Een cadeau kiezen voor iemand die slechtziend of blind is
Geplaatst op 5 november 2024Esther Dubbeldam en Hilde Vordeman-Noens, Koninklijke Visio
Met welke cadeaus kan je slechtziende en blinde mensen blij maken?
Je wilt je kind, familielid of vriend(in) natuurlijk graag een cadeau geven waar hij of zij wat aan heeft. In dit artikel geven de ontwikkelingsbegeleiders en ergotherapeuten van Koninklijke Visio tips en voorbeelden die je kunnen helpen bij het vinden van een geschikt cadeau voor een kind of volwassene.
Cadeautips voor kinderen
De volgende aandachtspunten kunnen je helpen als je een cadeau uitzoekt voor een kind met een visuele beperking.
1. Speelgoed en wereldoriëntatie
Voor de wereldoriëntatie van blinde en zeer slechtziende kinderen is speelgoed
dat dicht bij de werkelijkheid blijft altijd een goed idee.
Denk bijvoorbeeld aan:
Een schoonmaaktrolleystofzuiger,
Een winkelwagentje,
Kassa, dokter- of brandweer-speelset,
Houten of plastic etenswaren (liefst met klittenband),
Dieren(sets) van Schleich of auto’s met beweegbare onderdelen.
2. Stabiel speelgoed
Speelgoed dat niet gemakkelijk omvalt of omgestoten kan worden zoals magnetische puzzels en spellen.
3. Hoorbaar speelgoed
Speelgoed dat te horen is. Denk aan:
Houten knikkerbaansets zoals de Knikkerbaan Melodieuze Domino van HABA,
Een ballentoren gecombineerd met rinkelballetjes,
Vormenstoof die geluid maakt, een houten weg of treinbaan,
Een speelgoedkassa,
Et cetera.
4. Op de tast spelen
Constructiemateriaal dat goed op de tast in elkaar te zetten is en/of duidelijke voorbeelden heeft. Denk aan:
Kid K'NEX
SmartMax
Magnetische Staven Start Try Me+ Bouwsets
Duplo
5. Sensopathisch speelmateriaal
Sensopathisch betekent zintuiglijk beleven. Bij sensopathisch speelmateriaal ervaar je met je zintuigen het spel. Sensopathisch spelen doe je met ongevormde materialen. Je kunt hierbij denken aan klei, zand, slijm, scheerschuim, kralen, rijst, meel of water. Enkele voorbeelden van speelmateriaal:
Klei en kinetisch speelzand in allerlei kleuren.
Happy Senso - Multisensorische gel dat is te horen, voelen, ruiken en zien.
Tactiele, rammel- of rinkelballen.
3D-pennensets of –stiften.
Speeltenten.
6. Tastboeken of voelboeken
Het tactiele boek ”Feestmaal voor de koning”, inclusief CD is online verkrijgbaar bij Zwijsen of bij Bruna.
Als je lid bent van de Passend Lezen bibliotheek kun je voelboeken lenen voor kinderen. Ze zijn op leeftijd en categorie ingedeeld zoals: stoffen voelboek, papieren voelboek en prentenboek met kunststof brailleboek met accessoires.
Braille, jumboletter boeken of gesproken boeken zijn bij Passend lezen onder de categorie superboek te leen.
Voor kinderen van 0-3 en 0-6 biedt Passend Lezen ook het TastTasje; hierin vind je zo’n voelboek. Dit krijg je cadeau! Hiermee kun je samen met je kind op een leuke manier kennis maken met voelbare plaatjes, de eerste brailleletters en korte zinnetjes in braille.
Voor kinderen met een leesbeperking is het lidmaatschap bij Passend Lezen gratis tot 18 jaar.
7. De website van Eduvip
Op de website van Eduvip vind je meer tips over de aanschaf van speelgoed.
Ze zijn geschreven door orthopedagogen van Visio.
8. Publicaties over ontwikkeling en spel
Visio heeft in samenwerking met Bartiméus is het boek: Spelen! Natuurlijk! uitgebracht. Als je kind een visuele beperking heeft, kan de wisselwerking tussen jou en je kind, het speelse contact, zeker in het begin wat minder vanzelfsprekend verlopen. Dit boek geeft allerlei handreikingen waarmee je kunt aansluiten bij het spel van je kind en het nog leuker kunt maken.
Het boek is als pdf gratis te downloaden, maar ook te bestellen als papieren versie.
Ga naar de publicatie Spelen! Natuurlijk
Voor wie wat dieper op het onderwerp wil ingaan is er de publicatie Spelen met slechtziende en blinde kinderen. In dit rapport worden de fasen in de spelontwikkeling, specifieke kenmerken van het spel van slechtziende en blinde kinderen, suggesties voor speelgoed en spelactiviteiten, het stimuleren van spel en het inrichten van een speelplek beschreven.
