Hans Segers, Koninklijke Visio
Ben je slechtziend of blind en wil je Safari op de Mac leren?
In deze module uit het pakket Apple Mac
leren leer je hoe je met
VoiceOver kunt surfen op het Internet.
De module bestaat uit meerdere delen. In dit deel leer je hoe je formulieren kan
invullen en hoe je nog sneller informatie op een pagina kunt vinden.
We gaan er van uit dat je de basishandelingen van VoiceOver beheerst.
Uitgangspunt in alle teksten is dat Snelnavigatie Aan staat, en de dat de Rotor
op Navigatie staat, tenzij anders aangegeven.
We gaan er ook van uit dat je de basishandelingen van VoiceOver beheerst.
Uitgangspunt in alle teksten is dat Snelnavigatie Aan staat, en de Rotor op
Navigatie staat, tenzij anders aangegeven.
De hier beschreven werkwijze is geschreven voor MacOS Catalina maar zal
grotendeels ook in voorgaande versies werken.
Kom je er niet uit, of wil je het liever onder deskundige begeleiding leren? Dat
kan bij Koninklijke Visio. Aan het einde van dit artikel vind je meer
informatie.
De hier beschreven werkwijze is geschreven voor MacOS Catalina maar zal
grotendeels ook in voorgaande versies werken.
Aandachtspunt
Werken Met, wordt in nieuwere macOS versies uitgesproken als In.
Stop Werken Met, wordt in nieuwere versies macOS uitgesproken als
Onvoldoende.
Op Internet moet je wel eens een formulier invullen, zoals een enquêteformulier,
een bestelling plaatsen bij een online winkel of een reis plannen. Zo’n digitaal
formulier bestaat vaak uit meerdere onderdelen zoals formuliervelden,
tekstvelden, knoppen, venstermenu knoppen, keuze rondjes en aankruisvakken.
In onderstaande beschrijvingen leer je hoe je de diverse onderdelen van een
formulier, ook wel formuliervelden genoemd, invult. Als uitgangspunt gaan we er
telkens van uit dat je Safari al gestart hebt en een webpagina hebt geopend
waarin je een formulier moet invullen.
Hoe zo’n formulier er ook uitziet, vanaf het begin van het formulier (het eerste
formulierveld) start voor elk formulieronderdeel de beschrijving.
Naar het eerste Formulierveld gaan
Navigeer naar het begin van de pagina met CONTROL+OPTION+HOME of Fn+
CONTROL+OPTION+PIJL LINKS.
Zet de Rotor op Formulierregelaars met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL
LINKS.
Druk PIJL OMLAAG. Je komt op het eerste Formulierveld in de pagina.
Soms staat het eigenlijke formulier dat je wilt invullen verderop. Herhaal
in dat geval PIJL OMLAAG tot je op de juiste plek bent.
Naar volgend of vorig Formulierveld gaan
Je kunt op drie manieren door de velden van een formulier navigeren:
Met TAB naar het volgende formulierveld en SHIFT+TAB terug naar het vorige
Formulierveld.
Snelnavigatie: zet de Rotor op Formulierelementen en druk PIJL OMLAAG.
VoiceOver commando: met CONTROL+OPTION+COMMAND+J naar het volgende
Formulierveld en met SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+J naar het vorige
formulierveld.
3. Tekstveld invullen
Een Tekstveld is een (groot) invoerveld waarin je tekst kunt typen. Denk
bijvoorbeeld aan vraag over een product, of een toelichting op een antwoord. Het
navigeren naar een Tekstveld kan op drie manieren.
Vanuit het formulier ga je met TAB naar het Tekstveld. Je kunt nu de tekst
typen.
Met SHIFT+TAB kun je het tekstveld verlaten en weer terug naar het vorige
item gaan.
Snelnavigatie: zet, indien nodig, de Rotor op Navigatie en druk PIJL RECHTS
om naar het Tekstveld te gaan en typ de tekst. Met PIJL LINKS kan je terug
navigeren naar het vorige item. Wil je de PIJL toetsen gebruiken om door de
tekst et navigeren, zet dan snelnavigatie even uit.
VoiceOver commando; druk CONTROL+OPTION+PIJL RECHTS om naar het Tekstveld te
navigeren en typ je tekst. Met CONTROL+OPTION+PIJL LINKS kan je terug naar
het vorige item.
