Jesse Wienholts, Koninklijke Visio

Als je slechtziend of blind bent zijn er verschillende apps voor je telefoon die
je kunnen helpen bij het vinden van je weg op onbekende plekken. Veel van deze
apps zijn goed toegankelijk, maar toch kan het lastig zijn de juiste app te
kiezen. Daarom geven we je in dit artikel een aantal tips voor het kiezen van de
juiste navigatie app, en waar je op moet letten. We focussen hierbij op apps die
je gebruikt in combinatie met een schermlezer (VoiceOver of TalkBack).
Navigatie app versus oriëntatie app
Behalve navigatie apps heb je misschien ook wel van oriëntatie apps gehoord.
Maar wat is nu precies het verschil tussen een navigatie app en een oriëntatie
app?
Navigatie apps helpen je simpelweg om van punt A naar punt B te komen op de
makkelijkste en snelste manier. Tijdens je route geven ze (gesproken)
aanwijzingen hoe ver je moet lopen, wanneer je af moet slaan en wanneer je je
bestemming hebt bereikt. Ook hebben ze vaak mogelijkheden om verschillende
routes te bekijken en met elkaar te vergelijken.
Oriëntatie apps doen net even wat anders: ze geven je informatie over wat je in
je omgeving tegenkomt. Denk hierbij aan belangrijke plekken zoals zijstraten,
kruispunten maar ook plekken als de supermarkt of plekken die je zelf hebt
aangemaakt. Met dat laatste kun je bijvoorbeeld zelf de ingang van een gebouw of
een bankje in het park markeren om deze later terug te kunnen vinden.
Een oriëntatie app geeft je dus geen uitgestippelde route zoals een navigatie
app dat doet, maar geeft aan in welke richting bijvoorbeeld de dichtstbijzijnde
supermarkt zich bevindt. Hij vertelt je dan dat die supermarkt 200 meter naar
het zuidoosten te vinden is. Maar hij zal je niet aangeven hoe je daar precies
heen moet lopen, welke straat je in moet en welke afslagen je daarna nog moet
nemen.
Over het algemeen zijn navigatie apps eenvoudiger van opzet en makkelijker in
het gebruik dan oriëntatie apps. We gaan daarom eerst in op navigatie apps en
kijken daarna wat een oriëntatie app je te bieden heeft.
Voor wie is een navigatie app geschikt?
Om een navigatie app goed te kunnen gebruiken heb je grofweg twee vaardigheden
nodig.
1. Je kunt je makkelijk buiten verplaatsen
Het is belangrijk dat je je prettig voelt als je een onbekende route loopt die
je nog niet eerder hebt gelopen. Ook moet je zeker genoeg zijn in het verkeer om
situaties met de daarvoor beschikbare hulpmiddelen goed in te schatten.
Loop je vaak eerst een route met een goedziend iemand voordat je deze zelf gaat
lopen? Dan is een navigatie app voor die route waarschijnlijk niet erg handig,
omdat je in dat geval beter kunt vertrouwen op de route zoals je die je al hebt
geleerd. Maar moet je om wat voor reden dan ook afwijken van je bekende route,
dan kan een navigatie app natuurlijk wel een optie zijn.
2. Je kunt goed overweg met je smartphone
Een goede beheersing van je smartphone met eventuele hulpmiddelen is belangrijk
om een navigatie app te kunnen gebruiken. Je moet namelijk buiten, tijdens het
lopen, de instructies van je smartphone begrijpen en mogelijk zaken op het
scherm aanklikken. Dit kun je vooraf uiteraard in een vertrouwde omgeving, of
tijdens een training bij Visio oefenen.
Wat is beter, de standaard navigatie app of een specifieke aangepaste app?
Smartphones hebben tegenwoordig standaard al een prima navigatie app aan boord
die je de weg van a naar b kan wijzen. Bij Google Android is dit Google Maps, en
op de Apple iPhone heet deze app simpelweg Kaarten. Beide apps zijn
Nederlandstalig en goed toegankelijk voor slechtziende en blinde mensen. Ze
bestaan al jaren, worden regelmatig bijgewerkt en voorzien van nieuwe functies.
