Anneloes Keesmaat en Marieke Haverkamp, Koninklijke Visio

Hoe kun je afspraken bijhouden en ervoor zorgen dat je niets vergeet als je
slechtziend of blind bent? Op welke manier kun je de wekker zetten? Hoe kun je
eenvoudig nagaan hoe laat het is? In dit artikel vindt je tips over
verschillende onderwerpen om je tijd en afspraken in de gaten te houden.
Ben je benieuwd naar de verschillende mogelijkheden en wil je dit liever onder
deskundige begeleiding ontdekken? Dat kan bij Koninklijke Visio. Aan het einde
van het artikel vindt je meer informatie.
Welke agenda is geschikt als je slechtziend of blind bent?
Op welke manier kun je het beste je afspraken bijhouden? Hier zijn verschillende
mogelijkheden voor. We lichten er een paar toe.
Agenda op papier
Wanneer het voor jou visueel mogelijk is, kun je ervoor kiezen een grootletter
agenda aan te schaffen. Ook kun je zelf een papieren agenda maken met een
tekstverwerker zoals bijvoorbeeld Word:
Maak een nieuw Word document, waarbij elke dag een bladzijde beslaat.
Typ hier zelf de dagen en data in, zodat je met de zoekfunctie gemakkelijk
een bepaalde dag kan opzoeken en nalezen of er al afspraken staan, of nieuwe
afspraken toevoegen.
Print het uit doe dit in een map. Je hebt nu een losbladig systeem
gecreëerd.
Hierin kun je nog extra systeem aanbrengen door gebruik te maken van
tabbladen of gekleurd papier.
Agenda in Braille
Behalve papieren agenda’s bestaan er ook brailleagenda’s en braillekalenders
agenda’s en kalenders die in brailleschrift zijn uitgevoerd. Ze zijn
verkrijgbaar via de CBB (Christelijke Bibliotheek voor
Blinden en Slechtzienden).
www.leesbutler.nl/categories/Overig
Agenda met spraak op telefoon of tablet
Heb je een iPhone, iPad of andere smartphone of tablet? Dan is deze voorzien van
een agenda app die je kunt gebruiken. De visuele weergave zoals lettergrootte of
kleur zijn bij de standaard agenda’s van de meeste toestellen tot op zekere
hoogte aan te passen. Ook zijn ze op de meeste toestellen blind te gebruiken met
schermlezer VoiceOver of Talkback.
Daarnaast zijn er speciale agenda apps met vereenvoudigde weergave en bediening.
Enkele voorbeelden zijn VO calendar en VA Calendar. Bij het gebruik van deze
agenda’s kun je zowel je afspraken typen als inspreken.
Download VO Calendar voor iPhone (of
iPad)
Download VA Calendar voor
iPad
Het is ook mogelijk om de agenda app met je stem te bedienen. Op je iPhone,
iPad, Apple Watch maar ook op de Apple HomePod speaker kun je dit doen met
spraakassistent Siri.
Ga naar uitleg over Siri gebruiken voor onder andere je
agenda
Zijn er horloges voor slechtziende of blinde mensen?
Veel mensen gebruiken de telefoon om te weten hoe laat het is. Wil je liever een
horloge om je pols, dan zijn er speciale horloges verkrijgbaar voor mensen met
een visuele beperking. Hieronder worden verschillende soorten horloges benoemd
die onder andere verkrijgbaar zijn bij leveranciers van hulpmiddelen. Welk
horloge voor jou het meest geschikt is, is afhankelijk van je persoonlijke
situatie maar natuurlijk ook van je voorkeur en smaak.
Regulier horloge met grote cijfers

Er zijn reguliere horloges in de handel die voorzien zijn van grote, duidelijke
cijfers en van extra contrast tussen wijzers en wijzerplaat. Ze zijn beschikbaar
in zowel dames- als herenmodellen. Je kunt ze kopen in reguliere winkels of bij
leveranciers van hulpmiddelen.
Braille horloges
Een braille horloge is uitgevoerd als een regulier horloge, maar de cijfers zijn
onder een glasplaatje in voelbare puntjes in braillenotatie weergegeven. Het
glasplaatje kun je vanaf de onderzijde naar boven openen. Hierdoor kun je de
cijfers voelen. De wijzers zijn extra dik uitgevoerd zodat je ze tijdens het
voelen niet per ongeluk kunt verbuigen. Braille horloges zijn verkrijgbaar in
zowel dames- als herenmodellen bij leveranciers van hulpmiddelen.
