Een museum bezoeken als je niet of niet goed ziet

Renske van Dokkum, Koninklijke Visio

Wanneer je niet of niet goed ziet en lekker een dagje uit wil gaan denk je misschien niet zo gauw aan het bezoeken van een museum. Tegenwoordig zijn er echter heel wat mogelijkheden voor mensen die een visuele beperking hebben.

In dit artikel lees je hoe een museum bezoeken plezierig en hopelijk inspirerend voor je kan zijn:

• We geven je informatie over wie zich in Nederland bezighouden met de toegankelijkheid van musea en wat ze doen.

• Je ontdekt wie er toegankelijke musea-uitjes aanbieden.

• We geven een overzicht van een aantal musea in Nederland die toegankelijk zijn voor mensen met een visuele beperking of zich hiervoor inzetten.

• Tot slot geven we je tips die je kunnen helpen om van je museumbezoek een succes te maken!

Hoe toegankelijk zijn musea als je slechtziend of blind bent?

Nederland telt zo’n 400 musea. Veel daarvan zijn steeds meer gericht op toegankelijkheid en inclusie. Audiotours worden steeds vaker aangeboden. Geleidehonden mogen mee het museum in. In enkele musea tref je geleidelijnen aan.

Wettelijke normen over de toegankelijkheid van musea zijn er (nog) niet in Nederland. Maar musea hebben wel te maken met de Code Diversiteit en Inclusie. Deze code biedt de culturele en creatieve sector handvatten om inclusie structureel te bevorderen. Ook naar het VN-Verdrag Handicap 2016, dat als doel heeft de samenleving inclusief te maken, wordt steeds strenger gekeken. Zodoende worden de Nederlandse musea steeds beter toegankelijk voor bezoekers met een visuele beperking.

Wie zetten zich in voor de toegankelijkheid van musea?

In Nederland zetten verschillende organisaties zich in voor de verbetering van de toegankelijkheid van musea. We zetten er een vijftal voor je op een rij.

1. Museum4all

De webpagina van Museum4all (onderdeel van Oren en Ogen tekort) biedt een overzicht van musea die aantrekkelijk zijn voor mensen die minder goed zien, minder goed horen of minder mobiel zijn. Het doel is om mensen te inspireren vaker een museum te bezoeken en musea te laten zien hoe je met eenvoudige aanpassingen de toegankelijkheid kunt verbeteren. Visio is partner van Museum4all en adviseert musea over toegankelijkheid. Op de website van Museum4all verschijnen iedere maand nieuwe musea. Bij elk museum vind je behalve algemene informatie zoals openingstijden ook een beschrijving van de toegankelijkheid.

Ga naar de webpagina van Museum4all

2. Zienswijzen

In een samenwerkingsproject tussen Stichting Oogfonds Nederland en Stichting KUBES is in 2019 het project Zienswijzen opgezet. Daarbij bezochten de zogenaamde Zienswijzers, een aantal blinde en slechtziende bezoekers, als Mystery Guest' diverse musea. Ze beoordeelden die op bereikbaarheid, betreedbaarheid, vindbaarheid en veiligheid. Het resultaat is samengevat in het rapport Zienswijzer.

Download de Zienswijzer (pdf)

3. Musea Bekennen Kleur

In maart 2020 ging een samenwerkingsverband van twaalf musea van start dat helemaal om inclusie en diversiteit draait. Op de website van Musea Bekennen Kleur vind je voorbeelden van toegankelijke tentoonstellingen en musea.

Ga naar de website van Musea bekennen kleur.

4. RAAK Stimuleringsprijs

De RAAK Stimuleringsprijs moedigt musea aan hun collectie toegankelijk te maken voor mensen met een visuele beperking. De prijs is een initiatief van het Oogfonds, het Van Abbemuseum en Stichting Dedicon en wordt ondersteund door verschillende fondsen.

De jury, die bestaat uit mensen met een visuele beperking, de museumwereld en (blinde) kunstenaars, bepaalt welke drie musea het beste voorstel hebben ingediend en stellen hiermee een shortlist samen. Deze top drie wordt dan bekend gemaakt op de website van RAAK. Vervolgens wordt het publiek gevraagd te stemmen op hun favoriet, zij bepalen de uiteindelijke winnaar.

Ga naar de website van RAAK

5. Museumconsulenten

Museumconsulenten geven praktische tips en bieden stappenplannen voor het opzetten en beheren van een museum. Hierbij kunnen ze ook helpen met de vraag hoe een museum interessant gemaakt kan worden voor een meer divers en inclusief publiek. Waar begin je dan als museum of erfgoedinstelling? Welke acties kan een museum uitzetten? En: hoe pak je dat aan? In de wegwijzer Code diversiteit en inclusie staat nuttige informatie over diversiteit, toegankelijkheid en inclusie.

Ga naar de website van Museumconsulenten

Wie bieden toegankelijke museum-uitjes?

Er bestaan in Nederland verschillende organisaties die toegankelijke museum-uitjes bieden aan mensen met een visuele beperking. We vermelden er hier drie.

1. Stichting KUBES

KUBES is een non-profit vrijwilligersorganisatie die het jou, als slechtziende of blinde kunstliefhebber, mogelijk maakt om te genieten van kunst en cultuur. Wat voor de goedziende kunstliefhebber heel vanzelfsprekend is kan met aanpassingen ook voor slechtziende of blinde mensen mogelijk worden.

KUBES organiseert toegankelijke excursies naar musea, beeldentuinen of cultureel erfgoed. Denk bijvoorbeeld aan een bezoek aan de Tweede Kamer, museum Beelden aan Zee of diverse stadswandelingen. KUBES zorgt voor voldoende begeleiding, bekwame gidsen én dat er tijdens de excursie zoveel mogelijk aangeraakt kan worden.

Ook organiseert KUBES het jaarlijkse beeldhouwweekend, exposities van het werk van kunstenaars met een visuele beperking en culturele weekenden in binnen- of buitenland. Op de website van KUBES vind je regelmatig nieuwe tips en suggesties over activiteiten of locaties die voor slechtzienden en blinden interessant en toegankelijk zijn.

Ga naar de website van Kubes

2. Oren en Ogen Tekort

De missie van Stichting Oren en Ogen tekort is kunst en cultuur toegankelijker maken voor mensen met een auditieve of visuele beperking. Met de activiteiten die zij organiseren proberen ze de belemmeringen weg te nemen en te zorgen voor een complete beleving. De kernwoorden van de stichting zijn: verwonderen, vertellen, beleven, participeren en verbinden. Ook geeft Oren en ogen tekort musea tips over toegankelijkheid.

De stichting vindt dat iedereen de mogelijkheid moeten hebben om te allen tijde optimaal van stadswandelingen, kunst, poëzie en cultuur te kunnen genieten. Door alle zintuigen te prikkelen wordt de beleving mooier. De herinnering blijft dan nog beter hangen.

Ga naar de website van Oren en Ogen tekort

3. Oogtours

Oogtours biedt museumrondleidingen voor slechtziende en blinde mensen.

Op de laatste zaterdagmiddag van de maand biedt Oogtours meestal een rondleiding aan in een museum op het moment dat daar iets bijzonders wordt aangeboden. Vaak is dat een van de drie grote musea op het Museumplein in Amsterdam, of een museum in de omgeving. Ook is het mogelijk om een rondleiding in een museum naar keuze te reserveren voor een groep van minimaal vier personen.

E-mail: oogtours@gmail.com

Twitter: @oogtours

Welke musea zijn toegankelijk?

Hieronder vind je 20 musea in alfabetische volgorde die goed toegankelijk zijn of zich hiervoor inzetten. Ook noemen we musea met speciale rondleidingen of projecten voor mensen die niet of niet goed kunnen zien.

