Gerard van Rijswijk, Koninklijke Visio
In deze serie leggen we uit welke voorzieningen voor toegankelijkheid een
Chromebook heeft voor mensen met een visuele beperking, en leren we je hoe je
een Chromebook toegankelijk kunt maken als je slechtziend of blind bent.
Chromebooks worden steeds vaker gezien als goed alternatief voor een Windows
laptop. Ze zijn snel, hebben een accu die langer meegaat en zijn doorgaans
voordeliger. In het onderwijs wordt een Chromebook steeds vaker ingezet, maar
ook in de privé situatie kan een Chromebook als laptop een goede keuze zijn.
Een Chromebook is blind te gebruiken door gebruik te maken van de ingebouwde
schermlezer ChromeVox. Hiermee kun je teksten en andere zaken laten voorlezen of
maar ook je Chromebook bedienen waarbij ChromeVox vertelt wat er gebeurt.
Maar wist je dat je met ChromeVox ook een brailleleesregel kunt gebruiken? In
dit deel leer je hoe je een braille leesregel gebruikt. Dit gaat makkelijk en
snel. Je hebt hiervoor ChromeVox nodig. Wil je meer weten over ChromeVox?
Ga naar de uitleg over
ChromeVox.
Aan het eind van dit artikel vind je een lijst met handige braille leesregel
commando’s.
Brailleleesregel aansluiten
De eerste kennismaking met de mogelijkheden van de brailleleesregel is het
aansluiten van de leesregel. Zodra je de brailleleesregel met USB aansluit op je
Chromebook wordt deze direct herkend. Ook begrijpt je Chromebook direct dat je
een schermlezer nodig hebt, dus ChromeVox wordt automatisch voor je opgestart.
Je hoeft hiervoor dus niet door lastige menu’s te gaan om aan te geven welke
brailleleesregel je gebruikt.
Je kunt desgewenst ChromeVox ook handmatig aan of uitzetten. De sneltoets
hiervoor is control + alt + z.
Brailleleesregel instellen
Het oorspronkelijke braille, zoals Louis Braille het ontwierp, is een systeem
van 6 puntjes verdeeld over twee kolommen met elk drie cellen. De puntjes in de
linker kolom worden aangeduid met 1, 2 en 3, die in de rechter kolom met 4, 5 en
6.
Er is ook 8-puntsbraille. De eerste 6 punten komen overeen met 6-puntsbraille,
maar er zijn twee punten extra toegevoegd. Punt 7 zit onder punt 3, punt 8 onder
punt 6. De linker kolom bestaat dus uit 1, 2, 3, 7 en de rechter uit 4, 5, 6, 8.
Met een brailleleesregel kun je tekst naar keuze in 6-punts- of 8-puntsbraille
weergeven.
Schakelen tussen zespuntsbraille en achtpuntsbraille
Behalve zespuntsbraille ofwel literair braille kun je ook achtpuntsbraille ofwel
computerbraille gebruiken.
Om dit in te stellen maken we gebruik van de Zoeken knop**.** Het icoon Zoeken
ziet eruit als een vergrootglas en zit afhankelijk van het merk Chromebook links
naast de letter A of aan de onderzijde van het toetsenbord.
Druk op Zoeken knop + o. Druk vervolgens op de letter o.
Druk op de pijl rechts totdat je 'Overschakelen naar zespuntsbraille' of
'Overschakelen naar achtpuntsbraille' hoort
Druk op Enter
Druk op Ctrl + w om te sluiten
Je kunt ook een sneltoetscombinatie gebruiken om te schakelen tussen zes en acht
punts braille. Druk op Zoeken knop + a. Druk vervolgens op de letter g. Het
icoon Zoeken ziet eruit als een vergrootglas en zit links naast de letter a.
Bijschriften in- of uitschakelen
Als ChromeVox is ingeschakeld, zijn de bijschriften voor spraak automatisch
ingeschakeld. Bovenin de ChromeVox balk staat dan de tekst in beeld die door
ChromeVox wordt uitgesproken. Als je de braille bijschriften wilt inschakelen,
druk je op Zoeken + a. Druk vervolgens op de letter b. Naast de tekst komt dan
de braillepunten in beeld die worden weergegeven op de brailleleesregel.
Sneltoetsen
Navigeren op een pagina
Naar onderkant pagina springen |
Spatie + punten 4-5-6 |
Naar bovenkant pagina springen |
Spatie + punten 1-2-3 |
Volgende knop |
Spatie + punten 1-2 |
Volgende teken |
Spatie + punt 6 |
Volgend bewerkbaar tekstgebied |
Spatie + punten 1-5 |
Volgend formulierveld |
Spatie + punten 1-2-4 |
Volgende groep |
Spatie + punten 5-6 |
Volgende kop |
Spatie + punten 1-2-5 |
Volgende link |
Spatie + punten 4-5 |
Volgend object |
Spatie + punt 4 |
Volgende tabel |
Spatie + punten 2-3-4-5 |
Volgend woord |
Spatie + punt 5 |
Vorige knop |
Spatie + punten 1-2-7 |
Vorig teken |
Spatie + punt 3 |
Vorig bewerkbaar tekstgebied |
Spatie + punten 1-5-7 |
Vorig formulierveld |
Spatie + punten 1-2-4-7 |
Vorige groep |
Spatie + punten 2-3 |
Vorige kop |
Spatie + punten 1-2-5-7 |
Vorige link |
Spatie + punten 4-5-7 |
Vorig object |
Spatie + punt 1 |
Vorige tabel |
Spatie + punten 2-3-4-5-7 |
Vorig woord |
Spatie + punt 2 |
Stil/niet stil |
Spatie + punten 1-2-3-4-5 |
Traditionele sneltoetsen gebruiken
Je kunt sneltoetsen met je braille-apparaat gebruiken door een reeks punten in
te voeren die bepaalde toetsen op je toetsenbord nabootsen.
Ctrl |
Spatie + punten 2-5 |
Alt |
Spatie + punten 3-6 |
Shift |
Spatie + punten 3-7 |
Ctrl + Shift |
Spatie + punten 2-5-7 |
Alt + Shift |
Spatie + punten 3-6-7 |
Backspace |
Spatie + punt 7 |
Tab |
Spatie+ punten 3-5 |
Escape |
Spatie+ punten 1-3-5-6 |
Enter |
Spatie+ punten 4-6 |
Overige sneltoetsen
Klikken op huidig item |
Spatie + punt 8 |
Contextmenu openen |
Spatie + punten 1-3-4 |
Begin/einde selectie |
Spatie + punten 2-3-4 |
Zoeken op pagina |
Spatie + punten 3-4 |
Beschrijving huidige positie |
Spatie + punten 1-4 |
ChromeVox-menu’s openen: |
Spatie + punten 1-4-5-6 |
Het statusgedeelte openen (waar je accountafbeelding staat) |
Spatie + punten 3-6-7, dan punten 2-3-4 |
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org