Marc Stovers, Koninklijke Visio
Ben je slechtziend of blind en wil je leren werken op het internet?
Deze leermodule Internet
leren
is geschreven voor mensen die slechtziend of blind zijn en werken op een Windows
10 pc met spraakhulpmiddel Jaws, Supernova of NVDA. We gaan daarbij uit van het
internetprogramma Google Chrome.
Je werkt met het toetsenbord en je leert aan de hand van korte uitleg en
opdrachten.
De module bestaat uit meerdere delen. In dit deel leer je hoe je op een
internetpagina formulieren kunt invullen. Ook leer je hoe je tekst op een pagina
kunt vinden.
14. Tekst zoeken
Net als in Word kun je op een internetpagina naar een bepaald woord of tekst
zoeken. Dat kan je veel tijd opleveren, zeker als je weet of verwacht dat een
tekst ergens op de pagina staat.
De meeste hulpmiddelen hebben een eigen sneltoets om tekst te zoeken.
Sneltoetsen Supernova
Zoeken : F3
Volgende zoeken : F4
Vorige zoeken : F2
Sneltoetsen Supernova Laptop
Zoeken : CTRL + CAPSLOCK + f
Volgende zoeken : CAPSLOCK + F3
Vorige zoeken : SHIFT + CAPSLOCK + F3
Sneltoetsen Jaws
Zoeken : CTRL + F
Volgende zoeken : F3
Vorige zoeken : SHIFT + F3
Sneltoetsen NVDA
Zoeken : INSERT + CTRL + F
Volgende zoeken : INSERT + F3
Vorige zoeken : INSERT + SHIFT + F3
Opdracht
Ga naar de pagina www.eduvip.nl/eduFANT en
activeer de link “over de eduFANT”.
De eduFANT woont bij een boom die een nummer heeft. Ga na bij welk nummer bij
woont. Op welk woord moet je zoeken, denk je?
Zo doe je dat!
Ga naar de pagina www.eduvip.nl/eduFANT en
activeer de link “over de eduFANT”, bijvoorbeeld met de linklijst.
Druk de sneltoets van jouw hulpmiddel om tekst te zoeken.
Typ in: nummer.
Druk ENTER, en luister de regel waar je nu bent gekomen.
Ben je bij de zin die je zoekt?
Nee dus. Druk de sneltoets “Volgende zoeken” van jouw hulpmiddel. Je zoekt
nu hetzelfde woord verderop in de tekst.
Dat lijkt er al meer op! Je kunt nu per woord met CTRL + PIJL RECHTS of per
regel met PIJL OMLAAG verder door de tekst gaan tot je het nummer van de
boom vindt waar de EduFANT woont. Laten voorlezen kan natuurlijk ook.
Opdracht
Ga nu met de zoekfunctie na hoe vaak het woord eduFANT op deze pagina voorkomt!
Op Internet kun je ook een formulier invullen. We gaan ons nu inschrijven voor
de nieuwsbrief van de EduFANT.
Opdracht
Ga naar de pagina www.eduvip.nl/eduFANT en
activeer de link “De eduFANT Nieuwsbrief”, bijvoorbeeld met de linklijst.
Schrijf je nu in voor de nieuwsbrief.
Zo doe je dat!
Ga naar de pagina www.eduvip.nl/eduFANT en
activeer de link “De eduFANT Nieuwsbrief”, bijvoorbeeld met de linklijst.
Druk CTRL + HOME.
Ga met de letter h naar de kop “Schrijf je in voor de EduFANT nieuwsbrief”
Lees de tekst met PIJL OMLAAG tot je hoort: Je voor en achternaam.
Druk nogmaals PIJL OMLAAG totdat je hoort: Invoerveld (Jaws en NVDA) of
Tekstgebied (Supernova).
Wanneer je nu een geluid hoort (een plop of een piep), of bij Supernova de
tekst “Formuliermodus” dan is je hulpmiddel zo ingesteld dat je meteen tekst
kunt gaan invoeren.