1. Archeon, Alphen aan den Rijn

In museumpark Archeon in Alphen aan den Rijn ontdek je de wereld van de prehistorie, de Romeinen en de middeleeuwen aan den lijve. Er worden verhalen over vroeger verteld en beleefd. Daarnaast is de parkgids van het Archeon in braille verkrijgbaar.

Ga naar de website van Archeon

2. CODA museum, Apeldoorn

Het Coda museum in Apeldoorn biedt elke twee maanden onder de titel ‘Onzichtbaar zichtbaar’ rondleidingen aan voor mensen die slechtziend of blind zijn. Door Visio opgeleide rondleiders maken datgene wat onzichtbaar is, “zichtbaar” door middel van voelen, ruiken en luisteren. Soms hebben kunstenaars kleine voorbeelden van werken gemaakt die door de deelnemers gevoeld kunnen worden of er zijn voelbare kunstwerken geprint met een 3D printer.

Voor slechtziende deelnemers zijn er iPads aanwezig waarmee je kunt inzoomen op bepaalde delen van een of meerdere kunstwerken.

Begeleiders hebben gratis toegang.

Ga naar de website van CODA

3. Escher in Het Paleis, Den Haag

Escher in Het Paleis is een uniek samenwerkingsproject gestart met de Haagse Hogeschool, de middelbare school ISW Hoogeland, Koninklijke Visio en stichting Voorall. Technasium leerlingen van ISW Hoogeland onderzochten hoe de werken van Escher toegankelijk gemaakt kunnen worden voor mensen met een visuele beperking.

Dit project heeft geresulteerd in een aantal unieke stukken die gebruikt worden om werk van M.C. Escher voelbaar te maken. En om het verhaal achter de kunstenaar en zijn technieken beleefbaar te maken.

De stukken zijn opgenomen in de reguliere programmering van het museum in de vorm van een serie rondleidingen voor slechtziende en blinde mensen. Ook is er een speciale versie van de Highlights audiotour gemaakt. Deze laat mensen met een visuele beperking tot in detail kennisnemen van acht topstukken.

Escher in Het Paleis organiseert daarnaast een aantal keren per jaar speciale rondleidingen voor mensen die een visuele beperking hebben. Tijdens deze rondleiding vertellen speciaal getrainde gidsen over het leven en werk van Maurits Cornelis Escher. Je leert de kunstwerken op een interactieve manier kennen en vormt je een beeld aan de hand van voelen, horen en inbeelden. Er worden tijdens de rondleiding speciaal ontworpen reliëfreproducties en props gebruikt om de kunstwerken nog intensiever te kunnen beleven.

Voor de rondleidingen onder begeleiding van een gids vraagt het museum de normale entreeprijs. Begeleiders mogen gratis naar binnen.

Ga naar de website van Escher in Het Paleis

4. Het Markiezenhof, Bergen op Zoom

Het Markiezenhof in Bergen op Zoom houdt speciale rondleidingen voor slechtziende en blinde mensen tijdens de tentoonstelling “Voorbij ijdelheid, zes eeuwen zilver in en rond Bergen op Zoom”. Tijdens deze rondleidingen door speciaal opgeleide gidsen mogen bezoekers de zilverschatten aanraken en wordt er gebruik gemaakt van contextstukken en reliëftekeningen. Deze unieke tentoonstelling bestaat uit nationale en internationale topstukken.

Ga naar de website van Het Markiezenhof

5. Het pakhuis, Ermelo

In Het Pakhuis kun je een reis terug in de tijd maken. Je kunt je als slechtziende of blinde laten begeleiden bij een rondgang door het museum. Als je vooraf contact opneemt adviseert het museum je over rustige momenten en kun je, zonder veel geluid en beweging om je heen, rondlopen.

Voor de tentoonstelling ‘Oog in Oog met de Romeinen’ is het mogelijk om een speciale beleefrondleiding te krijgen. Je kunt dan voorwerpen vasthouden en voelen zodat je een goede indruk krijgt van de bijzondere Romeinse vondsten. Er zijn speciale braillepanelen en een brailleboek aanwezig met alle teksten. Verder zijn er loepen beschikbaar om teksten te vergroten. Op verzoek kan het museum ook een vrijwilliger met een visuele beperking vragen om je rond te leiden.