4. Knop activeren
Het navigeren naar een Knop kan op dezelfde wijze als het navigeren naar een
Tekstveld.
Een knop activeren kan met een Snelnavigatie commando of een VoiceOver commando.
Aangekomen bij een Knop:
Een Venstermenuknop bevat een lijst waaruit je een keuze kunt maken.
Navigeer naar de Venstermenuknop met TAB, PIJL RECHTS of CONTROL+OPTION+PIJL
RECHTS.
Activeer de Venstermenuknop met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG of
CONTROL+OPTION+SPATIE.
Maak je keus met PIJL OMLAAG, of typ de eerste letters van de gewenste
optie.
Bevestig met PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG of CONTROL+OPTION+SPATIE.
6. Keuzerondje activeren
Met een Keuzerondje kun je één keus maken uit een paar opties.
Selecteer de juiste keuze met TAB of PIJL RECHTS of CONTROL+OPTION+PIJL
RECHTS.
Activeer het Keuzerondje met SPATIE of PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG of
CONTROL+OPTION+SPATIE.
7. Aankruisvak
Een Aankruisvak is een vierkantje waarin je een vinkje kan zetten of
verwijderen. Met een Aankruisvak zet je een optie aan of uit.
Navigeer naar een Aankruisvak met TAB of PIJL RECHTS of CONTROL+OPTION+PIJL
RECHTS.
Druk SPATIE of PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG of CONTROL+OPTION+SPATIE om de optie
Aan of Uit te zetten
Tip: Snel navigeren naar een Aankruisvak kan met de Rotor.
8. Rotor gebruiken
Snel door alle formuliervelden navigeren gaat makkelijk met de Rotor. Dit kan op
twee manieren:
Snelnavigatie; met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS de Rotor instellen
op Formulierregelaars. Verder met PIJL OMLAAG.
VoiceOver commando; CONTROL+OPTION+U, Formulierelementen via de Rotor
benaderen. Verder met PIJL OMLAAG.
Je kunt Safari gegevens uit je adresboek automatisch laten invullen in
formulieren op webpagina’s. Dit kun je als volgt instellen in Voorkeuren:
Druk COMMAND+KOMMA om Voorkeuren te openen.
Zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS of PIJL LINKS.
Navigeer, indien nodig, naar de Knoppenbalk.
Indien nodig, ga de Knoppenbalk in met PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS (Werken Met).
Activeer het tabblad Formulieren.
Druk PIJL OMLAAG+PIJL LINKS (Stop met werken met) om uit de Knoppenbalk te
gaan.
Navigeer met PIJL RECHTS naar de optie ‘Op basis van gegevens in mijn
contacten.’ en vink deze optie aan.
Ga met PIJL RECHTS naar Wijzig Knop en activeer deze. Je komt in het
Contacten programma. Controleer of de gegevens kloppen of vul ze aan.
Ben je klaar, sluit het contactvenster en het Voorkeuren venster met COMMAND
+ W.
Opmerking
- Op dezelfde wijze kun je, indien gewenst, wachtwoorden laten onthouden.
Herhaal hiervoor bovenstaande stappen, maar zet nu een vinkje bij
‘Gebruikersnamen en wachtwoorden’.
Algemene toetscombinaties
| Naar volgend item |
TAB |
| Naar vorig item |
SHIFT+TAB |
| Voorkeuren openen |
COMMAND+KOMMA |
VoiceOver commando’s
| Naar begin van de pagina |
CONTROL+OPTION+HOME |
| Naar begin van de pagina (MacBook) |
Fn+ CONTROL+OPTION+PIJL LINKS. |
| Naar volgend item |
CONTROL+OPTION+PIJL RECHTS |
| Naar vorig item |
CONTROL+OPTION+PIJL LINKS |
| Activeren of bevestigen |
CONTROL+OPTION+SPATIE |
| Formulierelementen via Rotor |
CONTROL+OPTION+U |
| Volgend formulierveld |
CONTROL+OPTION+COMMAND+J |
| Vorig formulierveld |
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+J |
Snelnavigatie toetsen
| Rotor instellen (rechtsom) |
PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS |
| Rotor instellen (linksom) |
PIJL OMHOOG+PIJL LINKS |
| Activeren of bevestigen |
PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG |
10. Sneller navigeren: Eenletter navigatie
Het is mogelijk om met één letter door de webpagina te navigeren. Je hoeft dan
niet meer de VoiceOver toetsen te gebruiken. In plaats van CONTROL+OPTION+H druk
je alleen de letter h. Dit moet wel vooraf ingesteld worden.