Maar als je geen geluid hebt gehoord, druk dan eerst ENTER zodat je tekst
kunt gaan invoeren. Je hoort dan alsnog het geluid (Jaws en NVDA), of je
hoort “Formuliermodus lege regel tekstgebied” (Supernova).
Vul je naam in. Let op, druk daarna NIET op ENTER!
Druk TAB om naar het volgende invoerveld te gaan. Je hoort: Je email adres,
invoerveld.
Omdat je met de TAB naar het volgende invoerveld gegaan bent, weet je
hulpmiddel dat je het wilt gaan invullen. Je kunt nu meteen gaan typen.
Typ je e-mail adres.
Druk TAB om naar het volgende formulierveld te gaan. Je hoort: Verzenden,
knop.
Druk SPATIE om de knop in te drukken. Let op, je hoort nu niets.
Meestal kom je bij dit soort aanmeldingen op een nieuwe internetpagina met
een bevestiging. Maar omdat we op een oefenpagina zitten gebeurt er nu
niets. Je gaat dus niet echt een nieuwsbrief ontvangen.
Ja dat kan! Met de letter e spring je snel naar het eerstvolgende invoerveld.
Opdracht
Ga naar het begin van de pagina en vul het formulier opnieuw in door snel naar
het juiste tekstvak te springen.
Zo doe je dat!
Druk CTRL + HOME
Typ de letter e. Herhaal dit totdat je op het juiste invoerveld staat. Je
hoort: Je voor en achternaam, invoerveld (of tekstgebied).
Werk je met Supernova, dan kun je in het eerste invoerveld vast komen te
zitten omdat je al meteen tekst in moet voeren. Druk in dat geval op ESCAPE
om uit het invoerveld te gaan. Je hoort Auto Dolphin cursor. Druk dan
opnieuw de letter e om naar het volgende invoerveld te springen.
Vul nu het formulier nog een keer in, en druk op de Verzenden knop.
Hoe zit dat nu eigenlijk met die invoer piepjes?
Wanneer je op een tekstveld staat zijn moet je hulpmiddel weten of je iets wilt
gaan invoeren, of dat je verder wilt navigeren over de pagina. Voorbeeld: als je
een h typt dan moet je hulpmiddel weten of je een h wilt invullen, of dat je
naar de volgende kop wilt springen. Daarom heeft je hulpmiddel (voor
tekstvelden) een zogenaamde invoermodus die aan of uit kan staan. Elk hulpmiddel
noemt die invoermodus overigens anders.
Als je in de invoermodus komt en kunt gaan typen hoor je bij Jaws en NVDA een
piepje. Bij Supernova hoor je geen piepje maar “formuliermodus.”
Je hulpmiddel kan zo ingesteld staan dat de invoermodus automatisch aangezet
wordt zodra je op een tekstveld terecht komt.
Wat doet de TAB toets dan?
Toen je op de TAB toets drukte ging je naar het volgende formulierveld. In dit
geval was dat het volgende tekstveld. Omdat je met TAB direct naar een tekstveld
sprong, hoefde je hulpmiddel de invoermodus niet te verlaten, en kon je dus
meteen gaan typen.
Waarom moet ik SPATIE drukken op de Verzend knop en geen ENTER?
Je kunt zowel de SPATIE als ENTER gebruiken, maar het is veiliger om op de
SPATIE te drukken. Met de SPATIE druk je altijd datgene in waar je je op dat
moment ook echt bevindt. Met ENTER hoeft dat niet het geval te zijn. Er kan een
andere knop op het formulier zijn geprogrammeerd die op de ENTER toets reageert.
En dat was dan niet de bedoeling!
In een formulier kun je verschillende onderdelen tegenkomen:
Keuzerondjes. Deze worden ook wel optieknoppen of radioknoppen genoemd. Je
kunt hierbij kiezen uit een paar antwoorden.
Keuzelijsten. Deze worden ook wel oproepkeuzelijst of vervolgkeuzelijst
genoemd. Ook hier kun één antwoord kiezen.
Selectievakjes of aankruisvakjes. Deze kun je aan- of uitzetten.