Ga naar de website van Het Pakhuis

6. Marius van Dokkum Museum, Harderwijk

In het Marius van Dokkum Museum kun je een audiotour volgen. De kunstenaar vertelt tijdens deze tour zelf over wat er te zien is, de achtergrond en zijn keuze voor het onderwerp. Marius van Dokkum schildert één dag in de week op de atelierzolder van het museum en gaat dan graag met je in gesprek.

Blindengeleidehonden zijn welkom in het museum

Ga naar de website van het Marius van Dokkum museum

7. Museum Beelden aan Zee, Den Haag

Elke eerste zaterdag van de maand worden er in het museum Beelden aan zee speciale rondleidingen gegeven voor mensen met een visuele beperking. Deze rondleidingen zijn ook mogelijk op individuele basis. De rondleidingen worden vooraf besproken en getoetst in samenwerking met Stichting KUBES. Je wordt door een speciaal opgeleide medewerker, in een kleine groep, rondgeleid langs beelden die aangeraakt mogen worden. Met elkaar bekijk en bevoel je de vorm, textuur en mate van abstractie. Hulphonden zijn welkom en je kunt een begeleider meenemen.

Ga naar de website van Beelden aan Zee

8. Museum De Lakenhal, Leiden

In museum De Lakenhal kun je het gebouw zélf, als grootste collectiestuk, ontdekken. In de gratis Lakenhal-app kun je de audiotour ‘Kijken met je vingers - het museumgebouw’ downloaden. Deze audiotour is speciaal geschreven voor mensen met een visuele beperking.

In de audiotour wordt je langs tien bijzondere plekken in en rondom het museum geleid. Je hoort welke delen van het gebouw je aan mag raken. Omdat niet alle objecten aangeraakt mogen worden kun je bij de informatiebalie van het museum een tas met voelmaterialen lenen.

Een begeleider heeft op vertoon van een OV-Begeleiderskaart gratis toegang.

Ga naar de website van De Lakenhal

9. Museum Het Schip, Amsterdam

Op de locaties van Museum Het Schip in Amsterdam kun je alles te weten komen over de bouwstijl de Amsterdamse School: de architectuur, het ambacht en de volkshuisvesting. In 2021 won Museum Het Schip de RAAK Stimuleringsprijs!

Het museum werkt hard om de programmering steeds toegankelijker te maken voor bezoekers met een visuele beperking. Zo kun je een rondleiding rondom het Schip volgen. In anderhalf uur vertelt een van de enthousiaste gidsen je alles over dit bijzondere gebouw en haar geschiedenis. Het verhaal wordt dan niet alleen in tekst overgebracht, onderweg zijn de golvende, expressionistische vormen van de Amsterdamse School ook volop te voelen!

In overleg wordt gezorgd voor voldoende begeleiding. Ook kun je de workshop Amsterdamse School tegels maken volgen. Tijdens deze workshop bevoel je eerst wat echte Amsterdamse School vormen. Vervolgens gebruik je die als inspiratie voor het maken van je eigen tegel.

Ga naar de website van museum Het Schip

10. Museum Rembrandthuis, Amsterdam

In het Museum Rembrandthuis kun je als slechtziende of blinde voelen, horen en ruiken hoe Rembrandt leefde en woonde. In de entreehal staan een audio-maquette en een voelbare dwarsdoorsnede van het huis. Aan de hand van de maquette kun je de architectuur en de ruimtes van het museumgebouw letterlijk aftasten en voor jezelf in kaart brengen zodat je, je beter kunt oriënteren. De maquette is onderdeel van de vertelling.

Naast de maquette zijn er in het huis meerdere voelobjecten en geurstations aanwezig. Door middel van de geurstations krijg je een betere indruk van een ruimte, tijd en/of object. Denk aan de geur van een 17e eeuwse keuken of het atelier van Rembrandt.

