Privacy en veiligheid: wat betekenen licentievoorwaarden?
Geplaatst op 19 november 2025Stefan Laureijssen, Koninklijke Visio
Je herkent het vast wel: wanneer je een computer, telefoon of tablet gebruikt, je ergens voor aanmeldt of een app installeert, krijg je vaak een scherm met daarop “licentievoorwaarden” of “gebruiksvoorwaarden”. Soms heten ze “voorwaarden van gebruik”, “voorwaarden van dienstverlening” of “end user license agreement”.
Veel mensen klikken snel door zonder te lezen, maar wat betekent dat nou precies?
In dit artikel lees je wat licentievoorwaarden zijn, waarom ze belangrijk zijn en wat er meestal in staat. Je krijgt uitleg over hoe bedrijven met jouw gegevens omgaan, voorbeelden van bekende diensten en praktische tips. Zo weet je beter waar je mee akkoord gaat wanneer je een app installeert of een online dienst gebruikt.
Wat zijn licentievoorwaarden?
Licentievoorwaarden zijn eigenlijk een soort contract tussen jou en de maker van een app, een besturingssysteem of een online dienst. Door op “akkoord”, “accepteren” of in het Engels “I agree” te klikken, geef je aan dat je het eens bent met deze regels.
In deze voorwaarden staan belangrijke afspraken over wat jij wel en niet mag doen, en wat het bedrijf met jouw gegevens mag doen.
Waarom is het toch belangrijk om te weten wat deze voorwaarden betekenen?
In de meeste voorwaarden staat onder andere:
Wat jij met de app of dienst mag doen.
Wat je niet mag doen.
Wat het bedrijf met jouw persoonlijke gegevens mag doen.
Wie er verantwoordelijk is als er iets misgaat, bijvoorbeeld wanneer de app niet goed werkt.
Hoe jij en het bedrijf klachten of conflicten moeten oplossen.
Met andere woorden: de voorwaarden regelen jouw rechten en plichten.
Daarnaast geef je door akkoord te gaan meestal ook toestemming voor het verzamelen en gebruiken van je persoonsgegevens. En dat heeft gevolgen voor je privacy.
Wat staat er dan meestal in licentievoorwaarden?
Hoewel elk bedrijf zijn eigen tekst schrijft, komen veel onderwerpen steeds terug. Hieronder lees je wat er vaak in vermeld staat en wat ze in gewone taal betekenen.
Toegestaan gebruik
Hier staat hoe jij de software of dienst mag gebruiken. Bijvoorbeeld: alleen voor persoonlijk gebruik of alleen op één apparaat.
Voorbeeld: je mag Microsoft Office maar op één computer installeren, en Netflix maar gebruiken op één apparaat.
Verboden gebruik
Dit gaat over wat je niet mag doen, zoals het kopiëren van software, hacken, misbruik maken of proberen de beveiliging te omzeilen.
Updates en veranderingen
Bedrijven mogen de software aanpassen of bijwerken en mogen ook de voorwaarden later veranderen. Als je de dienst daarna blijft gebruiken, ga je meestal automatisch akkoord met de nieuwe regels.
Aansprakelijkheid en garantie
Vaak staat hier dat het bedrijf niet verantwoordelijk is voor schade, fouten of verloren gegevens. Dat betekent dat je in veel gevallen zelf het risico draagt als er iets misgaat.
Beëindiging van je eventuele gratis of betaalde account
Het bedrijf mag je account sluiten of je toegang blokkeren als je de regels overtreedt. Soms gebeurt dit ook als het bedrijf zelf stopt met de dienst (of app).
Intellectueel eigendom
Dit betekent dat het bedrijf eigenaar blijft van de software, de code, het logo en de naam. Jij mag het gebruiken, maar je wordt geen eigenaar.
Privacy en gegevensverwerking
Hier staat wat het bedrijf met jouw gegevens doet: welke informatie ze verzamelen, hoe lang die wordt bewaard en met wie ze gegevens delen. Soms staat dit in een apart document, dat “privacybeleid” heet.
Wat gebeurt er met je persoonsgegevens?
Wanneer je akkoord gaat met voorwaarden, geef je vaak ook toestemming voor het verzamelen van persoonlijke gegevens. Hieronder lees je wat er meestal gebeurt.
Gegevens die verzameld worden
Bedrijven kunnen informatie opslaan, zoals je naam, e-mailadres, locatie, IP-adres (het nummer van je internetverbinding), het type apparaat dat je gebruikt en hoe vaak je een app opent.
Soms verzamelen ze ook gegevens over je gedrag, zoals welke video’s je kijkt, welke berichten je leest of met wie je contact hebt.
Waarom deze gegevens worden verzameld
Bedrijven zeggen meestal dat ze gegevens gebruiken om hun dienst te verbeteren, fouten op te lossen of nieuwe functies te ontwikkelen.
Maar sommige bedrijven gebruiken jouw gegevens ook om advertenties beter af te stemmen op jouw interesses. Dat heet “profilering” of “personalisatie”.
Delen met andere bedrijven
In veel voorwaarden staat dat gegevens gedeeld mogen worden met “partners” of “derden”. Dat kunnen bijvoorbeeld reclamebedrijven, data-analisten of andere bedrijven binnen dezelfde organisatie zijn.
Voorbeeld: Meta (het moederbedrijf van Facebook en Instagram) deelt gegevens tussen deze diensten.
Bewaartermijn
Bedrijven geven meestal aan dat ze gegevens bewaren zolang dat nodig is voor het aanbieden van de dienst. In de praktijk kan dat maanden of zelfs jaren zijn, tenzij jij zelf je account verwijdert.
Overdracht naar andere landen
Sommige bedrijven bewaren gegevens op servers buiten Nederland of zelfs buiten de Europese Unie. Daardoor kunnen jouw gegevens onder andere privacywetten vallen, soms met minder bescherming.
Jouw rechten
Volgens de Europese privacywet (AVG) heb jij het recht om:
te weten welke gegevens over jou worden bewaard,
fouten in die gegevens te laten herstellen,
gegevens te laten verwijderen,
het gebruik van jouw gegevens te beperken.
Enkele voorbeelden van bekende bedrijven
Meta (Facebook en Instagram)
Meta verzamelt veel gegevens over hoe jij hun diensten gebruikt. Die informatie wordt gebruikt om advertenties te tonen die passen bij jouw gedrag en interesses.
Volgens Meta verkopen ze jouw gegevens niet, maar gebruiken ze wel om geld te verdienen met reclame.
In Europa kun je inmiddels kiezen: of je geeft toestemming om gevolgd te worden en gebruikt de diensten gratis, of je betaalt voor een versie zonder reclame.
Google en YouTube
Google verzamelt gegevens via vrijwel al zijn diensten, zoals de zoekmachine, Gmail en YouTube. Deze gegevens worden gebruikt om de diensten te verbeteren en om advertenties te personaliseren.
Via je Google-accountinstellingen kun je bepaalde gegevens verwijderen of het verzamelen ervan beperken.
Microsoft (Windows, Outlook, Office)
Microsoft verzamelt gebruiksgegevens om te zien hoe hun software werkt, zodat ze updates en beveiliging kunnen verbeteren.
Daarnaast gebruiken ze je gegevens voor functies zoals synchroniseren tussen apparaten.
In Windows kun je zelf instellen welke informatie wel of niet gedeeld wordt.
WhatsApp, Signal en Telegram
Deze chatapps gaan verschillend om met gegevens.
WhatsApp is onderdeel van Meta en deelt bepaalde gegevens met dat bedrijf.
Signal bewaart bijna niets over jou; alleen je telefoonnummer is nodig om de dienst te gebruiken.
Telegram zit hier tussenin en slaat berichten op hun eigen servers op.
Nieuwsapps zoals NOS, Omroep Brabant of NU.nl
Deze apps verzamelen gegevens over wat je leest en hoe vaak. Ze gebruiken cookies om te meten welke onderwerpen populair zijn en om advertenties te tonen. Soms worden deze gegevens gedeeld met advertentiebedrijven.
Internetproviders zoals Ziggo of KPN
In hun voorwaarden staat vaak dat ze netwerkgegevens mogen opslaan om het netwerk goed te laten functioneren. Soms zijn ze verplicht om gegevens te delen met politie of overheid.
Wat al deze voorwaarden gemeen hebben
Drie dingen keren steeds terug:
Jij krijgt toestemming om de dienst te gebruiken.
Jij belooft geen misbruik te maken.
Het bedrijf bepaalt wat het met jouw gegevens mag doen en beperkt zijn eigen verantwoordelijkheid.
Het grootste verschil zit meestal in hoe bedrijven omgaan met privacy.
Bedrijven die verdienen aan advertenties, zoals Meta of TikTok, verzamelen vaak meer gegevens dan bedrijven die betaald worden via abonnementen, zoals Microsoft of Apple.
Waar kun je op letten als je toch de voorwaarden wilt lezen?
Licentievoorwaarden bevatten vaak veel tekst en zijn soms lastig te begrijpen, vooral voor mensen die slechtziend of blind zijn. Toch kun je op een paar sleutelwoorden letten die veel zeggen over wat er met je gegevens gebeurt.
Let goed op zinnen of woorden zoals:
“Wij mogen gegevens delen met derden”
“Wij gebruiken informatie voor gepersonaliseerde advertenties”
“Wij bewaren gegevens zo lang als nodig is”
“Uw gegevens kunnen naar andere landen worden gestuurd”
“Wij kunnen de voorwaarden wijzigen”
“Door gebruik van deze dienst gaat u akkoord”
“Wij zijn niet verantwoordelijk voor verlies van gegevens”
Kom je zulke zinnen tegen, dan betekent dat meestal dat het bedrijf veel vrijheid neemt in het gebruik van jouw gegevens.
Tips om veilig akkoord te gaan
Lees de voorwaarden, of laat ze voorlezen, voordat je op “akkoord” klikt.
Let op woorden als privacy, gegevens of delen met derden.
Controleer na installatie de privacy-instellingen van de app of dienst.
Vul alleen de noodzakelijke persoonlijke gegevens in.
Verwijder je account als je de dienst niet meer gebruikt.
Vraag hulp aan iemand die digitaal vaardiger is als je twijfelt.
Kun je AI gebruiken om licentievoorwaarden eenvoudiger leesbaar te maken?
Naast hulp vragen aan iemand met meer ICT- of juridische kennis, kun je licentievoorwaarden ook leesbaarder maken met AI.
Bijvoorbeeld: je wilt weten wat er in de voorwaarden staat over jouw privégegevens. Dan deel je de tekst of je kopieert en plakt deze in een AI-chatbot zoals ChatGPT, Gemini of Copilot. Vervolgens stel je een gerichte vraag, zoals:
“Kun je alles over mijn gegevens op een rijtje zetten?”
“Kun je deze voorwaarden in gewone taal uitleggen?”
Op basis van deze uitleg kun je zelf bepalen welke onderdelen belangrijk zijn om te lezen voordat je op “akkoord” klikt.
Let op: AI is niet perfect. Bij complexe juridische zaken of ingewikkelde vragen kan AI fouten maken. Blijf dus kritisch en vraag bij twijfel naar de bron van de informatie. AI is een taalmodel, geen advocaat.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen