw opstart, zal de app meteen openen.

Opmerking

• Op dezelfde manier kan je de optie weer uitvinken om het automatisch starten ongedaan te maken.

• Een lijst van programma’s die automatisch opstarten vind je via Systeeminstellingen, Algemeen, Inloggen, Open bij inloggen. Met de knop Toevoegen en Verwijderen onder de tabel kun je nog apps toevoegen of verwijderen.

• Bij oudere macOS versies; ga via Systeemvoorkeuren, Gebruikers en groepen, tabblad Inloggen. Met de knop Toevoegen en Verwijderen onder de tabel kun je nog apps toevoegen of verwijderen.

Tip 3: Sneller navigeren en schermonderdelen controleren met Hotspots

Met Hotspots kun je schermonderdelen bewaken en er op elk gewenst moment snel naartoe springen. Voorbeeld; in Finder snel naar een map springen, of snel naar postbus in Mail springen. Je kan maximaal 10 Hotspots aanmaken (nul tot en met negen).

Een Hotspot aanmaken

1. Open de app waarin je een Hotspot wil aanmaken.

2. Ga naar het onderdeel waaraan je een Hotspot wil vastmaken.

3. Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+[CIJFERTOETS]. De Hotspot van dit onderdeel is aangemaakt.

Opmerking

• Had je al eerder een Hotspot met deze cijfertoets aangemaakt, wordt deze overschreven of vervangen.

Naar een Hotspot springen

1. Open de app waar één of meerdere Hotspots zijn aangemaakt.

2. Druk CONTROL+OPTION+[CIJFERTOETS] om naar de Hotspot in de app te springen.

De beschrijving van een Hotspot horen

Om de Hotspot te kunnen uitlezen moet de app wel geopend zijn maar hoeft niet actief te zijn.

1. Druk CONTROL+OPTION+COMMAND+[CIJFERTOETS] om de beschrijving van de Hotspot te horen.

Horen wanneer de waarde van een Hotspot verandert

Stel je hebt in Excel of Numbers een lange rij of kolom met getallen. In de laatste cel worden deze getallen bij elkaar opgeteld. Als in de rij of kolom een getal veranderd, veranderd automatisch ook het getal in de laatste cel. Als je wil weten wat de nieuwe waarde in de laatste cel is, moet je er telkens naartoe navigeren. Je kan de inhoud van die laatste cel ook volgen zonder er telkens naar toe te navigeren.

1. Ga naar de cel waarvan de inhoud wil volgen.

2. Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+[CIJFERTOETS] om de cel vast te maken aan een Hotspot.

3. Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+[CIJFERTOETS]. VoiceOver meldt: ‘Volgen’. De inhoud van de cel wordt nu gevolgd.

4. Zodra de inhoud van een cel in de rij of kolom verandert, meldt VoiceOver de nieuwe inhoud van de laatste cel.

5. Wil je het volgen stoppen, druk dan nogmaals SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+[CIJFERTOETS].

Opmerking

• De cijfertoets die je in stap 3 en 5 gebruikt moet dezelfde zijn die je in stap 2 hebt gebruikt om de Hotspot aan te maken.

De Hotspot kiezer

Weet je niet meer welke Hotspots je al hebt aangemaakt of welke toetscombinatie het ook alweer was?

1. Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+X om de Hotspot Kiezer te activeren. Een lijst met aangemaakte Hotspots wordt getoond.

2. Ga met PIJL OMLAAG door de lijst en activeer de gewenste Hotspot met ENTER of sluit de lijst met ESCAPE.

Een Hotspot verwijderen

1. Druk CONTROL+OPTION+[CIJFERTOETS] om naar de Hotspot te springen.

2. Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+[CIJFERTOETS] om de Hotspot te verwijderen.

Hotspot commando’s toewijzen aan toetsen of handelingen

Met het VoiceOver-hulpprogramma CONTROL+OPTION+F8 kun je Hotspot commando's toewijzen aan toetsen of gebaren. Wanneer je naar hotspots in tabellen, lijsten of webgebieden springt, kun je direct met deze onderdelen werken zonder een commando in te voeren.