Opdracht
Ga naar de pagina www.eduvip.nl/eduFANT en
activeer de link “De eduFANT Quiz”, bijvoorbeeld met de linklijst. Vul het
keuzerondje, de aankruisvakken en de vervolgkeuzelijst in.
Sneltoetsen
Een keuzelijst activeren : ALT + PIJL OMLAAG
Keuzelijst invoer bevestigen : ENTER
Zo doe je dat!
Ga naar Ga naar de pagina
www.eduvip.nl/eduFANT en activeer de link
“De eduFANT Quiz”.
Ga met de letter h naar de kop “Doe mee met de EduFANT quiz en beantwoord
deze vragen!”
We gaan nu naar de keuzerondjes
Druk nu PIJL OMLAAG tot je de eerste vraag hoort: “De EduFANT is een:”
Druk nogmaals één of twee keer PIJL OMLAAG. Je hoort iets dat lijkt op:
“man, keuzerondje, niet geselecteerd” Of: “keuzerondje, uitgeschakeld, man”.
Dit wil zeggen dat je uit een paar antwoorden kunt kiezen, en nu op het
antwoord Man staat.
Druk SPATIE om de optie Man te selecteren. Luister wat je hulpmiddel nu
zegt.
Druk een paar keer PIJL OMLAAG. Welke andere twee opties zijn er?
Selecteer het keuzerondje dat bij Vrouw hoort met SPATIE. Let op dat je op
het keuzerondje drukt en niet op de tekst!
Wat is er nu met de optie Man gebeurd, denk je?
Controleer of de optie Man inderdaad nu uit staat.
We gaan nu naar de selectievakjes of aankruisvakjes
Ga nu met PIJL OMLAAG verder naar de vraag “De EduFANT heeft:”
Ga met PIJL OMLAAG verder. Je hoort vier keer “aankruisvakje” of
“selectievakje” met daarbij een antwoord. Misschien moet je om de
antwoordtekst te horen nog een extra keer PIJL OMLAAG drukken.
Als je denkt dat het antwoord goed is, druk dan het aankruisvakje of
selectievakje in met SPATIE. Luister of je hulpmiddel dat ook meldt.
Ga van alle de vier vragen nog een keer na of de selectievakjes die je aan
had gezet nog aan staan. Merk je dat je meerdere aankruisvakjes kunt
inschakelen?
Schakel ook één van de vakjes weer uit met SPATIE, en controleer dit.
We gaan nu naar de keuzelijst
Ga nu met PIJL OMLAAG verder naar de vraag “Ik vind de EduFANT:”
Druk PIJL OMLAAG , je hoort Vervolgkeuzelijst, Oproepkeuzelijst of
Keuzelijst. Misschien zegt je hulpmiddel ook al hoeveel keuzes deze heeft.
Druk nu ALT + PIJL OMLAAG om de keuzelijst te activeren. Je klapt hem dan
als het ware open zodat je iets kunt gaan kiezen. Let op, mogelijk moet je
eerst SPATIE drukken om de formuliermodus te activeren.
Kies nu met PIJL OMLAAG jouw antwoord.
Druk ENTER om je antwoord te bevestigen en de keuzelijst weer te sluiten. Je
keert terug op de pagina.
Het formulier verzenden
We gaan nu met PIJL OMLAAG verder naar de knop Verzenden. Let op, mogelijk
zit je nog in de formuliermodus van de keuzelijst en moet je eerst nog
ESCAPE drukken de formuliermodus te verlaten. Bij Supernova is dat soms niet
voldoende, je kan dan beter tweemaal ESCAPE drukken.
Ben je met PIJL OMLAAG op de knop verzenden aangekomen, druk dan SPATIE. Er
gebeurt nu niets, omdat we het formulier niet “echt” gaan verzenden.
Als je in een formulier zit kun je met de TAB van formulierveld naar
formulierveld springen. In ons voorbeeld spring je dan van keuzerondje naar
selectievakje naar keuzelijst en tenslotte naar de knop. Maar omdat je de
teksten overslaat kan het zomaar gebeuren dat je niet hoort waar bijvoorbeeld
een selectievakje voor bedoeld is. Het hangt van de programmeur van de
internetpagina af of je alles netjes hoort.
