Jesse Wienholts en Nanda van der Burg, Koninklijke Visio
Als je slechtziend of blind bent en met het openbaar vervoer reist zijn er een
aantal handige apps die je hierbij kunnen helpen. Je kunt hierbij denken aan
hulp bij het plannen van je reis, het lezen van de perronborden, nagaan welke
bus eraan komt en nog veel meer.
In dit artikel vind je een korte beschrijving van een aantal veelgebruikte en
handige ov-apps die ook geschikt zijn voor mensen met een visuele beperking. Je
krijgt hiermee een goed beeld wat je met elke app wel - of juist niet - kunt.
Bij elke app geven we antwoord op de volgende vragen:
Wat kun je met deze app?
Wat zijn de voordelen en nadelen van deze app?
Werkt deze app op een iPhone of Android telefoon, of op beide?
Is deze app toegankelijk met de standaard vergrotings -of spraaksoftware op
je apparaat? Voor spraak is dit VoiceOver voor Apple en Talkback voor
Android.
Wat kost de app?
De laatste vraag kunnen we meteen beantwoorden. Alle apps die we bespreken zijn
gratis te gebruiken, tenzij anders vermeld.
Wil je daarna meer weten over de app, bijvoorbeeld hoe je hem gebruikt? Aan het
eind van elke bespreking vind je verwijzingen naar meer informatie op het Visio
Kennisportaal zoals een stappenplan of instructievideo. De video’s zijn ook goed
te volgen als je alleen luistert.
Tenslotte nog een tip. Meer nuttige info over reizen met het OV als je een
visuele beperking vind je in het artikel Reizen met openbaar vervoer, de
mogelijkheden
We wensen je een prettige en comfortabele reis!
Welke apps bespreken we?
De volgende apps hebben we uitgekozen. Een aantal hiervan hebben we gegroepeerd.
NS app
OV info
NS Perronwijzer
OV-routeplanners: 9292, Google Maps, Moovit en de NS app
Apps die bus en tramnummers voorlezen: Ayes OKO, Seeing AI en Envision AI.
Als bonus de Vergrootglas app.
1. NS app
De NS app is geschikt voor zowel Apple als Android en is toegankelijk met
spraak- en vergrotingssoftware.
Met de NS-app kun je een reis met het openbaar vervoer plannen. De app neemt
hierbij ook andere vervoerders dan de NS mee. Dat kan dus ook de bus zijn.
Reis je met de trein, dan geeft de app je ook informatie over de actuele
vertrek- en aankomsttijden en op welke perrons de trein vertrekt of aankomt.
Daarnaast kan je met de NS-app ook reis-assistentie bij de NS regelen of nagaan
aan welke kant van de trein de deuren opengaan.
Tenslotte kan je met de app een NS-treinkaartje kopen en deze opslaan in de app.
Met dit digitale treinkaartje kun je inchecken en de poortjes op het station
openen.
Download de NS app in de App
Store
Download de NS app in de Google Play
Store
2. OV info
De OV info app is geschikt voor zowel Apple als Android en is toegankelijk met
spraak- en vergrotingssoftware.
Met OV info kun je vertrektijden, vertragingen en posities opvragen voor alle
treinen, bussen, trams en metro's in Nederland.
De app geeft je een snel overzicht van de haltes die zich dicht bij je huidige
locatie bevinden. Je kunt zien welke lijnen er op deze halte vertrekken, hoe
laat de bussen, trams, metro’s of treinen aankomen en op welk perron ze stoppen.
Ook kun je de route van het voertuig bekijken en zijn huidige locatie op de
kaart laten tonen.
Bij de Android versie is het ook mogelijk om een halte aan je favorieten toe te
voegen.
Deze app geeft ook informatie over verstoringen of wijzigingen op het traject.
Dit doet hij gelijktijdig of soms nog eerder dan de omroepsystemen op stations.
Hiermee krijg je snel informatie die je nodig hebt als je onderweg bent.
