De Touch Bar die op nieuwe MacBooks Pro de functietoetsen vervangt, is aanraakgevoelig, programmeerbaar én toegankelijk. Dit kan het gebruik van je computer een stuk gemakkelijker maken als je VoiceOver of Zoomen gebruikt. De mogelijkheden uitgelegd.
Jeroen Baldewijns, Blindenzorg Licht en Liefde
In 2016 introduceerde Apple een bijzondere nieuwigheid op de MacBook Pro, de
high-end laptop van die computerbouwer. De rij functietoetsen werd namelijk
vervangen door de nieuwe ‘Touch Bar’. Dit is een smalle zwarte strook waarin een
aanraakgevoelig LCD schermpje schuilgaat. Op dat schermpje worden knoppen
afgebeeld die je activeert door erop te tikken. De afgebeelde knoppen zullen
verschillen naargelang de app waar je in werkt.
En dan hoor ik je al denken: “Lap, weer zo’n ontoegankelijk touch screen!”. Maar
Apple zou Apple niet zijn als ze de Touch Bar niet perfect toegankelijk zouden
hebben gemaakt. Meer nog: de Touch Bar kan het gebruik van je computer een stuk
gemakkelijker maken voor wie VoiceOver of Zoomen gebruikt.
Kennismaking met Touch Bar
Zoals gezegd toont de Touch Bar een rij virtuele toetsen, die de klassieke F1
tot F12-toetsen vervangt.
Aan de rechterkant van die balk zit de ‘Control strip’ met knoppen voor Siri,
voor geluid-uit, het geluidsvolume en de beeldhelderheid. Er zit ook een ‘<’
knop die de control strip uitbreidt met extra knoppen voor bijvoorbeeld het
afspelen van muziek, de helderheid van de toetsenbordverlichting, Mission
Control, Launchpad, …
Aan de linkerkant vind je de ‘App Region’ met knoppen die eigen zijn aan de
actieve app en dus voor elke app anders zijn. Bij de mail app vind je er
bijvoorbeeld knoppen om een nieuw mailbericht te openen, een mailbericht te
beantwoorden, een mailbericht te verwijderen, …
Bij de Safari browser vind je knoppen om naar de vorige/volgende pagina te gaan,
een bladwijzer te maken, een nieuw tabblad te openen, … Hieronder zie je
bijvoorbeeld de knoppen die Word op de Touch Bar toont:
In de meeste toepassingen kun je de knoppen van de Touch Bar ook aanpassen. Op
die manier kun je voor elke toepassing de functies in de Touch Bar plaatsen die
jij vaak nodig hebt. Bij niet-Apple apps, zoals Microsoft Office, Acrobat
Reader, Firefox of Spotify is het doorgaans niet mogelijk om de Touch Bar aan te
passen.
Helemaal rechts van de Touch Bar zit de aan/uitknop van de MacBook. Dit is een
fysieke knop met de bijzondere eigenschap dat daar een vingerafdruksensor in
verwerkt is. Die zorgt voor een eenvoudige maar toch veilige ontgrendeling
vanuit de sluimermodus, zonder dat je je wachtwoord moet intypen. Helemaal links
van de Touch Bar zit de Escapetoets, die eveneens een fysieke knop gebleven is.
Mocht het voorkomen dat je de verdwenen F1 tot F12 functietoetsen nodig hebt,
dan kun je die op de Touch Bar krijgen door de FN-toets ingedrukt te houden.
De Touch Bar en VoiceOver
De Touch Bar wordt door VoiceOver volledig toegankelijk gemaakt. Als de
schermlezer aan staat, zie je een VO-cursor verschijnen rond de actieve knop op
de Touch Bar en spreekt VO de functie van die knop en de bijbehorende hint uit.
Van de ene naar de andere knop gaan, doe je met horizontale veegbewegingen op de
Touch Bar. Veeg van links naar rechts om naar de volgende knop te gaan of van
rechts naar links om naar de vorige knop te gaan. iPhone- of iPad-gebruikers
maken gebruik van die veegbeweging om tussen de apps op het beginscherm te
navigeren. Telkens je op een andere knop komt, zal VoiceOver de functie van die
knop uitspreken. Een knop activeren doe je met een dubbele tik op de Touch Bar
(net zoals je op de iPhone of iPad een knop bedient met een dubbele tik).
En er zijn nog meer overeenkomsten met de iOS-bediening. Door je vinger helemaal
links op de Touch Bar te zetten en dan langzaam op te schuiven naar rechts,
overloop je alle knoppen een voor een met gesproken feedback. Dat is handig om
even alle knoppen te leren kennen. Daarbij heb je ook de mogelijkheid tot
gesplitst tikken: hou je vinger stil op een knop en tik er met een tweede vinger
naast.