Voor meer informatie hierover zie de webpagina van Apple support.

https://support.apple.com/nl-be/guide/voiceover/vo14092/mac

Tip 4: Sneller werken met de Onderdeelkiezer

De Onderdeelkiezer toont een lijst van alle items in een venster en geeft je de mogelijkheid hier snel naartoe te springen. Als je dus weet hoe een bepaald item op je scherm heet, bijvoorbeeld omdat je deze al eens eerder bent tegengekomen, dan kun je met de Onderdeelkiezer er snel naartoe navigeren. Het maakt niet uit om wat voor type onderdeel het gaat.

Je kan de Onderdeelkiezer dus gebruiken in dialoogvensters om:

• Snel naar de OK knop te springen

• Om snel het Browser onderdeel te vinden in Opslaan Als; vensters

• Om op een internetpagina in Safari snel onderdelen te vinden.

1. Open een app.

2. Open de Onderdeelkiezer met CONTROL+OPTION+I. Een onderdelenlijst wordt geopend.

3. Zoek met PIJL OMLAAG het juiste resultaat of typ een paar letters van hetgeen je zoekt, dit hoeven niet eens de eerste letters te zijn!

4. Druk ENTER op het juiste onderdeel. Je springt nu naar het gezochte onderdeel op het beeldscherm.

5. Activeer het onderdeel met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG.

Tip 5: Sneller typen met tekstvervanging

Om sneller te typen kun je bepaalde stukken tekst automatisch laten vervangen. Bijvoorbeeld: de drie letters m, v, g, door Met vriendelijke groet. De gewenste tekstvervangingen moeten wel nog aan een tabel toegevoegd worden.

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Open Systeeminstellingen.

4. Open de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

5. Ga in de tabel met PIJL RECHTS naar de optie Toetsenbord. De optie Toetsenbord is nu geselecteerd.

6. Sluit de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met).

7. Ga met PIJL RECHTS naar het rechter venster Toetsenbord.

8. Open dit venster met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

9. Ga met PIJL RECHTS naar de knop Tekstvervangingen en activeer.

10. Om een vervangende tekst toe te voegen, ga je met PIJL RECHTS naar de knop Toevoegen en activeer.

11. Typ in de kolom Vervang bijvoorbeeld de drie letters m, v, g, en druk PIJL RECHTS.

12. Typ in de kolom Door; Met vriendelijke groet en druk ENTER. De vervangende tekst is aan de tabel toegevoegd.

13. Wil je meer vervangende tekst aan de tabel toevoegen; herhaal dan stap 10 tot en met 12.

14. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

Opmerking

• Tekstvervanging werkt wel met Apple’s eigen Mail, Teksteditor en Pages maar niet met Microsoft Word.

De Tekstvervanging exporteren, importeren en bewaren als back-up

Er zijn meerdere redenen denkbaar om je Tekstvervangingstabel te exporteren zoals:

• Tabel bewaren als back-up.

• Tabel importeren na een schone installatie van macOS.

• Tabel importeren op een nieuwe Mac.

De tekstvervangingstabel exporteren

Opmerking

• Vreemd genoeg kan je met VoiceOver wel alle Tekstvervangingen met COMMAND+A selecteren, maar je kan deze selectie niet kopiëren en plakken in bijvoorbeeld de map Bureaublad in de Finder.

• Met de muis of Trackpad kan je de selectie wel naar de map Bureaublad kopiëren door te slepen.

1. Open Systeeminstellingen.

2. Activeer in de tabel de optie Toetsenbord. Het Toetsenbord venster is nu actief.

3. Activeer de knop Tekstvervangingen.

4. Selecteer al je tekstvervangingen in de tabel met COMMAND+A.

5. Sleep met de muis de selectie naar de map Bureaublad in de Finder.

6. in de map Bureaublad staat nu een bestand met de naam Tekstvervangingen.plist.

7. Sluit de Tekstvervangingen door de Gereed knop te activeren.

8. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

Een backup van de Tekstvervangingstabel maken

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Activeer de Finder, indien nodig open een nieuw Finder venster met COMMAND+N, en ga in de Navigatiekolom naar de map Bureaublad.

4. Selecteer het bestand Teksvervangingen.plist.

5. Kopieer dit bestand met COMMAND+C.

6. Activeer de Finder en ga in de Navigatiekolom naar de aangesloten externe USB stick of externe harde schijf.

7. Plak het bestand met COMMAND+V op de gewenste plek op de USB-stick of externe harde schijf.

8. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

De tekstvervangingstabel importeren

Start je nieuwe Mac of start je Mac na een schone installatie van macOS.