OV info is eenvoudig te bedienen en daarom makkelijk in het gebruik.
Download Ov info in de App
Store
Download Ov info in de Google Play
Store
3. NS Perronwijzer
De NS Perronwijzer app is geschikt voor zowel Apple als Android en is
toegankelijk met spraak- en vergrotingssoftware.
Maak je visueel gebruik van deze app, dan zijn de symbolen voor de perrons en de
teksten goed en overzichtelijk leesbaar, mits je een niet al te grote
tekstgrootte hebt ingesteld.
De app NS Perronwijzer geeft je op een duidelijke en overzichtelijke manier de
reisinformatie weer die te zien is op de vertrekborden die boven de perrons
hangen op de NS-stations. Denk hierbij aan de vertrektijd, de eindbestemming van
de trein, de tussenstations en de eventuele vertraging. De informatie die je
krijgt is minder uitgebreid dan bij andere apps die we hier bespreken, maar is
wel heel makkelijk op te vragen omdat de app eenvoudig in het gebruik is.
Download NS Perronwijzer in de App
Store
Download NS Perronwijzer in de Google Play
Store
4. Routeplanners voor het openbaar vervoer
We hebben vier apps uitgekozen die gemaakt zijn om een route te plannen. Dat
zijn 9292, Google Maps, Moovit en de NS app. De bespreking van de NS app kon je
al eerder in dit artikel lezen.
Al deze apps zijn te gebruiken op zowel Apple als Android. Ook zijn ze allemaal
toegankelijk met spraak en vergrotingssoftware.
Met deze routeplanners kun je jouw route met het openbaar vervoer uit laten
stippelen. Ze geven aan welke trein of bus je moet pakken, hoe laat die vertrekt
en vanaf welke halte of perron.
Als je moet overstappen geven deze apps de overstaptijd aan. Ook stippelen ze de
looproute naar een halte of perron voor je uit en geven ze aanwijzingen als je
die route volgt.
Het belangrijkste verschil tussen deze apps zijn de gegevens die ze gebruiken
voor het plannen van de routes. Hierdoor kan het voorkomen dat de ene app een
andere route aanbeveelt dan de andere. Het kan dus lonend zijn om de routes van
meerdere apps met elkaar te vergelijken.
Routeplanners, de verschillen
9292 is specifiek gemaakt voor navigatie in het openbaar vervoer. Google maps is
een algemene navigatie app die behalve bijvoorbeeld met de auto ook kan
navigeren in het openbaar vervoer. Google maps werkt met eigen navigatiegegevens
waardoor de adviezen soms afwijken van de andere navigatie apps. Ook neemt
Google bij het openbaar vervoer vaker bijvoorbeeld een OV-fiets mee in het
advies. Moovit is een wereldwijde openbaar vervoer app die ook in het buitenland
werkt. In de gratis versie van Moovit vind je helaas wel veel reclames.
Routeplanners, de toegankelijkheid
Zoals gezegd zijn alle apps toegankelijk met spraak- of vergrotingssoftware,
maar we willen hierbij een paar dingen nog toelichten.
De 9292 app werkt over het algemeen goed met VoiceOver en Talkback. Er is wel
een kanttekening te maken. Soms is het handiger om met voelen en schuiven een
item te vinden dan om de veegbewegingen te gebruiken. Op deze manier voorkom je
dat je telkens door het hele menu moet vegen.
Google Maps werkt over het algemeen goed met VoiceOver, maar de indeling van de
schermen is relatief ingewikkeld opgezet. Soms moet je even zoeken waar je op
het scherm moet zijn. Dit kan in het begin om enige oefening vragen.
De Moovit app is prima bruikbaar met VoiceOver en dat is geen stom toeval, want
bij de instellingen zie we een knopje waarmee je looptrajecten kunt laten
uitspreken door VoiceOver. Moovit werkt ook goed als je instelling Dynamische
tekst of Klassiek Omgekeerde kleuren op je Apple toestel hebt ingesteld. Met de
instelling Slim Omgekeerd werkt de app helaas niet goed samen.