Éénletter navigatie instellen
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL
LINKS.
Start Systeemvoorkeuren en activeer het pictogram Toegankelijkheid.
Navigeer naar de Toegankelijkheidsvoorzieningen tabel.
Start Werken Met, PIJL OMLAAG+PIJL RECHTS en ga met PIJL RECHTS naar de
optie VoiceOver.
Stop Werken Met, PIJL OMLAAG+PIJL LINKS om de tabel te sluiten.
Ga met PIJL RECHTS naar de knop Open VoiceOver-programma en activeer deze.
Activeer in de tabel de optie Commando’s.
Activeer het tabblad Snelnavigatie.
Zet een vinkje bij de optie Navigeer Door Webpagina’s Met Één Toets Bij
Gebruik Van Snelnavigatie.
Sluit het venster met COMMAND+W.
Sluit Systeemvoorkeuren met COMMAND+Q.
Opmerking
- Deze methode heeft ook een nadeel. Om tekst in een tekstveld te kunnen
typen, moet je eerst Snelnavigatie Uit zetten.
11. Sneller navigeren: Webspots aanmaken
Met Webspots zet je zelf plaatsmarkeringen op een webpagina om er later weer
snel naartoe te kunnen navigeren. Handig als je een webpagina vaak bezoekt. Een
webpagina wordt ook wel internetpagina genoemd.
Vooraf instellen
Wanneer in de Rotor de optie Webspots niet voorkomt, moet je dit aanpassen in de
Toegankelijkheid instellingen:
Ga naar Systeemvoorkeuren, Toegankelijkheid, VoiceOver, Open VoiceOver
programma, Web, tabblad Webrotor en zet een vinkje bij Webspots.
Sluit Systeemvoorkeuren.
Nu kun je webspots gaan maken en gebruiken.
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL
LINKS.
Start de Safari app en open een webpagina die je vaak bezoekt.
Ga met PIJL RECHTS naar een item dat je vaak bezoekt.
Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+} om dit item als Webspot aan te maken.
VoiceOver meldt: ‘Webspot ingesteld’.
Ga met PIJL RECHTS naar een volgend item dat je vaak bezoekt.
Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+} om dit item als Webspot aan te maken. De
Webspots worden in een lijst geplaatst.
Herhaal dit voor alle items die je vaak op deze webpagina bezoekt.
Wil je een aangemaakte Webspot verwijderen, druk dan
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+{ om de Webspot te verwijderen.
Wanneer je klaar bent met het aanmaken van Webspots op deze pagina, sluit
Safari met COMMAND+Q.
12. Sneller navigeren: Navigeren door Webspots
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Webspots met PIJL OMHOOG+PIJL
LINKS.
Start de Safari app en open een webpagina die je vaak bezoekt.
Druk CONTROL+OPTION+COMMAND+] om naar de eerste Webspot in de lijst te
springen.
Druk telkens CONTROL+OPTION+COMMAND+] om naar de volgende Webspot in de
lijst te springen.
Druk eventueel CONTROL+OPTION+COMMAND+[ om naar de vorige Webspot in de
lijst te springen.
sluit na afloop Safari met COMMAND+Q.
13. Sneller navigeren: De ideale plaats instellen
De Webspot die je op een pagina het vaakst bezoekt kun je bovenaan de lijst met
Webspots zetten. Dit wordt ‘De ideale plaats instellen’ genoemd.
Ga op de webpagina naar de Webspot die je het vaakst bezoekt.
Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+}+} om deze Webspot bovenaan de lijst te
plaatsen. VoiceOver meldt: ‘Ideale plaats ingesteld’.
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Webspots met PIJL OMHOOG+PIJL
LINKS.
Start de Safari app en open een webpagina die je vaak bezoekt.
Druk CONTROL+OPTION+U om het Webspot Menu te openen.
Druk PIJL OMLAAG. Nu sta je op de eerste Webspot. Als je vooraf een Webspot
als Ideale Plaats heb ingesteld, staat deze nu als eerste in de lijst.