Begeleiders hebben gratis toegang.

Ga naar de website van Museum Rembrandthuis

11. Natuurhistorisch & Volkenkundig Museum, Oudenbosch

Het Natuurhistorisch en Volkenkundig Museum van Oudenbosch exposeert collecties op het gebied van natuur, volkenkunde, geologie en archeologie. Deze gaan terug tot halverwege de negentiende eeuw. Het museum heeft voor groepen slechtziende en blinde mensen een speciaal programma beschikbaar.

Bij tekstborden is rekening gehouden met de leesbaarheid door het gebruik van duidelijke zwarte letters op een witte achtergrond. De zalen zijn goed verlicht en de meeste vitrines zijn op geschikte hoogte om goed bekeken te kunnen worden.

In het museum zijn hulphonden welkom.

Ga naar de website van Natuurhistorisch & Volkenkundig Museum

12. Openluchtmuseum, Arnhem

Zie, ontdek en ervaar het Openluchtmuseum: de mensen van het museum lijken zo uit het verleden te zijn weggelopen. Trots op hun erfgoed inspireren ze jou met hun verhalen en zijn ze benieuwd naar dat van jou.

Ook in het uitgestrekte park van het Openluchtmuseum komt de Nederlandse geschiedenis in al haar facetten tot leven. Je ervaart aan den lijve hoe de geschiedenis van ons dagelijks leven is verbonden met de grote gebeurtenissen uit het verleden. Het hele jaar door zijn er verschillende vaak toegankelijke activiteiten in het Openluchtmuseum.

Hulp- en geleidehonden zijn toegestaan in het gehele museum. Begeleiders van bezoekers die aantoonbaar niet zelfstandig het museum kunnen bezoeken krijgen gratis toegang tot het museum (maximaal 1 begeleider per bezoeker).

Ga naar de website van het Openluchtmuseum

13. Prehistorisch Dorp, Eindhoven

In het openluchtmuseum van Eindhoven en Noord-Brabant beleef je het verleden door zelf op ontdekkingstocht te gaan. Onderweg ontmoet je historische bewoners van de prehistorie tot de late middeleeuwen. Je luistert naar hun spannende verhalen, leert met hen om oude ambachten zelf te doen en verwerft de vaardigheden die de wereld door de jaren heen vooruit hebben geholpen.

Je ontdekt onze geschiedenis door deze zelf vast te pakken, eraan te ruiken en te proeven. Maar je kunt ook op andere manieren het museum ontdekken. Zo is er bij de receptie een gratis audiotour beschikbaar. Daarnaast is er dagelijks een gratis rondleiding.

Ga naar de website van het Prehistorisch Dorp

14. Rijksmuseum, Amsterdam

Met verschillende zintuigen ontdek je het beste van het Rijksmuseum. Door beschrijvingen, geuren en het aanraken van de kunst komen de objecten tot leven.

Voor slechtziende en blinde bezoekers worden bij de tijdelijke tentoonstelling rondleidingen en tastworkshops gegeven. Op de website van het Rijksmuseum kun je de audiodescriptietour van de tentoonstelling van Vermeer beluisteren. Iedereen kan zo de schilderijen in zijn hoofd componeren. Ook is er de Rijksmuseum app met daarop verschillende audiotours die je kunt downloaden op je telefoon. Verder is er op de website een podcastserie met verhalen over de tentoonstellingen en collectie.

Hulphonden, aangelijnd met een tuigje, mogen het museum binnen.

Ga naar de website van het Rijksmuseum

15. Rijksmuseum Muiderslot, Muiden

Museum Muiderslot won de tweede prijs bij de RAAK Stimuleringsprijs 2021. Bij de gratis audiotour hoor je in de Ridderroute en de Torenroute alles over het leven op het kasteel. In de kasteeltuin kun je een audiotour downloaden op je mobiele telefoon of tablet. Er is een bronzen maquette van het Muiderslot en de tuinen.