Opmerking

• Vreemd genoeg lukt het importeren van Tekstvervangingen niet met VoiceOver door het bestand te kopiëren en te plakken in de tabel.

• Dit lukt wel door met de muis of Trackpad te slepen.

1. Open Systeeminstellingen.

2. Activeer in de tabel de optie Toetsenbord. Het Toetsenbord venster is nu actief.

3. Activeer de knop Tekstvervangingen.

4. Activeer de Finder en selecteer in de map Bureaublad of USB stick het bestand Tekstvervangingen.plist.

5. Sleep met de muis of Trackpad het bestand naar de Tekstvervangingen tabel en laat los zodra de groene cirkel met kruisje verschijnt. De eventuele bestaande lijst wordt nu vervangen.

6. Sluit de Tekstvervangingen tabel door de Gereed knop te activeren.

7. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

Tip 6: Een sneltoets maken van een opdracht in het menu

Als voorbeeld gaan we een sneltoets aanmaken om een e-mail te bewaren als pdf-document. Je kan een belangrijke mail bewaren door hem te Archiveren of printen.

Vaak is het wel handig om een mail als pdf-document samen met de bijlagen in een map te bewaren.

Belangrijk

• Wanneer je een sneltoets maakt is het belangrijk dat je het commando exact invoert. Let dus goed op hoofdletters, kleine letters, tekens en punten.

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Open Systeeminstellingen.

4. Open de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

5. Ga in de tabel met PIJL RECHTS naar de optie Toetsenbord. De optie Toetsenbord is nu geselecteerd.

6. Sluit de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met).

7. Ga met PIJL RECHTS naar het Toetsenbord venster.

8. Open dit venster met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

9. Ga met PIJL RECHTS naar de knop Toetscombinaties en activeer.

10. Open de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

11. Ga in de tabel met PIJL RECHTS naar de optie Apps. De optie Apps is nu geselecteerd.

12. Sluit de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met).

13. Ga met PIJL RECHTS naar de knop Voeg Toe en activeer. Een venster wordt geopend. De focus staat op de Venstermenu knop Alle Apps.

14. Ga met PIJL RECHTS naar het tekstveld Menu titel en typ de exacte naam van het menucommando in. In dit voorbeeld, Exporteer als pdf…

15. Ga met PIJL RECHTS naar het tekstveld Toetscombinatie en druk OPTION+P

16. Ga met PIJL RECHTS naar de knop Gereed en activeer.

17. De sneltoets wordt nu opgeslagen en het venster sluit.

18. Druk ENTER of activeer de Gereed knop om het Toetscombinatie venster te sluiten.

19. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

Opmerking

• Door bij stap 13 de Venstermenuknop te activeren kan je ervoor kiezen om de sneltoets te koppelen aan een bepaalde app.

• Je kan een sneltoets rustig aanmaken voor Alle Apps. Apps die deze optie niet bieden, reageren dan ook niet als je de sneltoets activeert.

Tip 7: Zelf sneltoets commando’s maken

Deze sneltoetscommando’s werken alleen als VoiceOver aan staat.

Naast het starten van apps met een sneltoets, kan je ook sneltoetscommando’s aanmaken om opdrachten uit te voeren. Ook deze commando’s worden uitgevoerd in combinatie met OPTION, COMMAND of Fn. In dit voorbeeld gaan we het Snelmenu aan de sneltoets RECHTER OPTION+PUNT koppelen.

1. Indien nodig, zet Snelnavigatie Aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

2. Indien nodig, zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.

3. Open het VoiceOver Hulpprogramma met CONTROL+OPTION+F8. Je staat nu links in een tabel. VoiceOver meldt; ‘Venster Hulpapparaat Categorieën’.

4. Open de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).

5. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Commando’s. De optie Commando’s is nu geselecteerd.

6. Sluit de tabel met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met).

7. Ga met PIJL RECHTS naar het tabblad Toetsenbord en activeer.

8. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Schakel Toetsenbord Commando’s In en vink, indien nodig, deze optie Aan. Activeer dan nogmaals om te bevestigen.