Ook hebben ze alle recente kaarten en looproutes voor zowel Nederland als de
rest van de wereld aan boord en houden deze ook up to date.
Behalve deze standaard apps zijn er ook specifieke apps voor slechtziende en
blinde mensen. Helaas maken ze in veel gevallen gebruik van minder
gedetailleerde of minder recente kaarten dan de hierboven genoemde standaard
apps. Omdat ze specifiek gemaakt zijn voor mensen met een visuele beperking is
de toegankelijkheid meestal wel gegarandeerd. In de praktijk kunnen ze daarom
soms iets toegankelijker zijn dan de standaard apps. In de praktijk heeft dit
echter meestal niet veel meerwaarde.
Samenvattend kun je dus prima vooruit met de standaard navigatie app op je
telefoon en is het niet nodig om voor aangepaste apps te kiezen, tenzij je een
hele specifieke functie van zo’n app wilt gebruiken.
Als je tijdens je route behoefte hebt aan meer informatie over je omgeving kun
je naast je navigatie app een oriëntatie app gebruiken. Drie apps die goed
werken naast de standaard navigatie apps zijn BlindSquare, Lazarillo en
Soundscape. Ze zijn alle drie Nederlandstalig en toegankelijk voor gebruikers
van schermlezers.
Deze combinatie van apps is een goede oplossing als je:
Baat hebt bij extra informatie over zijstraten, kruispunten en
oriëntatiepunten in je buurt.
In staat bent om twee apps tegelijk te gebruiken tijdens het lopen.
Je laat in dat geval dan Apple of Google met de navigatie app je route bepalen
en daarnaast laat je een van deze oriëntatie apps extra informatie geven waar
dat nodig is. Deze oriëntatie apps zijn gemaakt om naast Google of Apple’s
kaarten app te draaien en geven dus technisch gezien geen problemen als je ze
samen gebruikt. Wel moet je er tegen kunnen dat je meerdere stemmen door elkaar
hoort: de stem van je navigatie app, de stem van de oriëntatie app en de stem
van je schermlezer die het trio compleet maakt.
Hier moet je dus wel mee om kunnen gaan als je buiten loopt. Vaak kun je dan het
beste de oriëntatie app op de achtergrond laten draaien terwijl je de navigatie
app op de voorgrond laat zodat je de instructies goed kunt aflezen. Eventueel
kun je de visuele kaart erbij bekijken als dat voor jou mogelijk is.
Als je minder aan de kaart hebt en meer met de gesproken informatie over je
omgeving kunt, kun je er ook voor kiezen de navigatie app op de achtergrond de
instructies te laten verzorgen en de oriëntatie app op de voorgrond te laten.
Het is een kwestie van uitproberen wat voor jou het beste werkt.
Heb je geen behoefte aan de instructies van een navigatie app omdat je
bijvoorbeeld een voor jou bekende route loopt? Je kunt in dat geval natuurlijk
ook alleen de oriëntatie app gebruiken om je extra informatie te geven tijdens
het lopen.
Samenvatting: welke navigatie app moet ik nemen?
Het is vaak meer dan voldoende om de navigatie app te gebruiken die ingebouwd in
je telefoon zit: Google Maps of Apple’s Kaarten. De app is toegankelijk en kan
je prima de weg wijzen van a naar b. Voorwaarde is dat je je makkelijk en zeker
in het verkeer kunt verplaatsen en dat je daarnaast tegelijkertijd je telefoon
goed de baas bent.
Wil je tijdens je route meer informatie over je omgeving dan dat je navigatie
app je geeft? Dan kun je overwegen om naast je navigatie app een oriëntatie app
te gebruiken. Je moet dan wel tijdens het lopen meer informatie kunnen
verwerken.
Heb je tijdens je route geen specifieke instructies van A naar B nodig,
bijvoorbeeld omdat je de route al kent? Denk dan eens aan een oriëntatie app om
het lopen van je route te vergemakkelijken.
Artikel: Oriëntatie apps Lazarillo versus
Blindsquare
Podcast: Point of Interest apps voor je
mobiel
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org