Hans Segers, Koninklijke Visio
In dit document vind je een uitgebreid overzicht van instellingen om de Mac met
MacOS Catalina zo toegankelijk mogelijk te maken mensen met een visuele
beperking.
Ben je slechtziend of blind en wil je de Mac met VoiceOver leren bedienen? Neem
dan eens een kijkje bij het Visio leerpakket Apple Mac
leren.
Inleiding
Mac computers zijn standaard uitgerust met toegankelijkheidinstellingen en
hulpfuncties die het apparaat toegankelijk maken voor iedereen. Dit betekent dat
op een Mac computer geen aangepaste software geïnstalleerd hoeft te worden om
als blinde of slechtziende gebruiker met het apparaat te kunnen werken.
In dit document vind je een uitgebreid overzicht van de instellingen die door
Visio worden aanbevolen om zo prettig mogelijk met een iMac, Mac mini of MacBook
te kunnen werken. Deze instellingen komen voort uit ervaringen uit de dagelijkse
praktijk en moeten dan ook gezien worden als leidraad.
Afhankelijk van de programma’s waarmee gewerkt wordt en de manier van werken kan
het zijn dat soms een andere instelling de voorkeur heeft. Dat is geen enkel
probleem.
De tekst is geschreven voor zowel Zoom als VoiceOver gebruikers.
Om instellingen aan te passen moeten we Systeemvoorkeuren openen.
Dit kan op 3 manieren;
Manier 1: Via het Systeemvoorkeuren pictogram in het Dock.
Manier 2: Via de Menubalk - Apple menu – Systeemvoorkeuren.
Manier 3: Via sneltoets COMMAND+SPATIE, typ vervolgens SY, Enter.
Toegankelijkheid – VoiceOver (spraak) instellen
Om non-visueel met een Apple computer te kunnen werken is de computer standaard
voorzien van VoiceOver. VoiceOver moet wel nog ingesteld worden. De
Toegankelijkheid instellingen zijn terug te vinden onder Systeemvoorkeuren.
VoiceOver
Open Systeemvoorkeuren en activeer het pictogram Toegankelijkheid.
Activeer in de linker kolom VoiceOver. Wanneer VoiceOver permanent gebruikt
wordt zet dan een vinkje bij Activeer VoiceOver.
Je kan VoiceOver altijd aan- of uitzetten met de sneltoets COMMAND+F5.
Zet links onderaan een vinkje bij Toon status van Toegankelijkheid in
menubalk. Zo kun je later de toegankelijkheidsinstellingen sneller aanpassen
via het pictogram in het rechterdeel van de Menubalk.
Activeer de knop Open VoiceOver programma voor verdere VoiceOver
instellingen.
VoiceOver - Algemeen
Activeer in de linker kolom de eerste optie Algemeen.
Haal het vinkje weg bij Geef welkomstvenster weer bij starten VoiceOver
zodat dit niet elke keer na het opstarten weer in beeld verschijnt.
De Speciale toetsen voor VoiceOver zijn standaard Control, Option en
CapsLock. Dit kun je hier eventueel wijzigen.
De overige opties in dit venster kunnen ongewijzigd blijven.
VoiceOver – Detailniveau
VoiceOver - Detailniveau - tabblad Spraak
Activeer in de linker kolom de optie Detailniveau.
Activeer het tabblad Spraak.
Pas de Standaardspraakdetails (Breedsprakigheid) naar eigen voorkeur aan.
Standaard is dit Hoog.
VoiceOver - Detailniveau - tabblad Braille
Indien je gebruikmaak van een Brailleleesregel activeer dan het tabblad
Braille. Anders kun je dit tabblad overslaan.
Pas de Standaardspraakdetails (Breedsprakigheid) naar eigen voorkeur aan.
Standaard is dit Hoog.
VoiceOver - Detailniveau - tabblad Tekst
Activeer het tabblad Tekst.
Wijzig de optie Lees getallen als: in, Woorden. Tweeduizendnegentien klinkt
wat beter als twee, nul, één, negen.
De overige opties in dit venster kunnen ongewijzigd blijven.
VoiceOver - Detailniveau - tabblad Aankondigingen
Activeer het tabblad Aankondigingen. VoiceOver gebruikers kunnen dit tabblad
overslaan.
Voor Zoom gebruikers kan de optie Spreek Tekst Onder de cursor met
vertraging uit, aangevinkt worden. Deze optie kan handig zijn als
spraakondersteuning tijdens het gebruik van Zoom.
Met de schuifregelaar pas je de vertragingstijd naar eigen voorkeur aan.
De overige opties in dit venster kunnen ongewijzigd blijven.
VoiceOver - Detailniveau - tabblad Hints
Vink de optie Spreek instructies uit voor het onderdeel onder de cursor,
Aan. Zodra de cursor op een knop, koppeling enzovoorts staat krijg je een
hint welke actie er van je verwacht wordt. Voor beginnende VoiceOver
gebruikers is dit erg handig.
Met de schuifregelaar Vertraging bij uitspreken hints: kun je het tijdstip
aanpassen.
Tip
Voor beginners is het handig om een langere pauze in te stellen zodat je nog
even de tijd krijgt om na te denken wat je moet doen.
Gevorderden krijgen alleen een melding te horen als ze te lang wachten.
VoiceOver - Spraak
Bij de optie Spraak kun je steminstellingen aanpassen en kunnen meerdere stemmen
toegevoegd worden.
VoiceOver - Spraak - tabblad Stemmen
Activeer in de linker kolom Spraak.
Activeer in het tabblad Stemmen.
Standaard is Nederlands met de Stem Xander ingesteld. Dit kun je hier
wijzigen.
Bij de volgende optie kan je de spreeksnelheid aanpassen.
Activeer de knop Wijzig om de Toonhoogte, Volume en de Intonatie van de stem
aan te passen.
Wanneer je onderaan het venster de PLUS knop activeert, kun je een andere
taal downloaden en instellen.
Tip
- Voeg meerdere talen toe als je vaak e-mails of teksten in een andere taal
krijgt. VoiceOver leest ze dan in die taal voor.
VoiceOver - Spraak - tabblad Uitspraak
Activeer het tabblad Uitspraak. Dit venster toont een tabel.
In de linker kolom worden vrijwel alle karakters, leestekens en emoticons
getoond.
In de tweede kolom wordt getoond hoe VoiceOver ze uitspreekt.
In de derde kolom wordt getoond dat dit standaard voor alle apps geldt. Dit
kun je naar eigen voorkeur aanpassen.
In de vierde kolom kun je per karakter, leesteken of emoticons aanvinken of
hoofdletters genegeerd moeten worden.
Onder de tabel kun je eventueel nog karakters, leestekens of emoticons
toevoegen of verwijderen.
Tip
- Over het algemeen is deze tabel correct ingevuld en hoef je aan de
instellingen van de derde en vierde kolom niets te wijzigen.
VoiceOver - Navigatie
Activeer in de linker kolom Navigatie. In dit dialoogvenster wordt bepaald hoe
met VoiceOver door de programma’s genavigeerd wordt.
Controleer in dit dialoogvenster of de opties goed zijn ingesteld.
De optie Beginpositie VoiceOver cursor: standaard ingesteld op Onderdeel met
toetsenbordfocus.
De optie Groeperingsgedrag: Ingesteld op Standaard.
De optie Synchroniseer toetsenbordfocus en VoiceOver cursor, is Aan gevinkt.
De optie Muisaanwijzer: Standaard ingesteld op Negeert VoiceOver cursor.
De optie Sta cursorterugloop toe: is Uit gevinkt.
De optie Sla redundante labels over: is Uit gevinkt.
De optie Automatische interactie bij gebruik TAB-toets: is Aan gevinkt.
De optie Schakel snel zoeken in: is Uit gevinkt.
VoiceOver - Web
VoiceOver - Web - tabblad Navigatie
Activeer in de linker kolom de optie Web.
Activeer het tabblad Navigatie.
Met de instellingen in dit tabblad wordt bepaald hoe met VoiceOver over het
internet (Safari) genavigeerd wordt.
Controleer de volgende instellingen:
De optie Navigeer in Webpagina’s: Stel in Op DOM-volgorde.
De optie Bij navigeren door webtabellen: Vink Groepeer ingesloten
onderdelen, Uit en vink Spreek kolom- en rijnummers uit, Aan.
De optie Navigeer door afbeeldingen: Kies Altijd.
De optie Schakel dynamische zones in: is Aan gevinkt.
De optie Toetsenbordcommando’s mogen... van Websites, is Uit gevinkt.
VoiceOver - Web - tabblad Algemeen
- Activeer het tabblad Algemeen.
Controleer de volgende instellingen:
De optie Als een nieuwe webpagina wordt geladen: Beide opties zijn Uit
gevinkt.
De optie Tijdens het laden van een webpagina: kies Spreek voortgang uit.
VoiceOver - Web - tabblad Webrotor
- Activeer het tabblad Webrotor.
In dit dialoogvenster kun je onderdelen aan de Webrotor toevoegen of juist
verwijderen. Doorloop de lijst en pas deze eventueel naar eigen voorkeur aan.
VoiceOver - Geluid
- Activeer in de linker kolom de optie Geluid.
De instellingen kunnen ongewijzigd blijven.
VoiceOver - Visueel
Voor VoiceOver gebruikers met enige restvisus kun je visuele effecten instellen
zodat je beter ziet waar de cursor zich op de pagina bevindt.
VoiceOver - Visueel - tabblad Cursor
Activeer in de linker kolom de optie Visueel.
Activeer het tabblad Cursor.
Controleer de volgende instellingen als je gebruik wil maken van Visuele
effecten:
De optie, Toon VoiceOver-cursor, is Aan gevinkt om de plek waar de cursor
zich bevindt te omranden.
Met de schuifregelaar VoiceOver-cursorvergroting: kan het vlak binnen de
cursor vergroot worden (vergrootglas). Een te grote vergroting werkt vaak
onprettig.
VoiceOver - Visueel - tabblad Panelen en menu’s
Activeer het tabblad Panelen en menu’s.
Als je de optie Toon ondertitelpaneel: Aanvinkt, verschijnt onder in beeld
een zwart venster met daarin de tekst die door VoiceOver voorgelezen wordt.
Nadeel is dat een deel van het beeldscherm afgedekt wordt. Maak zelf de
keuze of je dit wel wil.
De optie Toon braillepaneel: staat standaard op Automatisch. Wanneer een
brailleleesregel aangesloten wordt verschijnt op het beeldscherm een klein
braillepaneeltje waardoor zienden kunnen meekijken. Deze optie zal alleen
gebruikt worden tijdens een brailletraining.
Met de schuifregelaar Lettergrootte voor panelen en menu’s: kun je de
grootte van het ondertitelpaneel en braillepaneel instellen.
Opmerking
- Maak zelf de keuze of dit tabblad meerwaarde voor je heeft.
VoiceOver - Visueel - tabblad Aanraken
Activeer het tabblad Aanraken.
Met de schuifregelaar kun je de doorzichtigheid van de achtergrond
instellen. De tekst wordt vaak onleesbaar als de achtergrond te doorzichtig
is. Zet de schuifregelaar helemaal naar links (0%) als je geen doorzichtige
achtergrond wil.