9. Ga met PIJL RECHTS naar de Venstermenuknop Gebruik. Indien nodig activeer en stel in op RECHTER OPTION-toets.

10. Ga met PIJL RECHTS naar de tabel Toetsenbord Commando’s, hier staan reeds een aantal sneltoetsen en bijbehorende acties.

11. Om een commando toe te voegen, ga met PIJL RECHTS naar de knop Voeg Toe en activeer.

12. Voer een (hoofd)letter of leesteken in. In ons voorbeeld kiezen we voor de PUNT.

13. Druk PIJL RECHTS en activeer de Commandomenu Knop. Je opent nu een menulijst.

14. Ga met PIJL OMLAAG naar het onderdeel Algemeen en activeer.

15. Ga met PIJL OPLAAG naar de optie Open contextueel menu en activeer. De sneltoets is toegevoegd.

16. Sluit het VoiceOver Hulpprogramma met COMMAND+Q.

17. Nu kun je met RECHTER OPTION+PUNT het Snelmenu openen.

18. Sluit Systeeminstellingen met COMMAND+Q.

Tip

• Op dezelfde manier kun je een Trackpad of leesregel programmeren.

• Trackpad via VoiceOver Hulpprogramma, Commando’s, tabblad Trackpad.

• Leesregel via VoiceOver Hulpprogramma, Braille, tabblad Leesregels, selecteer leesregel, wijs commando’s toe.

Tip 8: Sneller werken met de Shortcat app

Met de Shortcat app kun je met het toetsenbord razendsnel opdrachten geven zonder dat je daarvoor sneltoetscombinaties hoeft te leren. Dit is geen standaard functie van de Mac, de Shortcat app moet je apart installeren. De app is gratis. Hoe Shortcat precies werkt lees je in dit artikel: Sneller werken op de Mac met Shortcat

Tip 9: Cursor volgen op de Mac uitschakelen met VoiceOver

De VoiceOver-cursor en toetsenbordfocus zijn standaard gesynchroniseerd en volgen elkaar. Dit heet 'cursor volgen'. Je kunt ook instellen dat de VoiceOver-cursor en de muisaanwijzer elkaar volgen.

Volgen van de muis-cursor inschakelen

1. Indien nodig, schakel VoiceOver in met COMMAND+F5.

2. Indien nodig, schakel Snelnavigatie; Aan met het gelijktijdig indrukken van PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

3. Open het VoiceOver-programma met CONTROL+OPTION+F8 of CONTROL+OPTION+Fn+F8.

4. Ga, indien nodig, met PIJL LINKS naar de kolom Links. VoiceOver meldt; ‘Hulp apparaat categorieën’.

5. Open de kolom met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS.

6. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Navigatie.

7. Sluit de kolom met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS.

8. Ga met PIJL RECHTS in het Venstermenu naar de optie Muisaanwijzer.

9. Druk nog één keer op PIJL RECHTS. Je staat nu op een Menuonderdeel.

10. Open het menu met het gelijktijdig indrukken van PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG.

11. Kies vervolgens een optie voor de muisaanwijzer: Volgt VoiceOver-cursor; of Verplaatst VoiceOver-cursor.

12. Sluit het VoiceOver programma met COMMAND+Q.

Opmerking

• Standaard is Negeert VoiceOver-cursor; ingesteld.

• Als je kiest voor Volgt de VoiceOver-cursor; leest VoiceOver het woord waarop je klikt voor of het woord links van de muispositie.

• Als je kiest voor Verplaats VoiceOver-cursor; zwijgt VoiceOver over de positie van de muiscursor. De muispositie is dan alleen visueel waar te nemen.

Het volgen van de cursor uitschakelen

Het kan nuttig zijn om cursornavigatie uit te schakelen, zodat toetsenbord, muisaanwijzer en invoegpunt onafhankelijk werken. In de Berichten app kun je bijvoorbeeld de VoiceOver-cursor naar het berichtgedeelte verplaatsen om inkomende berichten te horen, terwijl de toetsenbordfocus in het tekstveld blijft voor het typen van uitgaande berichten.

1. Indien nodig, schakel VoiceOver in met COMMAND+F5.

2. Indien nodig, schakel Snelnavigatie; Aan met het gelijktijdig indrukken van PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

3. Open het VoiceOver-programma met CONTROL+OPTION+F8 of CONTROL+OPTION+Fn+F8.

4. Ga, indien nodig, met PIJL LINKS naar de kolom Links. VoiceOver meldt; ‘Hulp apparaat categorieën’.

5. Open de kolom met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Navigatie.

6. Sluit de kolom met PIJL OMLAAG+PIJL LINKS.

7. Ga met PIJL RECHTS in het Venstermenu naar de optie Synchroniseer Toetsenbordfocus En VoiceOver-cursor.

8. Schakel dit Aankruisvak; Uit, met OMHOOG+PIJL OMLAAG.

9. Ga met PIJL RECHTS naar de optie Muisaanwijzer en controleer of hier Negeert VoiceOver-cursor; staat ingesteld.

10. Sluit het VoiceOver programma met COMMAND+Q.

Opmerking

• Standaard is de optie Synchroniseer Toetsenbordfocus En VoiceOver-cursor; aangevinkt.

• Het volgen van de cursor kan je tijdelijk in- of uitschakelen met CONTROL+OPTION+SHIFT+F3. De instellingen in het VoiceOver-programma worden niet gewijzigd.

Werken met cursor volgen uitgeschakeld

Tip 10: Met VoiceOver muisklikken uitvoeren op de Mac

Met de linker muisknop activeer je een aankruisvak; open je een link of bevestig je een opdracht. Met de rechter muisknop open je een Snelmenu.

VoiceOver gebruikers kunnen dit nabootsen met een VoiceOver commando.

1. Plaats de muiscursor op het onderdeel waarop je wil klikken. Dit kan door het verplaatsen van de muis, vegen over het Trackpad of het verplaatsen van de VoiceOver cursor met de TAB-toets of pijltoetsen.

2. Voor linker muisknop; druk CONTROL+OPTION+SHIFT+SPATIEBALK.

3. Voor rechter muisknop; druk CONTROL+OPTION+SHIFT+SPATIEBALK+SPATIEBALK. Hierbij moet je twee keer kort achter elkaar op de spatiebalk drukken.

Opmerking

• Wanneer je hebt ingesteld dat de muisaanwijzer niet de VoiceOver cursor moet volgen; plaats dan eerst de VoiceOver cursor naar het onderdeel en druk vervolgens CONTROL+OPTION+Fn+COMMAND+F5 om ook de aanwijzer op het onderdeel te plaatsen.

• Soms werken de muisklikken niet met VoiceOver. Plaats dan eerst de VoiceOver cursor naar het onderdeel en druk vervolgens het VoiceOver commando voor de linker of rechter muisklik.

• Snelnavigatie gebruikers bootsen de linker muisknop na met het gelijktijdig indrukken van PIJL OMHOOG+ PIJL OMLAAG.

Tip 11: Trackpad met VoiceOver gebruiken op de Mac

Je kunt een Trackpad of muis op een Mac gebruiken met VoiceOver. Voorwaarde is dat je de cursor op het scherm kan volgen, ook al kun je de tekst op het scherm niet lezen.

Opmerking

• Voor VoiceOver Trackpadgebaren heb je een ingebouwde of externe Trackpad nodig op je MacBook of Mac.

VoiceOver-Trackpad gebaren in- of uitschakelen

VoiceOver Trackpad gebaren inschakelen

• Houdt de toetsen CONTROL+OPTION ingedrukt en maak met twee vingers een draaiende beweging naar rechts op de Trackpad.

VoiceOver Trackpad gebaren uitschakelen

• Houdt de toetsen CONTROL+OPTION ingedrukt en maak met twee vingers een draaiende beweging naar links op de Trackpad.

Opmerking

• Wanneer je VoiceOver-gebaren gebruikt, kun je de muisknop optie van de Trackpad niet gebruiken. Je kunt de muisknop optie alleen gebruiken samen met een speciale toets, zoals bij CONTROL+klikken.

Hoe werken VoiceOver-Trackpad-gebaren?

VoiceOver-gebaren voer je uit door met één of meer vingers over de Trackpad te slepen, snel te bewegen of te tikken. Ook kun je een draaiende beweging op de Trackpad maken. Verschillende technieken kunnen worden gebruikt om een gebaar uit te voeren. Wanneer je een vinger over de Trackpad sleept, verplaats je de VoiceOver-cursor.