Loop met PIJL OMLAAG door de lijst.
Druk ENTER om een Webspot te openen.
Sluit na afloop Safari met COMMAND+Q.
15. Sneller navigeren: Automatische Webspots
VoiceOver stelt op een nieuwe webpagina automatisch een aantal zogenaamde
automatische Webspots in. Dit is een andere lijst dan de zelf samengestelde
Webspot lijst. Ze zijn soms handig, maar lang niet altijd.
Vooraf instellen
Wanneer in de Rotor de optie Automatische Webspots niet voorkomt, moet je
dit aanpassen in de Toegankelijkheid instellingen.
Ga naar Systeemvoorkeuren, Toegankelijkheid, VoiceOver, Open VoiceOver
programma, Web, tabblad Webrotor en zet een vinkje bij Automatische
Webspots.
Navigeren door automatische Webspots
Start de Safari app en open een webpagina.
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Automatische Webspots met PIJL
OMHOOG+PIJL LINKS.
Druk CONTROL+OPTION+COMMAND+N om naar de eerste Automatische Webspot te
springen.
Druk telkens CONTROL+OPTION+COMMAND+N om naar een volgende Automatische
Webspot te springen.
Druk SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+N om terug naar een vorige Automatische
Webspot te springen.
Sluit na afloop Safari met COMMAND+Q.
Alternatieve methode
Start de Safari app en open een webpagina.
Druk CONTROL+OPTION+U om het Automatische Webspot Menu te openen.
Druk PIJL OMLAAG. Nu sta je op de eerste Automatische Webspot.
Loop met PIJL OMLAAG door de lijst.
Druk ENTER om een Automatische Webspot te openen.
Sluit na afloop Safari met COMMAND+Q.
16. Sneller navigeren: De Onderdeelkiezer
De Onderdeelkiezer geeft een lijst van alle items in een (Safari) venster weer.
Als je de naam weet van een item op een webpagina, kan je er met de
Onderdeelkiezer snel naartoe navigeren. Het maakt niet uit om wat voor type
onderdeel het gaat.
Zet, indien nodig, Snelnavigatie Aan door het gelijktijdig indrukken van
PIJL LINKS+PIJL RECHTS en zet de Rotor op Navigatie met PIJL OMHOOG+PIJL
LINKS.
Start de Safari app en open een webpagina.
Druk CONTROL+OPTION+i om de Onderdeelkiezer te openen.
Druk PIJL OMLAAG of typ een paar letters van hetgeen je zoekt, dit hoeven
niet eens de eerste letters te zijn!
Zoek verder met PIJL OMLAAG het juiste resultaat.
Druk ENTER. Je springt nu naar het gezochte onderdeel.
Druk PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG of CONTROL+OPTION+SPATIE om het onderdeel te
openen.
Sluit na afloop Safari met COMMAND+Q.
Opmerking
- De Onderdeelkiezer werkt niet alleen in Safari, maar in elk programmavenster
waarin je je bevindt! Probeer bijvoorbeeld maar eens in een willekeurig
programma de Sluitknop te vinden.
Gebruikte sneltoetsen Sneller navigeren
Algemene toetscombinaties
| Sluit programma met |
COMMAND+Q. |
VoiceOver commando’s
| Webspot aanmaken |
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+} |
| Webspot verwijderen |
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+{ |
| Ideale plaats instellen |
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+}+} |
| Ga naar volgende Webspot |
CONTROL+OPTION+COMMAND+] |
| Ga naar vorige Webspot |
CONTROL+OPTION+COMMAND+[ |
| Webspot menu openen |
CONTROL+OPTION+U |
| Volgende automatische Webspot |
CONTROL+OPTION+COMMAND+N |
| Vorige automatische Webspot |
SHIFT+CONTROL+OPTION+COMMAND+N |
| Onderdeelkiezer openen |
CONTROL+OPTION+i |
Snelnavigatie toetsen
| Rotor instellen (rechtsom) |
PIJL OMHOOG+PIJL RECHTS |
| Rotor instellen (linksom) |
PIJL OMHOOG+PIJL LINKS |
| Activeren of bevestigen |
PIJL OMHOOG+PIJL OMLAAG |
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org