Ga naar de publicatie Spelen met slechtziende en blinde kinderen.
Een ander interessant boek dat je bij Visio kun bestellen is Spelontwikkeling en -begeleiding van slechtziende en blinde kinderen: expertise en opleidingen.
Het geeft een samenvatting van het wetenschappelijk onderzoek dat er op het gebied van spelontwikkeling van deze groep kinderen is gedaan in de afgelopen 50 jaar. Met antwoorden op vele vragen over het spelen van slechtziende en blinde kinderen; alleen, met elkaar of met ziende kinderen.
De vele voorbeelden uit de praktijk getuigen van een ruime ervaring van de auteurs met de spelontwikkeling van deze kinderen. Het boek is interessant voor iedereen die benieuwd is naar dit belangrijke aspect van de sociale emotionele ontwikkeling van slechtziende en blinde kinderen.
Cadeautips voor volwassenen
De inzet van spraak wordt in het dagelijks leven steeds belangrijker en is al lang niet meer een middel dat ingezet wordt als je nu eenmaal slecht of niet ziet. Denk bijvoorbeeld aan luisterboeken en podcasts die nu een geaccepteerd onderdeel zijn van het aanbod voor iedere lezer. Door de komst van Siri, Google home of Google assistent “praten” we steeds meer met onze apparaten, een ontwikkeling waar mensen met een visuele beperking hun voordeel mee kunnen doen.
Maar ook voor mensen die niet digitaal actief zijn is er veel aanbod dat gebruik maakt van spraak. Dit kunnen goede cadeaus kunnen zijn voor een slechtziend of blind familielid of bekende. De volgende tips met voorbeelden helpen je op weg.
Tip 1: Overleg met de ontvanger
Of een cadeau geschikt is, hangt onder andere van het restzicht en de handigheid van de ontvanger van het cadeau. Daarom is het altijd goed om vooraf te overleggen wat iemand nodig heeft of zelf zou willen. Iemand verrassen met een cadeau wat je zelf leuk of geschikt lijkt zonder vooraf overleg, kan betekenen dat de ander er niets of weinig aan heeft.
Tip 2: Probeer het cadeau samen uit
Heb je een keuze gemaakt en het cadeau gegeven, voorkom dat je cadeau uiteindelijk toch in de kast belandt. Informeer bij de ontvanger of diegene er echt wat aan heeft. Probeer het, als dat kan en eventueel samen, uit. Artikelen die bij een webshop zijn gekocht kunnen binnen een bepaalde termijn (vaak 14 dagen) geretourneerd worden als ze niet voldoen. Informeer naar de voorwaarden bij de leverancier.
Tip 3: Steek je licht op bij Visio
Medewerkers bij de adviescentra van Koninklijke Visio hebben een selectie van hulpmiddelen die je vrijblijvend kunt bekijken, en geven tips waar je op kunt letten bij aanschaf.
Tip 4: Geef een digitaal cadeau
Veel maar niet alle digitale apparatuur is tegenwoordig toegankelijk voor mensen die slechtziend of blind zijn. Daarnaast is het goed te weten dat de toegankelijkheid van een apparaat of onderdelen daarvan als gevolg van software updates kunnen wijzigen. Bij Koninklijke Visio kun je advies krijgen omtrent toegankelijkheid van digitale apparatuur.
Wil je jezelf of iemand anders een digitaal cadeau geven? Op de adviescentra van Visio kun je zelf ervaren hoe bijvoorbeeld slimme speakers, slimme stekkers of lampen en andere digitale apparaten werken. Informeer gerust naar de mogelijkheden of kijk eens op het Visio Kennisportaal:
Voorbeelden van cadeaus voor volwassenen
Merk op dat aanbod en beschikbaarheid kan wijzigen.
Grootletter kalenders, agenda’s en puzzels van uitgeverij TOM. www.grootletter.nl (voorbeeld: de grootletter weekkalender).
Hulpmiddelen voor in huis, bijvoorbeeld de sprekende thermostaat onder andere. verkrijgbaar bij Low Vision Shop.
Sprekende horloges, klokken en wekkers, bijvoorbeeld:
Een Nederlands sprekende drukknop klok, onder andere verkrijgbaar bij Low Vision Shop.
Spraakhorloge DianaTalks, onder meer verkrijgbaar bij Iris Huys en Worldwide Vision.
VisioMio loepketting, dit is een ketting waaraan een loepje hangt. De hangers zijn in verschillende varianten te verkrijgen. De loep heeft een vergroting van 2.5x (10 dioptrie) en de lens heeft een diameter van 3 cm. VisioMio is onder meer verkrijgbaar bij Iris Huys.
De hierboven genoemde leveranciers hebben een uitgebreid aanbod van aangepaste artikelen toegespitst op slechtziende en blinde mensen.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen