Laurie Barents, Koninklijke Visio
De kerstdagen staan weer voor de deur met heerlijk eten, gezelligheid en
cadeautjes. Maar hoe maak je een leuke surprise voor iemand die slechtziend of
blind is? En wat kun je doen met de kerstdagen als je zelf een visuele beperking
hebt? In dit artikel vind je tips om Kerst samen tot een succes te maken.
1. De kerstboom versieren
Niets zo sfeervol als een mooi versierde kerstboom in huis! Maar waar ga je dan
voor? Tegenwoordig heb je veel keuze. Wil je bijvoorbeeld een echte kerstboom
die een heerlijke geur in huis met zich meebrengt? Of wil je liever een
kunstkerstboom die je de uitgevallen naalden op de grond bespaart? En ga je voor
glazen kerstballen met het risico dat er één sneuvelt of neem je voor de
zekerheid kerstballen van kunststof die niet breekbaar zijn?
Een echte kerstboom
Als je voor een echte kerstboom gaat dan heb je verschillende soorten
kerstbomen. Bij de ene soort vallen de naalden minder snel uit dan bij de
andere. Informeer bij het verkooppunt of via het internet welke soort boom het
beste bij jou past.
Kunstkerstboom
Ga je voor een neppe kerstboom dan moet je je realiseren dat je hem zelf in
elkaar moet zetten wanneer de kerstboom wat groter is. Het kan fijn zijn om hier
dan hulp bij te vragen. Sommige kerstbomen worden al met ingebouwde verlichting
verkocht, dat is wel zo makkelijk. Je kunt ook een kleinere kerstboom kopen die
al helemaal versierd is inclusief kerstballen en een piek.
De kerstboom versieren
Zet de kerstboom op een plek in de woonkamer waar je er zelf makkelijk langs
kan. Voor de versiering van je kerstboom kan het zinvol zijn dat je vooraf
bedenkt welke kleuren kerstballen je wilt. Ben je slechtziend en heb je baat bij
contrasten? Kies dan bijvoorbeeld voor lichtgekleurde kerstballen in plaats van
donkere. Zo kun je ze beter in de boom onderscheiden.
Kies je voor kunststof kerstballen in plaats van glazen, dan bespaar je je het
risico van breken en glas moeten opruimen.
Kerstverlichting kun je in meerdere kleuren kopen zoals wit, warm-wit, blauw en
een mix van verschillende kleuren. Verlichting in de kerstboom, al dan niet
knipperend, kan erg gezellig zijn maar als je gevoelig bent voor licht dan kan
het ook hinder geven. In het laatste geval kun je ervoor kiezen om geen
verlichting maar alleen andere versiering in de boom te hangen. Je kan ook
dimbare ledverlichting aanschaffen zodat je zelf de felheid van het licht kan
instellen.
Wil je meer tips over hoe je de kerstboom kan versieren? Kijk dan bijvoorbeeld
naar de tips van tuincentrum
Intratuin.
Het kan leuk zijn om een kerststalletje onder de boom of elders in huis neer te
zetten. Als het voor jou mogelijk is kan het nog leuker zijn om er een te kopen
die je nog moet opbouwen. Je kan dan zelf bepalen hoe je alles neerzet en zodat
je een goed beeld hebt wat er allemaal in het kerststalletje staat.
2. Cadeautips
Ben je er nog niet uit wat je iemand die blind of slechtziend is voor cadeau
moet geven? Lees dan ter inspiratie dit artikel op het Kennisportaal:
Een cadeau kiezen voor iemand die slechtziend of blind
is.
Een gezelschapsspel kan ook een leuk idee zijn. Als je iemand een spel cadeau
wil geven dan is het goed om op een aantal zaken te letten.
Tips en leuke spelletjes vind je in dit artikel op het Kennisportaal:
Een gezelschapsspel spelen met iemand die slechtziend of blind
is.
3. Lootjes trekken als je slechtziend of blind bent
Kerst met surprises is heel gezellig. Maar hoe doe je dat met de lootjes als je
slechtziend of blind bent? Op de toegankelijke site
Lootjestrekken.nl
kun je digitaal lootjes trekken. De website doet eigenlijk al het werk voor je.
Je vult de namen en e-mailadressen van alle deelnemers in en vervolgens krijgt
iedereen een lootje. Zo trek je nooit je eigen naam of raak je een lootje kwijt.
Handig!
Een andere manier is om allemaal een lootje te typen en uit printen en hierbij
zorgen dat de letters groot genoeg zijn en dikgedrukt, of je kan de Seeing
AI
app op je telefoon gebruiken om het lootje te laten voorlezen. Denk er dan wel
aan om een koptelefoon of oortje te gebruiken want anders hoort iedereen wat er
op het lootje wat je hebt getrokken staat.
Wil je weten hoe de Seeing AI app werkt?
Ga naar de volledige handleiding van de Seeing AI
app
4. Voelbare tekeningen voor kinderen
Weet iemand die blind is hoe de Kerstman eruitziet? Of een slee? Voelbare
tekeningen maken veel duidelijk. Stichting Dedicon geeft een tekeningenband uit
voor blinde kinderen uit groep drie en vier. De tekeningenband op de tast:
Kerst
bevat dertien allerlei Kerst gerelateerde tekeningen. Op de laatste pagina’s
vind je opdrachten zoals gelijke kerstballen zoeken, een doolhof en een
woordzoeker. Een beetje begeleiding moet je hierbij meestal wel geven.
Je kan deze uitgave bestellen bij
Dedicon. Hiervoor is wel een
bewijs van leesbeperking nodig.
Tip: Bij Dedicon vind je ook een tekeningenband op de tast: Sint en
Piet
5. Kerstlekkernijen, brunches en diners
Bij Kerst horen natuurlijk kerstlekkernijen zoals kerstkransjes. Het leukste is
om ze zelf te bakken. Dat ruikt ook zo lekker in huis. Neem bijvoorbeeld dit
recept voor
kerstkransjes.
Er zijn heel wat keukenhulpmiddelen die het makkelijker maken om te bakken als
je slechtziend of blind bent. Denk aan een sprekende keukenweegschaal,
maatlepels, gekleurde snijplank, aangepaste kookwekker of een maatbeker met
voelbare markeringen. Dit alles is verkrijgbaar in webshops zoals Worldwide
Vision en Low Vision
Shop.
Organiseer je een kerstbrunch of -diner of word je hiervoor uitgenodigd? Op het
Visio Kennisportaal vind je meer tips voor wie slechtziend of blind is:
6. Kerstmuziek, kerstverhalen en de Bijbel
Om in de kerstsfeer te komen is het leuk om zelf kerstmuziek of een kerstverhaal
op te kunnen zetten. Als je gebruik maakt van een streamingsdienst zoals Spotify
dan kun je hier je kerstmuziek of een kerstverhaal opzetten. Je kan bijvoorbeeld
Siri of je Google Assistent de opdracht geven: Speel kerst op Spotify. Of je
zegt: Speel een kerstverhaal op Spotify.
Bekijk of beluister de video over Spotify bedienen met
Siri
Bij Passend Lezen kun je ook gesproken boeken
met Kerstverhalen en liedjes lenen.
Wil je graag de Bijbel lezen? Op het Visio Kennisportaal vind je een handleiding
over de toegankelijke Bijbel
app.
Deze is te gebruiken door mensen met een visuele beperking.
7. Maak je gedicht in audio of braille
Heb je een leuk gedicht bij je kerstcadeaus? Dan is het natuurlijk leuk als
iedereen het zelf kan voorlezen. Als je lid bent van Passend Lezen kun je het
gedicht laten omzetten in braille of audio. Houd er rekening mee dat je het
gedicht minstens twee weken van tevoren moet aanleveren. Neem contact op met
Passend Lezen om te informeren hoe je het
gedicht kan aanleveren.
Je kunt natuurlijk ook zelf het gedicht inspreken op je telefoon en die op de
juiste tijd versturen of laten horen.
Wil je liever een neutrale stem, dan kun je je gedicht ook geautomatiseerd laten
omzetten naar audio: typ je gedicht en stuur dit in een mail met bijlage naar
m@robobraille.org of naar
v@robobraille.org voor een mannen- respectievelijk
vrouwenstem. Laat het onderwerpveld in de mail leeg. Na omzetting krijg je vaak
dezelfde dag nog een mail met link naar het mp3 bestand dat je kunt downloaden
of beluisteren. Je kunt dit dan nog zeven dagen gebruiken, daarna wordt je link
van de server van Robobraille verwijderd.
Meer informatie over Robobraille op het
Kennisportaal.
Als je slechtziend bent zijn ook mogelijkheden om je gedicht van papier te
kunnen lezen. Als je baat hebt bij contrasten of grote dikgedrukte letters kun
je dit aangeven in de groep of op je lootje zetten. Verder kan je je gedicht ook
laten voorlezen met je telefoon en een app die tekst kan herkennen zoals de
Seeing AI
app.
Vind je het lastig om zelf een gedicht te maken? Een chatbot met AI (Artificuial
Intelligence) zoals ChatGPT, Bing of Bard kan je wellicht helpen.
Zelf Chatbots en AI uitproberen: ChatGPT, Bard en
Bing
8. Tips voor de Kerstman: maak cadeaus voelbaar
Het is wel zo leuk als je zelf kunt uitzoeken welk cadeau van wie is wanneer je
om de beurten een cadeau va de stapel pakt. Een tip voor de Kerstman: voorzie de
cadeaus van een zogenaamd voelbaar accent. Denk aan een strik, een paar kleine
kerstballen of een stukje van een dennentak. Door voor iedereen een eigen
voelbaar accent te gebruiken kun je aan het pakje voelen voor wie het cadeau is.
9. Gebruik een dobbelsteen met voelbare puntjes
Ga je dobbelen om te bepalen wie een cadeau mag uitpakken, moet doorgeven of
afpakken? Dan is een dobbelsteen met voelbare puntjes een uitkomst. Ook een
extra grote dobbelsteen of een dobbelsteen met goed contrast kan handig zijn. Zo
hoef je niet steeds te vragen welk cijfer je hebt gegooid. Bij de eerder
genoemde webshops zoals Worldwide Vision en
Low Vision
Shop
maar ook in webwinkels voor reguliere producten zijn deze dobbelstenen te
verkrijgen. Je kan ook je smartphone gebruiken en aan Siri of je Google
Assistent de vraag stellen “gooi één dobbelsteen”. Je kan dit bij Siri ook met
twee dobbelstenen doen en met de Google Assistent kun je zelfs vragen om vijf
dobbelstenen te gooien. De app
Geluidendobbelsteen
voor de iPhone werkt ook goed met VoiceOver. Het leuke aan de app is dat je
dobbelstenen zogenaamd kan ‘vastzetten’ zodat je met de overgebleven
dobbelstenen verder kan gooien.
Ga naar meer uitleg over
Geluidendobbelsteen
Kom je er niet uit?
Dit artikel gaf je tips over hoe je Kerst kan vieren wanneer je een visuele
beperking hebt. Het gaat hierbij om algemene tips die vaak als prettig worden
ervaren maar er zijn uiteraard ook nog andere tips die wellicht beter bij jou
passen. Heb je andere vragen over het dagelijks handelen zoals de persoonlijke
verzorging, het huishouden, mobiliteit en vrijetijdsbesteding. De
ergotherapeuten van Koninklijke Visio helpen je op professionele wijze met tips
en praktische adviezen.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org