De Touch Bar is niet beperkt tot eenvoudige knoppen. Zo kan er bijvoorbeeld ook
een schuifknop op komen. In dat geval geeft VoiceOver een duidelijke hint over
hoe je die kunt gebruiken.
En nu komt het belangrijkste: de aanpasbaarheid van de Touch Bar bij elke
app kan de MacBook een pak gemakkelijker maken in het gebruik voor jou als
VoiceOver-gebruiker. Zet voor elke veel gebruikte app enkel de veel gebruikte
knoppen in de Touch Bar en zo creëer je voor die app snel toegankelijke
functies. Zo vermijd je dat je voor die functies sneltoetsen uit het hoofd moet
leren. Voor wie last heeft met het gebruik van sneltoetsen zal dit als muziek in
de oren klinken!
Nog een tip: VoiceOver aanzetten op een MacBook met een Touch Bar doe je
eenvoudigweg door met de ingedrukte Command-toets drie keer te drukken op de
aan/uit-toets.
De Touch Bar en Zoomen
Ook aan gebruikers van vergroting heeft Apple gedacht bij het ontwerp van de
Touch Bar. Om als slechtziende MacBook Pro-gebruiker met de Touch Bar aan de
slag te gaan, vink je eerst de optie ‘Activeer Touch Bar-zoomen’ aan. Die vind
je in de rubriek ‘Zoomen’ bij de Systeemvoorkeuren > Toegankelijkheid.
Nu kun je de Touch Bar met vergroting gaan gebruiken. Zet je vingertop ergens op
de Touch Bar en je zult hem vergroot onderaan je beeldscherm zien verschijnen.
De plaats van je vinger wordt aangegeven met een cirkel.
Een knop activeren kan op drie manieren:
• Je heft je vinger op en tikt op dezelfde plek.
• Je houdt je vinger stil op de knop tot de omtrek van de cirkel helemaal
wit kleurt, waarna de knop automatisch geactiveerd wordt.
• Je veegt met een vinger naar de gewenste toets, houdt die vinger vast en
tikt er met een tweede vinger naast (wat ‘gesplitst tikken’ heet bij iOS).
Wanneer de knop geactiveerd wordt, kleurt hij even wit, waarmee visueel
aangegeven wordt dat de knop effectief geactiveerd is. De vergrotingsfactor voor
de uitvergrote Touch Bar kun je instellen door met een ingedrukte Command-toets
een knijpbeweging te maken op de Touch Bar. Maar wat we ook proberen, dat lukt
op onze MacBook niet. We hopen dat het niet meer dan een vervelende bug is die
bij de volgende systeemupdate verdwijnt.
De vergrote Touch Bar werkt ook als je met de functie ‘Zoomen’ het schermbeeld
hebt ingezoomd. Maar lastig daarbij is dat de vergrote Touch Bar aan de onderste
rand van het beeld (die vaak niet zichtbaar is) getoond wordt. Het zou veel
beter zijn om de vergrote Touch Bar aan de onderzijde van het beeldscherm (in
plaats van de onderzijde van het beeld) weer te geven.
Conclusies
Voor VoiceOver-gebruikers die last hebben met klassieke sneltoetsen, is de Touch
Bar een mooi alternatief. Maar zoals je kon lezen is het gebruik van de vergrote
Touch Bar nog voor verbetering vatbaar.
In ons juni-nummer stelden we de Elgato Stream Deck voor als alternatief om
sneltoetsen te vermijden op een Windows PC. Een beter uitgewerkte versie van
zo’n Stream Deck zit, in de vorm van de Touch Bar, gewoon ingebouwd in elke
MacBook Pro. Laat ons hopen dat Apple ook een Touch Bar versie voor zijn
afzonderlijk toetsenbord uitbrengt. Want dat zou betekenen dat iedereen zijn Mac
kan uitbreiden met dit hulpmiddel! Verder hopen we ook dat niet-Apple apps snel
de mogelijkheid bieden om de knoppen op de Touch Bar te wijzigen. Heb je een
MacBook zonder Touch Bar? Dan zal dit artikel wellicht je zintuigen op scherp
gezet hebben. Begin dan nu alvast maar te sparen voor wanneer jouw MacBook aan
vervanging toe is, want de Touch Bar vind je enkel op de duurdere MacBook Pro
modellen (ondergetekende heeft ook even moeten doorsparen maar vond het de
moeite waard). De goedkoopste MacBook met die voorziening is momenteel de
MacBook Pro 13” met 256 MB opslag, waarvoor je 1.499 euro van je bankrekening
moet halen.
Meer info
Meer info vind je op de website van Apple:
De auteur van dit artikel mailen?
baldewjins.jeroen@lichtenliefde.be
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org