VoiceOver – Commando’s
Bij deze optie kun je extra commando’s toevoegen aan Trackpad, Numeriek blok,
toetsenbord en Snelnavigatie. Activeer in de linker kolom de optie Commando’s
VoiceOver – Commando’s - tabblad Trackpad
Het tabblad Trackpad is alleen zinvol als je gebruikmaak van een extern Trackpad
of het Trackpad van een MacBook. Anders kun je dit tabblad overslaan.
Tip
Beginnende VoiceOver gebruikers kunnen dit tabblad beter overslaan omdat de kans
groot is dat je onbedoeld Trackpad commando’s geeft.
Vink, Schakel Trackpad commando’s in, Aan indien je Trackpad commando’s wil
gebruiken.
Laat de drie opties ongewijzigd.
Wanneer je de knop Wijs commando’s toe activeert, kun je vervolgens een
toets koppelen aan een commando in de tabel.
Activeer de knop Gereed om dit venster te sluiten.
VoiceOver – Commando’s - tabblad Numblok
Wanneer je over een Apple toetsenbord beschikt met een numeriek blok kun je dit
deel van het toetsenbord inzetten voor extra navigatie commando’s. Anders kun je
dit tabblad overslaan.
Activeer het tabblad Numblok.
Vink, Schakel Numblok-commando’s in, Aan.
Navigeer door de tabel eronder om te controleren welke actie bij de toetsen
van het numerieke deel van het toetsenbord horen.
Helemaal rechts in de tabel kun je de standaard toegewezen commando’s naar
eigen voorkeur wijzigen.
Opmerking
Nadeel van bovenstaande activering is wel dat nu het numerieke deel van het
toetsenbord niet meer kan gebruiken voor het typen van cijfers en wiskundige
tekens.
Het activeren van de Numblok-commando’s kun je vergelijken met SuperNova of
ZoomText onder Windows.
VoiceOver – Commando’s - tabblad Toetsenbord
Op het tabblad Toetsenbord kun je extra toetsenbord commando’s toevoegen om
bijvoorbeeld programma’s te openen met een speciale toetscombinatie.
Dit is meer een optie voor gevorderde VoiceOver gebruikers om sneller te kunnen
werken. De meesten zullen dit tabblad dan ook overslaan.
Activeer het tabblad Toetsenbord.
Vink Schakel toetsenbordcommando’s in, Aan.
Standaard is bij Gebruik: de extra toets ingesteld op Rechter Option-toets.
Dit kun je naar eigen voorkeur wijzigen.
In de tabel kun je zien welke commando’s al toegewezen zijn. Dit kun je
rechts in de tabel wijzigen. Bijvoorbeeld LINKER OPTION + m, start het
programma Mail.
Onder de tabel kun je commando’s toevoegen of verwijderen door de PLUS of
MIN te activeren.
VoiceOver – Commando’s - tabblad Snelnavigatie
Activeer het tabblad Snelnavigatie.
De optie Schakel Snelnavigatie in, niet Aan vinken. Snelnavigatie is niet
overal toepasbaar. Snelnavigatie kun je in- en uitschakelen met een
sneltoets.
Vink de optie, Schakel Snelnavigatie in en uit met LINKER en RECHTER
pijltoets, Aan.
Vink de optie, Navigeer door webpagina’s met één toets bij gebruik van
Snelnavigatie, Aan.
Navigeer naar de knop Wijs commando’s toe… en activeer deze.
In de tabel kun je controleren welke commando’s standaard zijn toegewezen.
Deze kun je niet wijzigen.
Onder de tabel kun je zelf via PLUS of MIN Snelnavigatie commando’s
toevoegen of verwijderen.
Druk ESCAPE om de tabel te verlaten.
Opmerking
Snelnavigatie schakel je snel Aan of Uit door de LINKER en RECHTER pijltoets
gelijktijdig in te drukken.
VoiceOver - Braille
De optie Braille is alleen bedoeld voor VoiceOver gebruikers die gebruik maken
van een brailleleesregel. De overige VoiceOver gebruikers kunnen deze optie
overslaan.
VoiceOver - Braille - tabblad Lay-out
De Lay-out instellingen zijn afhankelijk van de aangesloten Braille leesregel.
Alleen aanpassen als een Braille leesregel is aangesloten. Doorloop dit
dialoogvenster en stel de Brailleleesregel en opties naar eigen voorkeur in.
Activeer in de linker kolom de optie Braille.
Activeer het tabblad Lay-out.
VoiceOver - Braille - tabblad Status
Op dit tabblad kun je de status informatie op je Brailleleesregel instellen.
Activeer het tabblad Status.
Toon algemene leesregelstatus is al standaard aangevinkt.
In de twee volgende opties kun je aanvinken of de tekstijl getoond moet
worden of de uitgebreide tekststijl getoond moet worden.
De optie Brailleleesregel: toont de leesregel die gedetecteerd is.
Bij de optie Toon status; kun je kiezen of je de statusinformatie rechts of
links op de leesregel wil ontvangen.
VoiceOver - Braille - tabblad Leesregels
Activeer het tabblad Leesregels.
Op dit tabblad kun je zien of je Brailleleesregel reeds aangesloten en
gedetecteerd is. Aansluiten kan via de USB-ingang of via Bluetooth.
Wanneer je via Bluetooth wil aansluiten moet je de PLUS knop activeren om
het zoeken naar je Brailleleesregel te starten. Bluetooth moet wel
ingeschakeld zijn. Dit kan via Systeemvoorkeuren en vervolgens Bluetooth.
VoiceOver - Activiteiten
Activeer in de linker kolom de optie Braille.
In dit dialoogvenster kun je activiteiten aanmaken om voor VoiceOver
specifieke toepassingen te configureren. Dit is iets voor gevorderde
gebruikers.
Toegankelijkheid - Zoom (vergroting) instellen
Een Apple computer is standaard voorzien van vergroting. Om met deze vergroting
(zoomen) te kunnen werken moet dit bij Toegankelijkheid ingesteld worden. De
Toegankelijkheid instellingen zijn terug te vinden onder Systeemvoorkeuren.
Zoomen
Open Systeemvoorkeuren en activeer het pictogram Toegankelijkheid.
Activeer in de linker kolom Zoomen. Er verschijnt een dialoogvenster.
Vink Aan: Gebruik toetscombinaties voor zoomen. Zie tevens de belangrijkste
Zoom sneltoetsen.
Vink Aan: Gebruik scrolgebaar met speciale toetsen om te zoomen. Standaard
is dit de CONTROL-toets. Met een Trackpad kan in- en uitgezoomd worden door
met CONTROL en twee vingers omhoog of omlaag te vegen.
De optie Zoomstijl: standaard is dit scherm vullende weergave. Dit mag je
eventueel wijzigen.
De knop Kies scherm is alleen actief wanneer een extern beeldscherm
aangesloten is.
De knop Geavanceerd opent een nieuw dialoogvenster met twee tabbladen,
Weergave en Regelaars.
Zoomen – knop Geavanceerd - tabblad Weergave
Activeer de knop Geavanceerd.
Activeer het tabblad Weergave.
De optie Wanneer is ingezoomd beweegt het scherm: standaard is hier
ingesteld Als de muisaanwijzer een rand bereikt. Dit mag je naar eigen
voorkeur aanpassen.
Vink Aan: Betere weergave van afbeeldingen.
Vink de optie Knipper met het scherm als de meldingsstrook buiten het
zoomgebied verschijnt: naar eigen voorkeur Aan of Uit.
Vink Aan: Volg toetsenbordfocus. Bij invoervelden en tekstverwerkers scrolt
het scherm zodanig mee dat de cursor in beeld blijft.
Zoomen – knop Geavanceerd – tabblad Regelaars
Activeer tabblad Regelaars. Dit tabblad biedt uitgebreide Zoom opties. De
zoom opties worden met sneltoetsen Aan of Uit gezet.
Vink Aan: Houd CONTROL+OPTION ingedrukt om zoomen tijdelijk in- of uit te
schakelen. Deze optie is handig om even snel het totaaloverzicht te hebben.
De optie Houd CONTROL+COMMAND ingedrukt om zoomweergave los te koppelen,
heeft wat mij betreft geen toegevoegde waarde.
Door de optie Druk OPTION+COMMAND+F Aan te vinken kun je schakelen tussen
scherm vullende weergave en lens weergave. Bepaal voor jezelf of je dit een
handige optie vindt.
De optie Gebruik toetscombinaties voor aanpassen zoomvenster; mag je naar
eigen voorkeur Aan of Uit vinken.
De optie Gebruik Trackpad gebaar om te zoomen is vergelijkbaar met de
gebaren op een iPhone of iPad om zoom Aan of Uit te zetten en de vergroting
aan te passen. Optie aanvinken heeft alleen zin als je een Trackpad
gebruikt.
Tip
Stel de schuifregelaars Maximale en Minimale vergroting in op 1. (helemaal
naar links). Nu kun je met OPTION+COMMAND+PLUS en OPTION+COMMAND+MIN in
kleine stapjes vergroten en verkleinen. Dit kan natuurlijk ook met CONTROL
en twee vingers op de Trackpad.
Activeer de OK knop om terug te keren naar het dialoogvenster Zoomen.
Vink, eventueel, Geef tekst onder de aanwijzer groter weer, Aan als je de
tekst onder de cursor groter wil hebben dan de rest van de tekst op het
scherm.
Door de knop Opties te activeren kun je de lettergrootte, lettertype en
eventueel een andere sneltoets kiezen.
Door Kleuren te activeren kun je de kleur van het lettertype, achtergrond
enzovoorts naar eigen voorkeur aanpassen.
Activeer de OK-knop om terug te keren naar het dialoogvenster Zoomen.
Tip
De optie Geef tekst onder de aanwijzer groter weer, kan handig zijn als niet
te veel vergroting willen instellen om het overzicht op het beeldscherm te
behouden.
De optie is handig als je films, Youtube of tv programma’s kijkt op je
computer. Om de app te besturen en daarna volledig beeld te kijken hoef je
niet telkens in of uit te zoomen.
Je zet de optie Aan en Uit door drie keer op de COMMAND-toets te drukken.
Beeldscherm
De optie Beeldscherm in de linker kolom biedt voor Zoom gebruikers
toegankelijkheid instellingen om de leesbaarheid op het beeldscherm te
vergroten.
Beeldscherm – tabblad Beeldscherm
Activeer in de linker kolom de optie Beeldscherm.
Activeer het tabblad Beelscherm.
Wanneer je continu gebruik wil maken van omgekeerde kleuren, vink dan Keer
kleuren om, Aan.
Vink, indien nodig, Klassiek omgekeerd; Uit. Anders worden de kleuren van
foto’s ook omgekeerd.
Laat Verminder beweging, Uit gevinkt.
Vink Aan: Verhoog contrast. De volgende optie Verminder doorzichtigheid
wordt hierdoor automatisch onderdrukt.
Laat Differentieer zonder kleur, Uit gevinkt.
Indien nodig kan je met de schuifregelaar het beeldschermcontrast nog iets
aanpassen.
Opmerking
Keer kleuren om Aan- en Uitzetten kan ook met de sneltoets
CONTROL+ALT+COMMAND+8.
De optie Keer kleuren om is vergelijkbaar met Slim omgekeerd op de iPad en
iPhone. De kleuren van foto’s worden niet omgekeerd.
Beeldscherm – tabblad Beeldscherm
Activeer het tabblad Cursor.
Vink Aan: Schud muisaanwijzer om deze te vinden, als je vaak de muiscursor
kwijt bent op het beeldscherm. Door de muisaanwijzer snel heen en weer te
bewegen wordt de muiscursor vergroot weergegeven.
Met de schuifregelaar kun je de grootte van de muiscursor aanpassen zodat
hij voor jou beter zichtbaar is op het beeldscherm. Maak hem niet groter dan
strikt nodig.
Beeldscherm – tabblad Kleurfilters
Wanneer het normale beeld en omgekeerde kleuren voor jou niet optimaal zijn, kun
je een voor jou meest geschikt kleurenfilter instellen.
Activeer het tabblad Kleurfilters.
Vink Schakel kleurfilters in, Aan.
Kies bij Filtertype: het voor jou meest geschikte kleurenfilter. Bij Tint
kun je zelf een filterkleur en intensiteit instellen.
Opmerking
Het grijsfilter haalt alle kleuren weg. Alles wordt in grijstinten getoond.
De overige kleurenfilters filteren de gekozen kleurcombinaties eruit. Niet
te verwarren met de hoog contrast filters in Windows, SuperNova en ZoomText.
Spraak
De optie Spraak heeft een heel ander doel dan VoiceOver. VoiceOver gebruik je
continue wanneer je non-visueel werkt met alleen het toetsenbord.
De optie Spraak gebruik je als ondersteuning tijdens het Zoomen. Spraak kun je
gebruiken om teksten te laten voorlezen. Maar je kunt Spraak ook inzetten voor
ondersteunende taken, zoals het melden van berichten of wat zich onder de cursor
bevindt enzovoorts.
Activeer in de linker kolom de optie Spraak.
De Systeemstem is standaard Xander. Door de naam te activeren kun je ook
voor een andere stem kiezen. Activeer Pas aan, als je ook nog andere stemmen
wil downloaden.
Met de schuifregelaar kun je de spreeksnelheid aanpassen.
Activeer de knop Speel af, om te controleren of de stem bevalt en de
spreeksnelheid goed is.
Vink Aan: Schakel aankondigingen in; als meldingen die als pop-upvenster
rechts in het beeldscherm verschijnen wil laten voorlezen. Handig omdat bij
Zoomen deze vaak buiten beeld vallen.
Activeer de knop Opties en pas de instellingen van de aankondigingen naar
eigen voorkeur aan. Stel een vertragingstijd in zodat de melding alleen
wordt voorgelezen als je hem daadwerkelijk visueel gemist hebt.
Activeer de OK-knop om het Opties venster te sluiten.
Vink Aan: Spreek geselecteerde tekst uit bij indrukken toetscombinatie; om
teksten te laten voorlezen. Dit voorlezen start je met een toetscombinatie
na het vooraf selecteren van de tekst.
Met de knop Wijzig toets; kun je een andere toetscombinatie dan
OPTION+ESCAPE kiezen. Je loopt wel het risico dat die al ergens anders in
gebruik is.
Vink Aan: Spreek onderdelen onder aanwijzer uit; als je spraakondersteuning
wil tijdens het navigeren over het beeldscherm. Je hebt dan minder
vergroting nodig en hoeft wat minder intensief te lezen.
Stel met de schuifregelaar de vertraging zodanig in dat het voorlezen pas
begint als muiscursor stopt boven een tekst.
Tip
- Wanneer geen login accounts op de computer zijn aangemaakt en meerdere
gebruikers gebruik maken van de computer is het handiger om te kiezen voor
de optie Alleen bij zoomen. De andere gebruikers hebben dan geen last van de
spraakondersteuning.
Test
Open een tekstdocument of e-mail en selecteer de tekst en laat deze voorlezen
m.b.v. de gekozen sneltoetscombinatie. Standaard OPTION+ESCAPE.
Met dezelfde sneltoetscombinatie kan het voorlezen gestopt worden.
Het is echter niet mogelijk om een tekst te pauzeren en naderhand verder te
laten voorlezen.
Beschrijvingen
De optie Beschrijvingen (Audioscriptie) biedt gesproken beschrijvingen van
visuele inhoud in media, bijvoorbeeld tv-uitzendingen. Dit werkt niet altijd.
Activeer in de linker kolom de optie Beschrijvingen.
Als je van deze optie gebruik wil maken, vink dan Speel audioscripties af
indien mogelijk; Aan.
Audio
Wanneer je gehoorproblemen hebt kun naast geluidsignalen ook zichtbare signalen
instellen.
Activeer in de linker kolom de optie Audio.
Vink Aan: Knipper met het scherm bij waarschuwingssignalen; als je ook
zichtbare signalen op het beeldscherm wenst.
Vink Aan: Speel stereogeluid mono af; als je alles in mono geluid wil
beluisteren.
Door de knop Open geluidsvoorkeuren te activeren open je het pictogram
Geluid van Systeemvoorkeuren en kun je de instellingen eventueel aanpassen.
Deze optie is ook bereikbaar via Apple-logo, Systeemvoorkeuren, Geluid.
Ondertiteling
Wanneer je tv kijkt op je Apple computer en de ondertiteling slecht leesbaar is,
kun je dit hier naar eigen voorkeur aanpassen.
Activeer in de linker kolom de optie Ondertiteling.
Navigeer naar Stijl voor ondertitels en bijschriften en maak een keuze uit
de vier standaard opties om de ondertiteling te verbeteren.
Activeer de PLUS-knop om een eigen ondertiteling profiel aan te maken.
In het dialoogvenster dat nu verschijnt, geef je het ondertitelingprofiel
eerst een naam en vervolgens stel je de achtergrondkleur, Tekstkleur,
Lettergrootte en Lettertype in.
Activeer de OK-knop om het dialoogvenster te sluiten en het profiel aan de
standaard profielen toe te voegen.
Als Ondertiteling voor doven en slechthorenden jouw voorkeur heeft, vink je
deze optie aan. Bij programma’s waar doven en slechthorenden ondertiteling
aanwezig is wordt hier de voorkeur aan gegeven.
Opmerking
Stembediening
Met stembediening kun je tekst bewerken en je computer bedienen.
Activeer in de linker kolom de optie Stembediening.
Vink Aan: Activeer stembediening.
De taal staat standaard op Nederlands, kies eventueel een andere taal.
Indien je computer is voorzien van een interne microfoon is hier standaard
voor gekozen. Wanneer je een eigen microfoon aansluit stel je die in bij
Microfoon.
Vink Aan: Speel geluid af als stemcommando wordt herkend; als je een extra
controle wenst.
Activeer de knop Commando’s. Een dialoogvenster opent en je staat meteen in
een Zoekveld. In dit zoekveld kun je een stemcommando invullen om te
controleren of het reeds bestaat. Maar je kunt ook gewoon door de tabel
navigeren om te zien of horen welke stemcommando’s al standaard aanwezig
zijn.
Door de PLUS-knop te activeren kun je nieuwe stemcommando’s toevoegen aan de
tabel.
Door de MIN-knop te activeren kun je het geselecteerde stemcommando
verwijderen.
Activeer de knop Gereed om het Stemcommando venster te sluiten.
Toetsenbord
De optie Toetsenbord biedt extra mogelijkheden wanneer je problemen hebt om het
toetsenbord op de gebruikelijke manier te bedienen.
Toetsenbord - tabblad Hardware
Het tabblad Hardware biedt mogelijkheden om het aangesloten toetsenbord op een
aangepaste manier te bedienen.
Activeer in de linker kolom de optie Toetsenbord.
Activeer het tabblad Hardware.
Vink Aan: Activeer grendeltoetsen;, als je niet meerdere toetsen tegelijk
kunt indrukken, zoals sneltoetscombinaties.
Activeer de bijbehorende knop Opties om in een volgend venster de
instellingen naar eigen voorkeur aan te passen.
Activeer de OK-knop om het Opties venster te sluiten.
Vink Aan: Activeer toets vertraging; als een tragere bediening van het
toetsenbord noodzakelijk is.
Activeer de bijbehorende knop Opties om in een volgend venster de
instellingen naar eigen voorkeur aan te passen.
Vink Aan: Schakel feedback bij typen in; als je spraakondersteuning wenst
tijdens het typen. Eventueel nuttig voor Zoom gebruikers.
Activeer de bijbehorende knop Opties om de instellingen naar eigen voorkeur
aan te passen.
Toetsenbord - tabblad Toegankelijkheidstoetsenbord
Dit tabblad is bedoeld voor gebruikers die geen toetsenbord kunnen bedienen. Er
is een mogelijkheid om met een muis een schermtoetsenbord te bedienen of zelf
schermpanelen te creëren om apps met een muis te bedienen.
Activeer in de linker kolom de optie Toetsenbord.
Activeer het tabblad Toegankelijkheidstoetsenbord.
Vink Aan: Activeer toetsenbord; als je met de muis een virtueel
toetsenbordje wil bedienen. Er verschijnt een Apple toetsenbordje op het
beeldscherm.
Met de muis kun je de toetsen van dit virtuele toetsenbordje bedienen.
Links bovenaan het toetsenbordje zitten knoppen om het toetsenbord te
sluiten of te verbergen.
Rechts bovenaan het toetsenbordje zit een knop om het toetsenbordje naar
eigen voorkeur aan te passen.
Activeer de knop Paneeleditor als je knoppenpaneeltjes wil creëren om
programma’s via de muis te bedienen. Je kunt zelf de grootte en de vorm van
de knoppen aanpassen en een naam geven. Je kunt voor elk programma een apart
bedieningspaneel creëren of dit voor meerdere programma’s gebruiken.
Helemaal naar eigen wens en voorkeur.
Aanwijzerbediening
De optie Aanwijzerbediening voegt extra muis en Trackpad opties toe om de
toegankelijkheid te vergroten.
Aanwijzerbediening – tabblad Muis en Trackpad
Activeer in de linker kolom de optie Aanwijzerbediening.
Activeer het tabblad Muis en Trackpad.
Met de schuifregelaar kun je dubbelkliksnelheid naar eigen voorkeur
aanpassen.
Vink, eventueel, Aan: Openingsvertraging; en pas met de schuifregelaar de
reactietijd aan van muisklik of dubbeltik op de Trackpad.
Wanneer je met een MacBook werkt kun je door de optie Negeer ingebouwd
Trackpad Aan te vinken, het ingebouwde Trackpad uitschakelen om vervolgens
met een losse muis of Trackpad te werken.
Activeer de knop Trackpad opties, om nog wat instellingen naar eigen
voorkeur aan te passen.
Activeer de OK-knop om het venster te sluiten.
Activeer de knop Muis opties, om nog wat instellingen naar eigen voorkeur
aan te passen.
Activeer de OK-knop om het venster te sluiten.
Schakelbediening
Via deze optie Schakelbediening kun je de computer met een of meerdere
schakelaars bedienen. Als schakelaar kan een muis, toetsenbord, Game pad of
speciaal ontworpen apparaat worden gebruikt.
Schakelbediening – tabblad Algemeen
Activeer in de linker kolom de optie Schakelbediening.
Wanneer je de computer met schakelaars wil bedienen vink dan de optie
Activeer schakelbediening Aan. Geef de accountnaam en wachtwoord van de
beheerder van de computer in om het voorkeurenvenster Toegankelijkheid te
ontgrendelen.
Bij de optie Weergave kun je kiezen voor donkere of lichte weergave.
Door de optie Verberg na inactiviteit aan te vinken kun je vervolgens een
tijd in seconden instellen om het paneel te laten verdwijnen.
Vink de optie Bedien je computer via platvormoverschakeling, Aan als je de
computer vanuit een ander platform wil bedienen. Geef de accountnaam en
wachtwoord van de beheerder van de computer in om het voorkeurenvenster
Toegankelijkheid te ontgrendelen.
Door de knop Paneeleditor te activeren kun je eigen bedieningspanelen
creëren.
Schakelbediening – tabblad Typen
Op dit tabblad kun je naar eigen voorkeur opties aanvinken betreffende het
toetsenbordpaneel, spaties automatisch invoegen en zinnen automatisch voorzien
van een hoofdletter.
Door de knop Toetsenbordvoorkeuren te activeren verlaat je Toegankelijkheid en
kom je in Systeemvoorkeuren, Toetsenbord terecht om eventueel toetsenbord
instellingen te wijzigen.
Schakelbediening – tabblad Schakelaars
Afhankelijk welke schakelaar je gebruikt kun je op dit tabblad specifieke
instellingen maken.
Schakelbediening – tabblad Navigatie
Op dit tabblad kun je naar eigen voorkeur instellen hoe je met schakelbediening
over het scherm wil navigeren en wat er dan gebeuren moet.
Door de knop Timing te activeren kun je schakeltijden aanpassen.
Siri
Met Siri kun je spraakcommando’s geven. Het is echter niet altijd mogelijk om
spraakcommando’s te geven. Denk aan lawaaierige ruimtes of wanneer je met
meerdere personen in een kamer zit.
Activeer in de linker kolom de optie Siri.
Vink Aan: Typ vragen aan Siri; zodat je Siri commando’s kunt laten uitvoeren
door de commando’s te typen.
Door de knop Open voorkeurenpaneel Siri te activeren open je
Systeemvoorkeuren, Siri om eventueel Siri te activeren en verdere
persoonlijke voorkeuren in te stellen.
Toetscombinatie
Naast de standaard toetscombinaties zijn er ook speciale toetscombinaties voor
toegankelijkheid.
Activeer in de linker kolom de optie Toetscombinatie. Er verschijnt een
tabel waarin je toetscombinaties kunt aanvinken voor specifieke toepassingen
zoals Zoomen, VoiceOver enzovoorts.
Het handigste is om hier alle opties Aan te vinken ook al heb je ze niet
allemaal nodig.
Met de toetscombinatie OPTION+COMMAND+F5 kun je op een snelle manier alsnog
toetscombinaties in- of uitschakelen.
Onderaan het dialoogvenster Toegankelijkheid staat nog de optie Toon status van
Toegankelijkheid in Menubalk.
- Vink Aan om via de Menubalk op een snelle manier Toegankelijkheid
instellingen aan te passen.
Overige toegankelijkheidinstellingen
Naast de specifieke Toegankelijkheid instellingen zijn er binnen
Systeemvoorkeuren nog meer praktische instellingen mogelijk.
Systeemvoorkeuren - Algemeen
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren
Activeer het pictogram Algemeen.
Maak een keuze lichte of donkere achtergrond (Dark mode) of automatische
aanpassing bij zonsondergang.
Kies, eventueel, een andere accentkleur.
Pas, eventueel, de markeringskleur aan voor een betere zichtbaarheid van te
geselecteerde tekst.
Kies, eventueel, voor een grotere symboolgrootte in de Navigatiekolom.
De overige instellingen kunnen ongewijzigd blijven.
Activeer Toon alles om terug te keren naar het hoofdscherm van
Systeemvoorkeuren.
Systeemvoorkeuren - Bureaublad
Wanneer je de computer opstart is je bureaublad van een mooie achtergrond
voorzien. Dit is echter niet voor iedereen prettig en hebben we liever een effen
kleur.
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren
Activeer het pictogram Bureaublad en schermbeveiliging.
Activeer het tabblad Bureaublad.
Navigeer in de tabel naar Apple en vervolgens Kleuren.
Navigeer in het rechterdeel van de tabel naar de gewenste achtergrond kleur.
Activeer Toon alles om terug te keren naar het hoofdscherm van
Systeemvoorkeuren.
Systeemvoorkeuren - Dock
Het pictogram Dock biedt instellingen om acties in het Dock beter zichtbaar te
maken. Indien gewenst pas dan onderstaande instellingen aan.
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren.
Activeer het pictogram Bureaublad en schermbeveiliging.
Pas naar eigen voorkeur de Grootte van het Dock aan maar maak hemniet te
groot.
Vink Aan: Vergroting en verplaats de schuifregelaar op maximaal voor het
best zichtbare effect.
Kies bij Minimaliseer vensters met effect voor Geest uit fles.
Vink Aan: Bewegend symbool bij openen van programma’s.
Eventueel, vink Aan: Toon/verberg automatisch zodat het Dock alleen
zichtbaar is als je de rand van het scherm raakt.
Eventueel, vink Aan: Toon recente apps in het Dock als je recent geopende
apps tijdelijk aan het Dock wil toevoegen.
Overige instellingen ongewijzigd laten.
Test
Zet de muis op een pictogram in het Dock, het wordt nu vergroot. Klik op een
pictogram in het Dock en het programma wordt geopend als een Geest uit de fles.
Systeemvoorkeuren - Siri
Net zoals op de iPhone en biedt Siri ook op de computer de mogelijkheid om via
spraakcommando’s vragen te stellen en apps te openen.
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren
Activeer het pictogram Siri.
Vink Aan: Activeer Vraag het aan Siri, anders werkt Siri niet.
Bij Toetscombinatie: kun je, eventueel, de standaard toetscombinatie om Siri
te starten wijzigen.
Taal: staat standaard op Nederlands. Dit kun je hier wijzigen.
Bij Siri-stem kun je kiezen tussen een mannen- of vrouwenstem.
Kies bij Gesproken feedback: Aan als je het antwoord van Siri ook wil horen.
Wanneer je Siri vanaf de menubalk wil starten, zet dan een vinkje bij Toon
Siri in menubalk.
Wanneer je de knop Siri-suggesties en privacy activeert kun je in het
volgende venster zien welke apps toegang hebben tot Siri. Per app kun je
instellen voor welke apps je Siri toegang wil geven.
Activeer de knop Gereed om dit venster te sluiten en terug te keren naar het
Siri venster.
Systeemvoorkeuren - Toetsenbord
Toetsenbord biedt extra instellingen. Zoals toetsenbord aanpassingen en het
werken met sneltoetsen enzovoorts.
Toetsenbord - tabblad Toetsenbord
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren.
Activeer het pictogram Toetsenbord.
Activeer het tabblad Toetsenbord.
Indien je vanaf een MacBook werkt vink dan Aan; Pas helderheid toetsenbord.
Als je met sneltoetsen gaat werken, Vink Gebruik de toetsen F1, F2
enzovoorts Aan. De symbolen op de Functietoetsen zijn dan toegankelijk met
Fn+ Functietoets. Voorbeeld, Fn+F12 verhoogt het volume.
De overige instellingen kunnen ongewijzigd blijven.
Toetsenbord - tabblad Tekst
Activeer het tabblad Tekst.
Vink Uit: Corrigeer spelling automatisch. Omdat een spellingscontrole vaak
ongemerkt een woord verkeerd corrigeert waardoor en vreemde zinnen ontstaan.
De overige instellingen kunnen ongewijzigd blijven.
Toetsenbord - tabblad Toetscombinaties
Activeer het tabblad Invoerbronnen.
Activeer in de linker kolom, Toegankelijkheid.
Vink in de rechter kolom alle opties Aan.
Eventueel, activeer in de linker kolom Apps om zelf sneltoetsen aan te
maken.
Vink Aan: Verplaats focus tussen regelaars met toetsenbordnavigatie; om met
de TAB toets of SHIFT+TAB door dialoogvensters te navigeren.
Toetsenbord - tabblad Invoerbronnen
Activeer het tabblad Invoerbronnen.
Controleer of in de linker kolom Nederlands staat.
Door de PLUS-knop te activeren kun je een ander toetsenbord toevoegen.
Eventueel vink Aan: Toon invoermenu in menubalk; als je snel via de menubalk
van toetsenbord wil wisselen.
Tabblad - Dicteren
Net zoals op een iPhone en iPad kun je op Apple computers ook teksten dicteren
in programma’s zoals Notities, Mail, Pages, Word enzovoorts.
Activeer het tabblad Dicteren.
Activeer Aan: de optie Dicteren.
Taal staat op Nederlands, hier kun je een andere taal kiezen.
Om dicteren te starten staat bij de optie Toetsen: Druk tweemaal op de
Fn-toets. Dit kun je eventueel wijzigen.
Indien aanwezig wordt de interne microfoon gebruikt voor te dicteren. Door
de optie Interne microfoon de activeren kun je dit wijzigen.
Systeemvoorkeuren - Trackpad
Wanneer je een Trackpad hebt, kun je ook gebruik maken van alle handige tik,
scrol en veegbewegingen.
Trackpad – tabblad aanwijzen en klikken
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren.
Activeer het pictogram Trackpad.
Activeer het tabblad Aanwijzen en klikken.
Activeer alle opties op dit tabblad.
Trackpad – tabblad Scrollen en zoomen
Activeer het tabblad Scrollen en zoomen.
Activeer alle opties op dit tabblad.
Trackpad – tabblad Meer gebaren
Activeer het tabblad Meer gebaren.
Activeer alle opties op dit tabblad.
Systeemvoorkeuren - Beeldschermen
Het beeldscherm staat standaard al goed ingesteld. Aan de tabbladen Beeldscherm
en Kleur hoeven we geen aandacht te besteden. Wanneer je last hebt van de witte
achtergrond maar omgekeerde kleuren geen optie is, biedt Night Shift misschien
wel een oplossing.
Night Shift is een optie die eigenlijk bedoeld om een deel van de dag actief te
zijn. Maar dat kan aangepast worden. Wanneer Night Shift geactiveerd is, wordt
een blauwfilter actief waardoor de achtergrond zachtgeel wordt.
Beeldschermen - tabblad Night Shift
Ga via Apple-logo naar Systeemvoorkeuren.
Activeer het pictogram Beeldschermen.
Activeer het tabblad Night Shift.
Kies bij Schema voor Aangepast.
Stel bij Van het vanaf tijdstip in dat Night Shift actief moet zijn.
Stel bij Tot het tijdstip dat Night Shift uitgeschakeld kan worden.
Pas met de schuifregelaar de gewenste kleurtemperatuur aan.
Activeer de knop Toon alles om terug te keren naar Systeemvoorkeuren.
Sluit Systeemvoorkeuren.
Opmerking
Als je continu gebruik wil maken van Night Shift kies dan een zo vroeg mogelijk
tijdstip dat Night Shift actie moet zijn tot een tijdstip laat in de nacht.
Bijvoorbeeld van 4 uur ’s morgens tot 3 uur ’s nachts.
Training bij Koninklijke Visio
Ondervind je toch nog problemen met het bedienen van je Apple computer Bij Visio
kun je een individuele training volgen. Informeer naar de mogelijkheden en neem
contact met Visio op via het telefoonnummer 088-5858585
Vragen over dit artikel?
Mail naar helpdeskictvragen@visio.org, of
bel 088 585 56 66.
Meer artikelen vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio is een expertiseorganisatie voor blinde en slechtziende
mensen. www.visio.org