Focus 5-40, snel aan de slag met je leesregel

Gerard van Rijswijk, Koninklijke Visio

In dit overzicht van de Focus 5-40 braille leesregel vind je de belangrijkste knoppen, toetscombinaties, menu instellingen en beschrijving van het apparaat. Zo kun je snel aan de slag.

Hoe ziet je leesregel eruit?

Aan de linkerkant van de leesregel, van voor naar achter, vind je de aan/uit-knop en een micro-USB-C-poort. Met de USB-poort kan je de leesregel op een computer aansluiten met de meegeleverde USB-kabel of op de netadapter.

De braillecellen bevinden zich bovenop richting de voorkant van het apparaat. Er is een cursor routing toets boven elke braillecel. Hiermee kan je snel de cursor op de juiste plek plaatsen. Aan beide zijden van de leesregel bevinden zich navigatie- tuimeltoetsen waarmee je gemakkelijk kunt navigeren. Boven elke navigatie-tuimeltoets bevindt zich een ronde modustoets waarmee je de functie van de navigatie-tuimeltoets kunt aanpassen.

Direct boven de cursor routing toetsen bevinden zich 8 toetsen die overeenkomen met het Perkins-stijl brailletoetsenbord. De brailletoetsen onder de linkerhand zijn vanuit het midden: Punt 1 onder de wijsvinger, Punt 2 onder de middelvinger, Punt 3 onder de ringvinger, en Punt 7 onder de pink. De brailletoetsen onder de rechterhand zijn vanuit het midden: Punt 4 onder de wijsvinger, Punt 5 onder de middelvinger, Punt 6 onder de ringvinger, en Punt 8 onder de pink. Deze toetsen worden gebruikt om tekst in te typen of commando's uit te voeren. Tussen de Punten 1 en 4 is een Menutoets welke wordt gebruikt voor toegang tot het Focus configuratiemenu. Aan de voorkant, direct onder en in het midden van de leesregel is een Spatiebalk. Deze toets wordt gebruikt samen met de brailletoetsen bij het invoeren van commando's.

Aan de voorkant van de leesregel vind je de volgende besturingselementen, van links naar rechts: Linker Schuiftoets, Linker Tuimelbalk, Linker Selectietoets, Linker Shift-toets, Rechter Shift-toets, Rechter Selectietoets, Rechter Tuimelbalk, en Rechter Schuiftoets.

Opmerking: De volgende onderdelen beschrijven hoe deze besturingselementen werken bij het gebruik van de Focus Blue met JAWS. Als je ervoor kiest om de Focus leesregel te gebruiken met een andere schermlezer, raadpleeg de documentatie van deze schermlezer. De functies van deze besturingselementen kunnen verschillen van hoe ze werken met JAWS.

Navigatie-tuimeltoetsen en navigatie modustoetsen

Aan zowel de linkerkant als de rechterkant van de brailleleesregel zitten tuimeltoetsen. Met deze knoppen kun je makkelijk door tekst en menu’s bewegen. Je kunt bijvoorbeeld per regel, zin of alinea vooruit of achteruit gaan.

Boven elke tuimeltoets zit een ronde modustoets. Daarmee kies je hoe je wilt navigeren: bijvoorbeeld per regel of per alinea.

Omdat je links én rechts een tuimeltoets hebt, kun je ze apart instellen. Zo kun je bijvoorbeeld links per regel navigeren en rechts per alinea.

In een venster met meerdere onderdelen (zoals een instellingenmenu), kun je met de tuimeltoetsen van het ene onderdeel naar het andere springen. In een menu kun je omhoog en omlaag door de opties gaan.

Tekst lezen met de brailleleesregel met de schuiftoetsen

Op de brailleleesregel Focus 5-40 zie je steeds 40 tekens tegelijk. Maar zinnen en alinea’s zijn vaak langer dan dat. Daarom gebruik je de schuiftoetsen aan de voorkant van de leesregel om verder te lezen.

• Linker schuiftoets: hiermee schuif je 40 tekens terug. Je herkent deze toets aan het voelbare symbool van twee pijltjes naar links.

• Rechter schuiftoets: hiermee schuif je 40 tekens vooruit. Deze toets heeft twee pijltjes naar rechts als voelbaar symbool.

Door steeds op de rechter schuiftoets te drukken, lees je stap voor stap de hele zin of alinea. Wil je iets teruglezen? Dan druk je op de linker schuiftoets.

Tuimelbalken

De linker Tuimelbalk zorgt voor het omhoog of omlaag bewegen per regel. Druk op de bovenkant van de Tuimelbalk om één regel omhoog te gaan; druk op de onderkant om één regel omlaag te gaan. De Tuimelbalken kunnen in combinatie met de Schuiftoetsen gebruikt worden om naar het begin of einde van de regel te gaan waarin de cursor zich bevindt. Druk tegelijkertijd op een Schuiftoets en op de bovenkant van een Tuimelbalk om naar het begin van de regel te gaan. Druk tegelijkertijd op een Schuiftoets en op de onderkant van een Tuimelbalk om naar het einde van de regel te gaan.

Selectietoetsen

In combinatie met andere besturingselementen worden de Selectietoetsen voor uiteenlopende functies gebruikt. Zo wordt bijvoorbeeld door het indrukken van een Selectietoets en de bovenkant of onderkant van een Tuimelbalk een pagina omhoog of pagina omlaag uitgevoerd. Je kunt ook een Selectietoets en de Rechter of Linker Schuiftoets indrukken om naar de bovenkant of onderkant van een bestand te gaan.

Shift-toetsen

De Shift-toetsen worden gebruikt in combinatie met de Spatiebalk, Brailletoetsen, en andere besturingselementen om commando's uit te voeren. Bij het gebruik van JAWS wordt bijvoorbeeld bij het indrukken van Linker Shift+Punt 4 de volgende regel in een document geselecteerd. Met Linker Shift+Punt 1 wordt de vorige regel in een document geselecteerd.

Cursor routing toetsen

Er is een Cursor Routing toets boven elke braillecel. Druk op een Cursor Routing toets om de cursor naar die positie te verplaatsen of om een link te selecteren op een webpagina of in een e-mailbericht.

Meest gebruikte toetscombinaties

Enter Dot 8

Backspace Dot 7

Delete Spatie + Dot 123456

Escape Spatie + Dot 1356

Home Spatie + Dot 13

End Spatie + Dot 46

Tab Spatie + Dot 45

Shift-tab Spatie + Dot 12

Cursorroutingtoets Binnen tekst de cursor bij een letter plaatsen

Letter terug Spatie + Dot 3

Letter verder Spatie + Dot 6

Een woord terug Spatie + Dot 2

Een woord vooruit Spatie + Dot 5

Schakel spraak aan en uit Rechter Shift + Dot 134

Open koppenlijst op Internet Rechter Shift + Dot 235

Open linklijst op Internet Rechter Shift + Dot 2356

Heb je nog vragen?

Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088 585 56 66.

Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op kennisportaal.visio.org

Koninklijke Visio

expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen

www.visio.org