Esther Dubbeldam en Hilde Vordeman-Noens, Koninklijke Visio
Met welke cadeaus kan je slechtziende en blinde mensen blij maken?
Je wilt je kind, familielid of vriend(in) natuurlijk graag een cadeau geven waar
hij of zij wat aan heeft. In dit artikel geven de ontwikkelingsbegeleiders en
ergotherapeuten van Koninklijke Visio tips en voorbeelden die je kunnen helpen
bij het vinden van een geschikt cadeau voor een kind of volwassene.
Cadeautips voor kinderen
De volgende aandachtspunten kunnen je helpen als je een cadeau uitzoekt voor een
kind met een visuele beperking.
1. Speelgoed en wereldoriëntatie
Voor de wereldoriëntatie van blinde en zeer slechtziende kinderen is speelgoed
dat dicht bij de werkelijkheid blijft altijd een goed idee.
Denk bijvoorbeeld aan:
een schoonmaaktrolleystofzuiger,
winkelwagentje,
kassa, dokter- of brandweer-speelset,
houten of plastic etenswaren (liefst met klittenband),
dierensets of auto’s met beweegbare onderdelen.
2. Stabiel speelgoed
Speelgoed dat niet gemakkelijk omvalt of omgestoten kan worden zoals magnetische
puzzels en spellen.
3. Hoorbaar speelgoed
Speelgoed dat te horen is. Denk aan:
houten knikkerbaansets
een ballentoren gecombineerd met rinkelballetjes
vormenstoof die geluid maakt, een houten weg of treinbaan
een speelgoedkassa, et cetera.
4. Op de tast spelen
Constructiemateriaal dat goed op de tast in elkaar te zetten is en/of duidelijke
voorbeelden heeft. Denk aan:
5. Sensopathisch speelmateriaal
Sensopathisch betekent zintuiglijk beleven. Bij sensopathisch speelmateriaal
ervaar je met je zintuigen het spel. Sensopathisch spelen doe je met ongevormde
materialen. Je kunt hierbij denken aan klei, zand, slijm, scheerschuim, kralen,
rijst, meel of water. Enkele voorbeelden van speelmateriaal:
Klei en kinetisch speelzand in allerlei kleuren.
Happy Senso - Multisensorische gel dat is te horen, voelen, ruiken en zien.
Tactiele, rammel- of rinkelballen.
3D-pennensets of –stiften.
Speeltenten.
6. Tastboeken of voelboeken
Het voelboek Rupsje Nooitgenoeg, feestmaal voor de koning en het tactiele
liedjesboek daar buiten loopt en schaap”” wordt uitgegeven door uitgeverij
Lemniscaat
en is via hun webshop te bestellen.
Als je lid bent van de Passend Lezen bibliotheek kun je
voelboeken
lenen voor kinderen. Ze zijn op leeftijd en categorie ingedeeld zoals:
stoffen voelboek, papieren voelboek en prentenboek met kunststof brailleboek
met accessoires.
Braille, jumboletter boeken of gesproken boeken zijn bij Passend lezen onder
de categorie
superboek
te leen.
Voor kinderen van 0-3 en 0-6 biedt Passend Lezen ook het
TastTasje;
hierin vind je zo’n voelboek. Dit krijg je cadeau! Hiermee kun je samen met
je kind op een leuke manier kennis maken met voelbare plaatjes, de eerste
brailleletters en korte zinnetjes in braille.
Voor kinderen met een leesbeperking is het lidmaatschap bij Passend Lezen
gratis tot 18 jaar.
7. De website van Eduvip
Op de website van Eduvip vind je meer tips van Visio-orthopedagogen over de
aanschaf van speelgoed.
8. Publicatie over ontwikkeling en spel
Voor wie wat dieper op het onderwerp wil ingaan is er de publicatie Spelen met
slechtziende en blinde
kinderen.
In dit rapport worden de fasen in de spelontwikkeling, specifieke kenmerken van
het spel van slechtziende en blinde kinderen, suggesties voor speelgoed en
spelactiviteiten, het stimuleren van spel en het inrichten van een speelplek
beschreven.
Cadeautips voor volwassenen
De inzet van spraak wordt in het dagelijks leven steeds belangrijker en is al
lang niet meer een middel dat ingezet wordt als je nu eenmaal slecht of niet
ziet. Denk bijvoorbeeld aan luisterboeken en podcasts die nu een geaccepteerd
onderdeel zijn van het aanbod voor iedere lezer. Door de komst van Siri, Google
home of Google assistent “praten” we steeds meer met onze apparaten, een
ontwikkeling waar mensen met een visuele beperking hun voordeel mee kunnen doen.
Maar ook voor mensen die niet digitaal actief zijn is er veel aanbod dat gebruik
maakt van spraak. Dit kunnen goede cadeaus kunnen zijn voor een slechtziend of
blind familielid of bekende. De volgende tips met voorbeelden helpen je op weg.
Tip 1: Overleg met de ontvanger
Of een cadeau geschikt is, hangt onder andere van het restzicht en de handigheid
van de ontvanger van het cadeau. Daarom is het altijd goed om vooraf te
overleggen wat iemand nodig heeft of zelf zou willen. Iemand verrassen met een
cadeau wat je zelf leuk of geschikt lijkt zonder vooraf overleg, kan betekenen
dat de ander er niets of weinig aan heeft.
Tip 2: Probeer het cadeau samen uit
Heb je een keuze gemaakt en het cadeau gegeven, voorkom dat je cadeau
uiteindelijk toch in de kast belandt. Informeer bij de ontvanger of diegene er
echt wat aan heeft. Probeer het, als dat kan en eventueel samen, uit. Artikelen
die bij een webshop zijn gekocht kunnen binnen een bepaalde termijn (vaak 14
dagen) geretourneerd worden als ze niet voldoen. Informeer naar de voorwaarden
bij de leverancier.
Tip 3: Steek je licht op bij Visio
Medewerkers bij de adviescentra van Koninklijke
Visio
hebben een selectie van hulpmiddelen die je vrijblijvend kunt bekijken, en geven
tips waar je op kunt letten bij aanschaf.
Tip 4: Geef een digitaal cadeau
Veel maar niet alle digitale apparatuur is tegenwoordig toegankelijk voor mensen
die slechtziend of blind zijn. Daarnaast is het goed te weten dat de
toegankelijkheid van een apparaat of onderdelen daarvan als gevolg van software
updates kunnen wijzigen. Bij Koninklijke Visio kun je advies krijgen omtrent
toegankelijkheid van digitale apparatuur.
Wil je jezelf of iemand anders een digitaal cadeau geven? Op de adviescentra
van
Visio
kun je zelf ervaren hoe bijvoorbeeld slimme speakers, slimme stekkers of lampen
en andere digitale apparaten werken. Informeer gerust naar de mogelijkheden of
kijk eens op het Kennisportaal:
Voorbeelden van cadeaus voor volwassenen
Merk op dat aanbod en beschikbaarheid kan wijzigen.
Grootletter kalenders, agenda’s en puzzels van uitgeverij TOM.
www.grootletter.nl (voorbeeld: de grootletter
weekkalender).
Hulpmiddelen voor in huis, bijvoorbeeld de sprekende
thermosstaat
onder andere. verkrijgbaar bij Low Vision
Shop.
Sprekende horloges, klokken en wekkers, bijvoorbeeld:
De hierboven genoemde leveranciers hebben een uitgebreid aanbod van
aangepaste artikelen toegespitst op slechtziende en blinde mensen.
Heb je nog vragen?
Mail naar kennisportaal@visio.org, of bel 088
585 56 66.
Meer artikelen, video’s en podcasts vind je op
kennisportaal.visio.org
Koninklijke Visio
expertisecentrum voor slechtziende en blinde mensen
www.visio.org