Een zelfstandig bezoek aan het kasteel kan lastig zijn vanwege de smalle wenteltrappen, doodlopende gangen, ruim 300 traptreden en veel ongelijkvloerse ruimtes. Mocht dat een belemmering voor je zijn dan ben je welkom met een begeleider. Blindengeleidehonden zijn toegestaan.

Met een groep slechtziende of blinde mensen kun je de rondleiding ‘Aanraken verplicht’ boeken. Dan voel, ruik, hoor en proef je het kasteel en de tuinen.

Ga naar de website van het Rijksmuseum Muiderslot

16. Stedelijk museum, Amsterdam

Het Stedelijk museum in Amsterdam heeft een duidelijke webpagina met informatie over toegankelijkheid. In het museum is het vrij goed verlicht, waardoor de kunstwerken makkelijker te zien kunnen zijn. Daarnaast kun je ze meestal ook goed van dichtbij bekijken. Verder is er een audiotour beschikbaar.

Begeleiders mogen gratis het museum bezoeken. Geregistreerde hulphonden zijn welkom.

Oogtours (zie eerder in dit artikel) biedt iedere laatste zaterdag van de maand een rondleiding aan in een van de drie grote musea op het Museumplein, waaronder het Stedelijk Museum.

Ga naar de website van het Stedelijk Museum

Oogtours E-mail: oogtours@gmail.com

Oogtours op Twitter: @oogtours

17. Sterrenwacht Sonnenborgh, Utrecht

Met het plan ‘Het heelal binnen handbereik’ won Sonnenborgh in 2019 de RAAK Stimuleringsprijs. Hoe klinkt het licht van de zon? Hoe voelen de kraters van de maan, de landingsplek van Apollo 11 en de oppervlakte van Mars?

Je kunt het (bijna) elke laatste zondag van de maand ervaren op Sonnenborgh, de oudste sterrenwacht van Nederland.

Er zijn dan rondleidingen voor mensen met een visuele beperking. Deze rondleidingen: ‘Sterrenkijken met handen en oren’ gaan over het heelal. In deze rondleiding krijg je een inleiding op de sterrenkunde en blijf je vooral dicht bij huis in ons eigen zonnestelsel. Ook is het een rondleiding door Sonnenborgh waar wereldberoemd onderzoek is gedaan naar de zon. En waar de historische instrumenten nog te zien en aan te raken zijn.

Ga naar de website van sterrenwacht Sonnenborgh

18. Van Abbemuseum, Eindhoven

Het Van Abbemuseum voor hedendaagse kunst is toegankelijk voor iedereen die nieuwsgierig is. Of je nu blind, slechtziend, doof of slechthorend bent. Sinds 2014 organiseert Het Van Abbe iedere maand terugkerende activiteiten voor diverse doelgroepen. Daarnaast zijn er verschillende aanpassingen gedaan om de toegankelijkheid van het museum te verbeteren.

Iedere tweede zondag van de maand is er een Special Guests in het Van Abbemuseum: een interactieve rondleiding voor blinde en slechtziende bezoekers. Bezoekers kunnen de originele kunstwerken dan aanraken. De kunst komt echt tot leven met voelreplica's, voelmaterialen, belichaming, geur, smaak, muziek, literatuur en poëzie. Deze manier van rondleiden is samen met slechtziende en blinde mensen ontwikkeld en uitvoerig getest.

Iedere maand staat er een nieuwe rondleiding door een ander deel van het museum op het programma. Geleidehonden zijn welkom. Per persoon mag er eventueel een begeleider gratis mee naar binnen.

Ga naar de website van het Van Abbemuseum

19. Van Goghmuseum, Amsterdam

In het van Gogh museum is een speciale workshop te volgen: ‘Van Gogh op gevoel’. Bij deze workshop wordt gebruik gemaakt van braille, geur interpretaties en voeltekeningen. Ook heeft het museum permanent een voelwand. Door middel van deze wand kun je als blinde of slechtziende bezoeker het werk van Van Gogh voelen, beluisteren en ruiken. De geurige zonnebloemen van Van Gogh zijn niet te missen.

Ga naar de website van het Van Goghmuseum

20. Verzetsmuseum, Amsterdam

Het Verzetsmuseum is toegankelijk voor mensen die blind, slechtziend, doof, slechthorend of laaggeletterd zijn of die een functiebeperking hebben. Het museum biedt een gelijkwaardige en inclusieve ervaring aan alle bezoekers. Iedereen is welkom en kan het museum zelfstandig bezoeken wanneer men dat wil. Alle informatie wordt in geschreven tekst en audio verstrekt. De aangeboden tours hebben voor alle gebruikersgroepen dezelfde inhoud. Het museum biedt de volgende negen voorzieningen voor blinde en slechtziende bezoekers:

• Audiotour met route-aanwijzingen.

• Geleidelijnen en vloermarkeringen die het mogelijk maken het museum zelfstandig te bezoeken.

• Voelreliëfs en voelobjecten met beeldbeschrijving.

• De verhalen die niet worden aangeboden in de audiotour zijn toegankelijk in audio, maar wel lastig om zelfstandig te vinden.

• De audiotour is ook met je eigen telefoon of tablet te volgen: download hiervoor de MapMyVisit-app.

• Een open-ear koptelefoon zodat je niet wordt afgesloten van het omgevingsgeluid.

• Loep met extra licht.

• Je hulphond is welkom, de drinkbak staat klaar.

• Een eventuele begeleider heeft gratis toegang.

Ga naar de website van het Verzetsmuseum

Is er ook een museum over leven met een visuele beperking?

Jazeker! Het MuZieum in Nijmegen heeft als thema: Zien en niet zien. In het MuZieum kunnen bezoekers ervaren hoe het leven er 'uitziet' als je slechtziend of blind bent. Bezoekers kunnen kiezen uit een beleving in absolute duisternis of een ervaring met virtual reality.

De belangrijkste missie van het museum is het creëren van bewustwording over hoe het is om blind of slechtziend te zijn. Daarnaast levert het museum een bijdrage aan de werkgelegenheid van slechtziende en blinde mensen.

In het hele gebouw is een route met geleidelijnen aangelegd. De lijnen zijn verschillend van kleur zodat ze ook voor de ziende bezoeker de route aangeven.

Tips voor een geslaagd museumbezoek

Om ervoor te zorgen dat je een fijn museumbezoek hebt zonder onverwachte verassingen geven we je maar liefst vijftien tips.

Tip 1: Ga naar een toegankelijk museum

Kies voor een museum waarvan je weet dat de toegankelijkheid goed is. Of kies voor een museum dat speciale tours voor mensen met een visuele beperking aanbiedt.

Tip 2: Plan een begeleid bezoek

Plan eens een begeleid bezoek voor mensen met een visuele beperking. Bijvoorbeeld via KUBES. Dit kan de drempel voor een museumbezoek verlagen of wegnemen.

Tip 3: Laat je begeleiden

Kost het verplaatsen door een onbekende ruimte je veel energie? Vraag dan iemand mee als begeleider. Zo kun jij al je energie steken in het bekijken van het museum.

Tip 4: Kijk op MuseumTV

Kijk voor het plannen van een interessant museumbezoek eens op MuseumTV. Op MuseumTV vind je video’s van actuele tentoonstellingen en collecties. Je krijgt hiermee een complete indruk. Op deze manier kun je thuis al beslissen welk museum of kunstwerk je graag wilt zien.

Ga naar de website van MuseumTV

Tip 5: Bezoek de website van het museum

Gebruik bijvoorbeeld de zoekterm: toegankelijk, visuele beperking of blind of slechtziend.