Ja, dat kan! Met de volgende sneltoetsen kan je sneller springen:
Naar het eerstvolgende formulierveld : F (Jaws en NVDA)
Naar het vorige formulierveld : F (Jaws en NVDA)
Naar de volgende knop : B
Naar de vorige knop : B
Door formuliervelden springen : TAB en SHIFT + TAB
Je kunt dus met Jaws of met de F sneller van het begin van de pagina naar het
formulier gaan. Het maakt niet uit of het formulier dan met een keuzerondje,
aankruisvak of tekstvak. Met Supernova kun je dit helaas niet, maar kun je wel
met de R naar keuzerondje, met de X naar aankruisvak of met de E naar een
tekstveld.
Als je op deze manier navigeert, luister dan wel steeds goed of je een piep of
“Auto Dolphin cursor hoort”, want dan kom je in de formuliermodus en wil de
computer dat je iets in gaat vullen. Als je dan echter nog niet het goede
formulierveld hebt bereikt, druk dan een of tweemaal ESCAPE om de invoermodus te
verlaten zodat je weer met de F naar het volgende formulierveld kunt.
Opdracht
Probeer het formulier opnieuw en sneller in te vullen door zo min mogelijk PIJL
toetsen te gebruiken.
Zo doe je dat!
Druk F5 om de pagina opnieuw te laden met een leeg formulier.
Druk op CTRL + HOME om naar het begin van de pagina te gaan.
Druk een paar keer f, of bij Supernova de r tot je bij het eerste
keuzerondje bent. Als je nu al meteen in de invoermodus komt, ga daar dan
uit met ESCAPE.
Vul het juiste keuzerondje in. Kan dat met jouw hulpmiddel zonder
pijltoetsen?
Ga verder met TAB naar de aankruisvakjes of selectievakjes. Hoor je nu ook
de vraag die erbij hoort, of heeft je hulpmiddel die tekst nu overgeslagen?
En zit je nu in een invoermodus denk je?
Ga nu na of je de bijbehorende tekst alsnog kunt achterhalen. Je mag
daarvoor toch even met PIJL OMHOOG een stukje terug navigeren. Zou er nog
een andere manier zijn, denk je? Denk eerst na en lees dan het antwoord
hieronder.
Het antwoord:
De vraag bestaat uit platte tekst, dus je kan proberen om met SHIFT + N de
tekst te vinden. Dat zal niet altijd lukken dus je mag ook PIJL OMHOOG
gebruiken.
Loop met TAB door de selectievakjes en selecteer er een paar. Lukt dat
zonder de PIJL toetsen?
Ga verder met TAB naar de keuzelijst. Hoor je de vraag die erbij hoort, of
heb je die nu overgeslagen? En zit je nu in een invoermodus, denk je?
Ga nu na of je tekst die bij de keuzelijst hoort alsnog kunt achterhalen. Je
moet daarvoor een stukje terug navigeren. Dat kan met de PIJL toetsen, maar
kan het ook zonder? Let op, mogelijk moet je eerst met (tweemaal) ESCAPE de
invoermodus verlaten.
Als je de tekst van de vraag hebt gehoord, ga dan weer naar de keuzelijst en
vul je antwoord in.
Ga nu met TAB naar de Verzend knop en druk SPATIE. Als dat niet meteen lukt
moet je mogelijk eerst met (tweemaal) ESCAPE de invoermodus verlaten.
Is sneller werken handiger?
Misschien merk je dat het niet overal even handig is als je met TAB navigeert,
omdat je dan de teksten overslaat. Als de programmeur van de internetpagina goed
zijn best gedaan heeft, spreekt je hulpmiddel de tekst die bij een keuzerondje,
aankruisvak of keuzelijst hoort WEL uit.
In de praktijk is TAB gebruiken dus soms wel, soms niet handig. Een kwestie van
uitproberen dus, zodat je erachter komt wat het beste bij jou past.