Download 9292 in de App Store
of Download 9292 in de Play
Store
Download Google Maps in de App
Store of Download
Google Maps in de Play
Store
Download Moovit in de App
Store of
Download Moovit in de Play
Store
5. Apps die bus- en tramnummers voorlezen
We bespreken drie apps die gedrukte teksten kunnen voorlezen als je deze met de
camera van je telefoon scant. Dit zijn Ayes OKO, Seeing AI en Envision AI.
Al deze apps zijn te gebruiken op Apple. Envision is als enige ook geschikt voor
Android. De apps allemaal toegankelijk met spraak en vergrotingssoftware.
Tekst scannen kan een prettige manier zijn om informatie te krijgen zonder dat
je een medereiziger om hulp hoeft te vragen. Behalve bus- of tramnummers kun je
dit ook gebruiken om erachter te komen wat er allerlei bordjes op een station of
halte staat.
Hoe succesvol je een tekst kunt scannen bent is afhankelijk van de manier waarop
de tekst wordt weergegeven, de hoeveelheid licht en de kwaliteit van de camera.
En natuurlijk hoe makkelijk het voor je is om de positie van die nummers te
bepalen zodat je de camera goed kunt richten. Over het algemeen zijn letters op
stilstaande oppervlakken zoals borden makkelijker om goed te scannen dan letters
op bewegende oppervlakken zoals een rijdende bus. Tekst op een beeldscherm is
dan weer makkelijker te herkennen dan die op een matrix bord.
Meer uitleg over tekst scannen vind je in dit artikel:
Je smartphone als voorleesapparaat - Uitleg, tips en
apps
De drie apps OKO, Seeing AI en Envision AI kunnen alle drie teksten scannen,
maar er zijn wel verschillen.
De OKO app kan wel tekst scannen maar doet dit alleen met tekst op bussen
waarbij hij probeert om andere teksten in de omgeving te negeren. Zodra de app
een bus aan de vorm herkent zal de app tekst die hij op de bus herkent
voorlezen.
OKO heeft ook een extra handigheid als je te voet onderweg bent. De app kan zien
of een verkeerslicht op groen, oranje of op rood licht staat als je de camera
hierop richt.
Seeing AI en Envision AI heb je mogelijk al op je telefoon staan als je
slechtziend of blind bent. Met deze apps kun je veel zaken laten herkennen
waaronder dus ook teksten. De werking voor het scannen van korte teksten is bij
beide apps gelijk. Je richt de camera en zodra deze een tekst vindt zal deze
meteen worden voorgelezen.
Een verschil hierbij is dat Seeing AI hiervoor een internetverbinding nodig
heeft, terwijl Envision grotendeels offline werkt. Dit zorgt ervoor dat Seeing
AI in sommige gevallen net iets meer tekst kan detecteren. Daar staat tegenover
dat Envision AI ook werkt als je internetverbinding even iets minder goed is. Op
een station kan dit laatste je nogal eens overkomen.
Het snel kunnen scannen met deze apps vereist wel oefening en dat geldt zeker
als je niet veel of niets ziet. Probeer het dus eerst een paar keer rustig uit
zonder dat je zo meteen de trein moet halen.
Download OKO in de App Store
Download Seeing AI in de App
Store
Download Envision AI in de App
Store of Download
Envision AI in de Play
Store
6. Bonus: De Vergrootglas app
Tenslotte nog een app waar je misschien niet zo gauw aan zou denken.
Met een vergrootglas app op je telefoon kun je teksten op bordjes of perrons
vergroten om ze zo beter leesbaar te maken. Afhankelijk van de app die je
gebruikt kun je behalve vergoten ook kleur aanpassen of het beeld bevriezen.
Natuurlijk werkt dit alleen als je voldoende kunt zien en de camera stabiel kunt
richten.
Veel telefoons zijn standaard uitgerust met vergrootglas, zo niet dan zijn er
apps die je kunt downloaden.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org