Horloge met voelbare aanduiding
Een voelbaar horloge die aan de zijkant en aan de bovenzijde voorzien van een
ring. In elke ring zit een metalen kogeltje dat met een magneetje op een
bepaalde plek wordt gehouden. Het ene kogeltje geeft de uren aan, het andere de
minuten. Door te voelen waar de balletjes zich bevinden kun je de tijd aflezen.
Het voordeel van zo’n horloge is dat je op een stille wijze kunt nagaan hoe laat
het is. Een nadeel kan zijn dat de kleine balletjes moeilijk voelbaar zijn. Ook
zijn deze horloges relatief prijzig.
Behalve een horloge met voelbare trilling kun je ook een klokje met
trilling
gebruiken die je in je zak kunt steken. Deze is uitgevoerd met drie voelbare
punten die je door ze in te drukken met trillingen de tijd aangeven. Deze
horloges zijn verkrijgbaar bij leveranciers van hulpmiddelen. Je kunt ze ook
kopen in een uitvoering die je als ketting om je nek kunt hangen.
Sprekende horloges
Bij dit type horloges kun je de tijd uit laten spreken door op een knop te
drukken. Er bestaat ook een versie die in plaats van een knop een touchscreen
gebruikt. Deze
DianaTalks
is verkrijgbaar in verschillende talen en verschillende uitvoeringen.
Er is ook een sprekende sleutelhanger: de Senseworks
reiswekker.
Een nadeel van een sprekend horloge is dat iedereen het kan horen wanneer jij
wilt weten hoe laat het is.
Alarmhorloges
Deze horloges bevatten een noodknop om alarm mee te slaan. Met één druk op de
knop kun je iemand snel alarmeren. Als je deze knop activeert worden de
telefoonnummers die vooraf zijn geprogrammeerd na elkaar gebeld, of wordt (ook)
je locatie met hen gedeeld. Er zijn diverse alarmhorloges beschikbaar met extra
functies. Hierbij kun je denken aan een wekker, stappenteller, slaapmonitor en
bloedrukmeter.
Ga naar een overzicht van diverse
alarmhorloges.
Apple Watch
De Apple Watch is een zogenaamde smartwatch en kun je een beetje vergelijken met
een kleine smartphone die om je pols. Behalve de tijd aflezen kun je er diverse
apps op installeren en gebruiken, whatsapp berichtjes lezen et cetera. De Apple
Watch is net als andere Apple producten toegankelijk voor slechtziende en blinde
mensen door het gebruik van spraak, vergroting en braille.
Op een Apple Watch kun je ook de tijd laten uitspreken, opvragen met Siri of met
trillingen de tijd laten aangeven.
Omdat een Apple Watch in verbinding staat met je iPhone kun je hem alleen
gebruiken in combinatie met een iPhone.
Meer informatie over Apple Watch vind je op het Visio Kennisportaal:
Ga naar een podcast over de Apple
Watch
Meer artikelen en video’s over Apple
Watch
Zijn er wekkers voor slechtziende of blinde mensen?
Reguliere en aangepaste wekkers
Er zijn wekkers in de handel die goed bruikbaar zijn wanneer je slechtziend of
blind bent. Voor slechtziende mensen zijn er wekkers met veel contrast tussen de
wijzers en wijzerplaat of vergrote weergave in het display. Deze zijn
verkrijgbaar in de reguliere winkels of bij leveranciers van hulpmiddelen. Bij
de laatste kun je ook sprekende en trillende wekkers kopen. Trillende wekkers
zijn wekkers die geen geluidsignaal geven, maar een trilling. Dit kan fijn zijn
wanneer je het niet prettig vindt als je wekker een hard geluidsignaal geeft.
Het nadeel van een sprekende wekker kan zijn dat als je de tijd opvraagt andere
mensen er wakker van kunnen worden.
Wekker op je smartphone of tablet
De meeste, zo niet alle smartphones of tablets zin standaard uitgerust met een
app met klokfuncties waaronder een wekkerfunctie. In veel gevallen kun je die
wekker met je stem bedienen. Mocht je dat niet willen of kunnen dan kun je ook
de app gebruiken mits deze voor jou voldoende toegankelijk is.
Meer informatie over de toegankelijke klok app op iPhone of iPad vind je op het
Visio Kennisportaal:
iPhone leren deel 7 - Siri
stembediening
De wekker zetten zonder
Siri
Alarmklok
Daarnaast is er ook een Nederlands sprekende alarmklok te verkrijgen. Dit is een
tafelmodel met één grote blauwe drukknop, die behalve een alarmfunctie ook de
tijd, dag, of datum kan uitspreken.
Meer informatie over de Senseworks sprekende
alarmklok.
Hoe maak je gesproken notities als je slechtziend of blind bent?
Met gesproken notities neem je (korte) geluidsfragmenten op. Denk aan een
telefoonnummer of een boodschappenlijstje. Ook kun je bijvoorbeeld
receptenboeken en adressystemen inspreken.
Om de notities in te spreken kun je een app op je telefoon of tablet gebruiken.
Maar het kan ook met een speciaal voor dit doel gemaakte memorecorders.
Memorecorders
Reguliere memorecorders zijn vaan niet goed toegankelijk omdat ze vaak gebruik
maken van een klein display of uitgevoerd zijn met kleine of slecht voelbare
knoppen.
Er bestaan ook memo-apparaatjes waarin je slechts een aantal berichtjes kunt
opnemen, bijvoorbeeld in de vorm van een sleutelhanger. De mogelijkheden hiervan
zijn zeer beperkt.
Er zijn daarom ook memorecorders voor slechtziende en blinde mensen in de
handel. Deze memorecorders kunnen mogelijk onder voorwaarden door de
ziektekostenverzekeraar worden vergoed. De voorwaarden verschillen per
verzekeraar en product.
Een voorbeeld van zo’n memorecorder is de Milestone. Bij deze memorecorder
kunnen geluidsfragmenten in verschillende mappen geordend worden opgeslagen
worden. Hij heeft goed voelbare knoppen en spreekt behalve je memo’s ook de naam
van de map uit. De Milestone kent drie verschillende uitvoeringen:
Milestone 112:
De Milestone 112 is een memorecorder met vijf mappen, die je zelf een naam kunt
geven door deze in te spreken. Hij is zeer eenvoudig te bedienen, goed te
verstaan en heeft een goede opnamekwaliteit.
Ga naar de gebruikshandleiding van de milestone
112
Milestone 212:
Naast de mogelijkheden die de Milestone 112 biedt, kun je bij dit type ook
muziek en boeken in Daisy formaat luisteren. Ook kan deze Milestone (grote)
tekstbestanden voorlezen. Boeken, teksten en natuurlijk je memo’s kun je behalve
op het interne geheugen ook opslaan op een externe SD geheugenkaart.’
Ga naar een gebruikshandleiding van de milestone
212
Milestone 312:
Dit is de Milestone met de meeste mogelijkheden. Naast de functies die de
Milestone 212 biedt, zit er op deze uitvoering ook een alarmfunctie, waar je de
tijd kunt beluisteren en een alarm kunt zetten. Ook zijn er een aantal functies
los verkrijgbaar (in de vorm van software): een radio en een agendafunctie. Ook
heeft deze Milestone de meest uitgebreide mogelijkheden om je opnames te
organiseren. Door al deze mogelijkheden is zijn de bediening en
instelmogelijkheden complexer dan bij de andere modellen.
Meer informatie en prijzen van de diverse Milestone modellen vind je op de
websites van diverse leveranciers van hulpmiddelen.
Notities inspreken op je telefoon of tablet
Op je telefoon of tablet zit standaard een dictafoon app. Ook zijn er apps om
notities te maken. In het laatste geval spreek je geen audioboodschap in, maar
dicteer je de tekst die je normaliter ook zou kunnen typen. Of je de dictafoon
of notities kunt gebruiken is afhankelijk van de toegankelijkheid en eventueel
je dicteervaardigheden.
Behalve de standaard dictafoon app op je apparaat kun je er ook voor kiezen om
memorecorder apps te downloaden die wellicht beter bij je passen.
Meer informatie vind je op het Visio Kennisportaal:
Memorecorder apps met mappen
functie
iPhone leren deel 11 -
Dictafoon
Kom je er niet uit?
Dit artikel gaf je informatie over verschillende onderwerpen om de tijd en
afspraken bij te kunnen houden. Het gaat hierbij om algemene tips die vaak als
prettig worden ervaren maar er zijn uiteraard ook nog andere tips die wellicht
beter bij jou passen. Of heb je andere vragen over het dagelijks handelen zoals
huishouden, mobiliteit en vrijetijdsbesteding. De ergotherapeuten van
Koninklijke Visio helpen je op professionele wijze met tips en praktische
adviezen.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org