Tip 6: Bel van tevoren met het museum

Vertel dat je een visuele beperking hebt. Vraag bijvoorbeeld naar de mogelijkheden over het meenemen van een geleidehond of een begeleider. Of vraag of er bijvoorbeeld audiotours zijn, en in hoeverre het gebouw toegankelijk is.

Tip 7: Kom op een rustige tijd

Plan je bezoek wanneer het rustig is in het museum.

Tip 8: Lees je vooraf in

Leen voor je museumbezoek een boek over de kunstenaar of het onderwerp bij Passend Lezen of de reguliere bibliotheek. Zo heb je al een hoop voorkennis en zul je schilderijen of kunstvoorwerpen sneller herkennen.

Tip 9: Plan vooraf je reis

Plan vooraf je reis naar en van het museum zorgvuldig om vervelende verrassingen te voorkomen. Op die manier kun je ontspannen aan je bezoek beginnen.

Tip 10: Neem de tijd

Is er in het museum erg veel te zien en te beleven? Bekijk dan de helft en plan een tweede bezoek om rustig de rest te kunnen bekijken.

Tip 11: Maak jezelf kenbaar

Zorg ervoor dat je zichtbaar bent als slechtziende of blinde persoon. Dit geeft duidelijkheid aan museumpersoneel en bezoekers.

Tip 12: Vraag of je dichterbij mag

Is de afstand tot een kunstwerk voor jou te groot om iets te kunnen zien? Vraag dan of je dichterbij mag kijken. Als je uitlegt waarom zul je zien dat dit vaak geen probleem is.

Tip 13: Gebruik de Smartify app

Maak gebruik van de Smartify app als je de bordjes in een museum niet kunt lezen. Deze app die zowel voor Apple als Android beschikbaar is werkt met slimme technologie die kunstwerken meteen herkent. Wil je meer weten over een schilderij? Richt je telefooncamera dan op het kunstwerk. Je ontvangt meteen interessante informatie en weetjes over het kunstwerk, de kunstenaar en de materialen.

Met Smartify kun je ook je eigen kunstcollectie samenstellen. De app onthoudt alle kunstwerken die je hebt gescand. De app toont dan alle kunstwerken in een handige tijdslijn onder elkaar. Iedere keer als je een schilderij selecteert verschijnt opnieuw alle nuttige informatie. Ook is het mogelijk om audio-commentaar te beluisteren. Je hoort dan bijvoorbeeld hoe een kunstwerk tot stand is gekomen. Deze optie is vergelijkbaar met een audiotour die veel musea aanbieden. Maar dan op je telefoon.

Tip 14: Gebruik de IZI travel app

Kijk in de app van IZI travel naar ‘Beeld in Geluid’. Hier vind je per dorp of stad een overzicht van plaatselijke beelden en andere bezienswaardigheden.

Het project Beeld in Geluid is opgezet om mensen met een visuele beperking een extra handvat te geven om zich een duidelijk beeld te vormen van een kunstwerk in de openbare ruimte. Doordat je zelf eerst een eigen voorstelling vormt van het beeld, is het daarna nog leuker om erover in gesprek te gaan met mensen die wel goed kunnen zien.

Tip 15: Beeldspieker

Op de website van Beeldspieker kun je een podcastreeks beluisteren over kunst. Per aflevering neemt de blinde podcastmaker Ferry Molenaar een kunstwerk van een museum onder de loep. Een ‘inkijkje in kunst’ voor alle kunst- en cultuurliefhebbers die kunnen horen en zien. Maar juist ook voor mensen met een visuele of auditieve beperking omdat beschreven wordt wat een kunstwerk inhoudt.

Je kunt mee spieken met de kunstenaar via audio, gebarentaal of een transcript. Als luisteraar ervaar je dat er meer is dan alleen kijken naar kunst. Je hoort extra’s en achtergrondinformatie die je normaal gesproken niet krijgt.

Ga naar de website van Beeldspieker

En nu erop uit!

We hopen dat de informatie en de vele tips je geholpen hebben om een geslaagd museumuitje te beleven. Veel plezier!

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org