Aan de slag met gebaren

• Je kunt Toetsenbord Help gebruiken om een VoiceOver-trackpadgebaar veilig uit te proberen. Je hoort van VoiceOver wat het gebaar doet zonder het bijbehorende commando uit te voeren. Voor meer informatie zie: VoiceOver leren en oefenen

• Een overzicht van de standaard Trackpad gebaren vind je via deze onderstaande link: Standaard Trackpadgebaren voor VoiceOver op de Mac

• Je kunt extra Trackpadgebaren aanmaken door er commando's van VoiceOver aan toe te voegen. Voor meer informatie zie: Toetsenbordcommando's en Trackpadgebaren voor VoiceOver aanpassen

• Met Trackpadgebaren kun je door met twee vingers te draaien op de Trackpad de Rotor instellen. Voor meer informatie zie: De Trackpadgebarenrotor gebruiken met VoiceOver.

Trackpad uitschakelen bij gebruik VoiceOver.

Op een MacBook kan het Trackpad lastig zijn voor VoiceOver gebruikers. Voorkom per ongeluk uitgevoerde gebaren door het Trackpad uit te schakelen wanneer VoiceOver is ingeschakeld.

1. Indien nodig, schakel VoiceOver in met COMMAND+F5.

2. Zet Snelnavigatie aan met PIJL LINKS+PIJL RECHTS.

3. Open het VoiceOver-programma met CONTROL+OPTION+F8 of CONTROL+OPTION+Fn+F8.

4. Selecteer in de linke kolom de optie Commando’s; met PIJL RECHTS.

5. Ga in het rechterdeel naar Trackpad opties en activeer.

6. Ga in dit venster naar de laatste optie, Negeer TrackPad Wanneer VoiceOver Is Ingeschakeld.

7. Schakel de optie in met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG.

8. Activeer de knop Gereed. Het venster sluit.

9. Ga naar de optie Trackpad en schakel deze in met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG.

10. Nu is de Trackpad uitgeschakeld. Mocht dit niet lukken, zet dan een keer VoiceOver Uit en weer Aan.

11. Sluit het VoiceOver-programma met COMMAND+Q

Voor meer informatie zie Trackpadgebaren gebruiken om VoiceOver te bedienen op de Mac

Tip 12: Uitspreken wat onder de cursor staat

Als je slechtziend bent en een Mac gebruikt, kun je Zoom of VoiceOver gebruiken. Bij voorkeur gebruik je Zoom met een muis of Trackpad. Nadeel bij Zoom is dat je het overzicht op je scherm verliest.

Als je de tekst op het scherm wel ziet, maar niet kunt lezen, kun je gebruikmaken van 'Uitspreken wat onder de cursor staat'. Dit werkt als je de muiscursor nog kunt zien. Beweeg de muis of Trackpad en VoiceOver leest het woord of de knop voor waar de cursor op staat.

Uitspreken wat onder de cursor staat instellen

1. Open Systeem voorkeuren, Toegankelijkheid, VoiceOver, VoiceOver-programma.

2. Ga naar Detailniveau en activeer het tabblad Aankondigingen.

3. Zet een vinkje bij de laatste optie Spreek Tekst Onder De Cursor Uit Met Vertraging.

4. Pas met de schuifregelaar de vertragingstijd naar eigen voorkeur aan.

5. Sluit Systeem voorkeuren met COMMAND+Q.

Hoe werkt het?

1. Zet VoiceOver aan met COMMAND+F5.

2. Beweeg de cursor met de muis of Trackpad over het scherm. Zodra je stopt wordt de tekst van een knop, tabblad, een woord, een hele zin of alinea voorgelezen. Afhankelijk van de app waarin je werkt.

Opmerking

• Als je een ring op het scherm ziet in plaats van de pijlpunt, betekent dit dat de Trackpad-opties zijn ingeschakeld. Om dit uit te schakelen, ga je naar Systeeminstellingen, Toegankelijkheid, VoiceOver-programma, Commando’s. Verwijder vervolgens het vinkje bij Trackpad.

Gebruikte toetscombinaties

Algemene toetscombinaties

VoiceOver commando’s

Snelnavigatie toetsen

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org